داوخوازی سه‌ید عه‌زیزی شه‌مزینی بۆ وه‌رگیران له‌ به‌شی زانستی سیاسی

به‌ڵگه‌ی مێژوویی ژماره‌ 2
نامه‌یه‌کی سه‌ید عه‌زیزی شه‌مزینی به‌ زمانی ترکی ئازه‌ربایجانی. ئه‌و نامه‌یه‌ به‌ ده‌ست نووسراوه‌ و دوایه‌ به کاربۆن کۆپی کراوه‌. ده‌قی نامه‌که‌ به‌ زمانی ترکی ئازه‌ربایجانییه‌،تاریخی به‌ سه‌ره‌وه‌ نییه‌، به‌ڵام به‌ ته‌خمین ده‌بێ له‌ کۆتایی 1940ه‌کان و سه‌ره‌تای 1950کاندا نووسرابێ.


من سید عزیز شیخ عبداللهن اوغلی فامیلمز آزادیخواه لقیله‌ ترکیه‌ و عراق و ایران کردستانیندا تمام مشهور و چوق محترم دور فامیلمز. 1880 میلادی ایلینده‌ تاکی بو زمانه‌ قدر همیشه‌ دائم هر صورتده‌ کردستان آزادلیقینا چالیشیپ لار و هیچ قصور ایدمیویلار و هاممی فداکارلیقی دا ایدویلار. فامیلمزدن چوخی کردستان آزادلق یولندا اعدام اولوپ لار و چوخی دا اسارت و مهاجرت و تبعید حالیندا اولوپلر. منده‌کی بو فامیلین بر جوانیم ایسترم سیاست قسمتنده‌ میلتیمه‌ خدمت ایلیم طبیعی دور که‌ بزم کردستان جمهوریتیمز تازه‌ تشکیل اولوپ و اوخیان جوانلارا محتابدور اونه‌ گوره‌ منده‌ ایسترم روسیه‌ علوملرینده‌ ، روسیه‌ ده‌ سیاست قسمتنده‌ اوخویام وه‌ بنا گورا چوخ خواهش ایدیرم منی روس سیاسی مکتبنه‌ قبول ایده‌سنیز.
و داهی تفصیل ایچون مختصر فامیلمین و منیم تاریص حیاتمز بوندان عبارتدر.

1- 1880 میلادی ایلینده‌ منیم ده‌ده‌مین باباسی که‌ شیخ عبیدالله‌ شمزینی دی کردستان آزادلیقی یولندا ترک و ایران حکومتیلن دعوا ایله‌دی و ایرانن چوخنی توتدی فقط ترکیه‌ و ایران حکومتلری متفقا حیله‌کارلقیلن شیخ عبیداللهی اسیر توتدولار و حجازه‌ تبعید ایدیلر و شیخ عبیدالله‌ حجاز ده‌ مکه‌ شهرنده‌ اسارتیلن اولدی. اونون اوغلی که‌ شیخ عبدولاقادر یدی و هامی فامیلیمزینن اون ایل اسارتده‌ قالدی

2- 1892میلادی ایلینده‌ اتامین ده‌ده‌سی شیخ عبدوالقادر فامیلیله‌ برابر استانبوله‌ گوندرلدی و 4 ایل استانبولدا مجبور حالدا ساکن اولدی و 1896 ایلنده‌ دوباره‌ حجازه‌ تبعید اولهوندی و 6 ایل مدینه‌ شهرینده‌ و 5 ایلده‌ بیروت شهرینده‌ اجبارا ساکن اولدی.

3- 1907 میلادی ایلنده‌ شیخ عبدالقادر فامیلیله‌ برابر گنه‌ استانبوله‌ گوندریلدیله‌ و 1924 ایله‌ قدر استانبولدا مجبورا ساکن اولهوندی و سیاست اقتضاسیله‌ شیخ عبدالقادر اعیان مجلسینده‌ عضو تحین ایدیلر.


4 – 1919 ایلنده‌ عائله‌میز ترک ظلم و فشار آلتنده‌ مهاجرت حالینده‌ ابدی مهاجرت ده‌ تولد اولدوم صونرا گنه‌ فامیلمز استانبوله‌ گونده‌ریلدی.

5- 1923 ایلنده‌ چوق زحمت ده‌ن صونرا آتام شیخ عبدالله‌ رخصت ویریلدی که‌ شمزینانه‌ دونسون و حکاری ولایتنده‌ شمزینان ناحیه‌ سنده‌ نهری کنتینده‌ ساکن اولوندی –

6- 1924 ایلینده‌ کردستان آزادلقی یولنده‌ ده‌ده‌مینن ده‌ده‌سی که‌ شیخ عبدالقادر ایدی و عمیم شیخ محمد و شیخ سعید و دکتر فواد و تقریبا 150 نفر کردستانن مهم اشخاصلرینده‌ن که‌ استانبولده‌ کردستان تعالی و ترقی جمعیتینین ان مهم اعضالیدیلر و شیخ عبدالقادر او جمتئتن رهبری ایدی توتدیلاو و تاخیرسز حالدا دیاربکره‌ گوتدوردیله‌ و بیر فورمالیته‌ صورتده‌ استقلال محکمه‌ سینده‌ که‌ ازادیخواه لاری اولدورماق محکمه‌ سیدی مکاکمه‌ ایدوب و همان موقع اعدام ایتدیلر و همان حالده‌ ده‌دمین توت ماقینه‌ اقدام ایلیوب فقط موفق اولمادیلر و ده‌ده‌م ترک حکومتیله‌ دعوایه‌ داخل اولدی. ترکلرله‌ دعوامز ( 1924 – 25) ایلنه‌ قدر دعوامز دوام ایتدی و او ایلده‌ مهاجرت و پریشانلق حالنده‌ عراق حدودینه‌ داخل اولدوق و تورک حکومتینن انگلیس و عرب حکومتلریندن طلن ایدیکی مناسبت بزم فامیلمزی روادز و اربیل آراسنده‌ باتاس کندینده‌ ساکن اولماقا مجبور ایتدیلر .

7- 1926 ایلنده‌ باتاس ابتدائی مدرسه‌ سنه‌ داخل اولدوم و 1932 ایلنده‌ شقلاوا دا ابتدائی مدرسه‌ سینی قورتاردیم.

8- 1933 ایلنده‌ اربیل دبیرستانینه‌ گدیب و 1934 ایلنده‌ موصلده‌ دبیرستانین 3 نجی کلاسینی قورتاردم و 1935 ایلنده‌ بغداد مرکزی دبیرستانینه‌ داخل اولوپ و 1936 ایلنده‌ دبیرستانی قورتاردیم.

9- 1937 ایلنده‌ عراقن ةظامی دانشگاهنه‌ داخل اولوپ و 1938 ایلنده‌ ( لیتنان) رتبه‌ سیله‌ نظامی دانشگاهنی قورتاردیم و 1939 ةظامی سواری مدرسه‌ سینده‌ قورتاردیم هو کرکوک سواری فوجنا نقل اولدوم. کرکوک و موصل سواری فوجلرینده‌ دوام ایلدم.


10- 1940 ایلنده‌ ( ستارشین لیتنان) رتبه‌ سنه‌ ترفیع اولوندوم.

11- 1940 ایلنده‌ کورد هیوا جمعیتنن طردندن چمعیته‌ داچل اولماقا دعوت اولوندوم و او جمعیته‌ وارد اولدوم.

12- عراق دا رشید عالی نین دعواسندن صونرا موصله‌ گوندریلدیم و صونرا گنه‌ کرکوکه‌ نقل اولوندوم و عین وختده‌ کرد هیوا جمعیتنن طرفندن کرکوک شعبه‌ سنه‌ نماینده‌ اولدوم.

13- 1941 ایلنده‌ شوروی دولتی ایرانه‌ اراضی سنه‌ داخل اولدوقلاری زمان ایران مرتجع حکومتینن نفوذی کردستانده‌ قالمادی و کردستان آزادلقی اله‌ آلدی که‌ مین لرجه‌ ایلدن اوله‌ کرد بو آزادلقی انتظار ایدیردی، ده‌ده‌م شیخ عبدالله‌ بو غنیمتی فرصت بیله‌رق ایرانه‌ گلدی تا که‌ محترم پیشوا مزن امر و ارشاداتیله‌ آزاد کردستان منطقه‌ سنده‌ الیندن گله‌نه‌ قدر کردستانه‌ خدمت ایله‌سین.

14- 1942 ایلده‌ ( زره‌ پوش ) فوجینه‌ نقل اولدوم و مکانیزم قسمتنده‌ وارد اولدوم و کورس لارینی گوردم.

15- 1943 ایلده‌ ( کاپیتان) رتبه‌ سنه‌ ترفیع اولوندوم.

16- 1944 ایلده‌ تفکیرم هیوا جمعیتبه‌ مقابل ده‌گشیلدی چونکه‌ حس ایدردیم که‌ ارتجاع افکارلاری و استعماری مراملری ڤمعیتن اراسنده‌ انتشار اولدی اوندان اوتری حالا هیوا ڤمعیتندن چکیلدیم و خارج اولدوم.

17- 1943 عراق حکومتنن و ملا مصطفی بارزانی آراسینده‌ 8 کورد افسرلریله‌ ارتباط ضابطی تعیین اولدوم.

18- 1944 ایلده‌ ملا مصطفی بارزانی یه‌ یاردیم و حکومته‌ خیانت ایتمگه‌ اتهام اولوندوم و عراق جنوبنه‌ سماوه‌ و دیوانیه‌ و عماره‌یه‌ گوندریلدیم.

19- 1945 قرغان زره‌ پوش فوجنه‌ انتقال اولدوم.

20- 1945 ایلده‌ ملا مصطفی بارزانی عراق و استعمار و عراقین مرتجع لریله‌ دعوا اعلان اتیدیکی زمان منده‌ ملا مصطفی یه‌ ملحق اولدوم.

21- بارزان عشیرتیله‌ ایرانین ازاد کردستانینا داخل اولدوم و اوز اصلی محالمه‌ که‌ مرگه‌وه‌ر دی و فامیلم اولدن اوراده‌ ساکن ایدی گتیم و 20 / 8 / 1324 ده‌ کردستان دیموکرات حزبنه‌ داخل اولدوم.

22- نظامی حیاتمده‌ برن – فیکرسی – تعبییه‌ - ضد تانک – ضد طیاره‌ - سواری و میکانیکی کورسلرینه‌ داخل اولموشام.

23- انگلیسی ، عربی ، ترکی، و کردی دیللرینی یاخشی بیلوب و یازماقلینه‌ کاملا بلرم و فارسی و بیر آز فرانسه‌ بیلورم.

و صوندا گنه‌ چوق رجا ایده‌رم منی روس سیاسی مدرسه‌ سنه‌ قبول ایده‌سینیز



ده‌قێ نامه‌ی سه‌ید عه‌زیزی شه‌مزینی به‌ کوردیی نێوه‌ڕاست
وه‌رگێڕان له‌ ترکی ئازه‌ربایجانییه‌وه‌ : حه‌سه‌نی قازی

ئه‌من سه‌ید عه‌زیز کوڕی شێخ عه‌بدوڵام. بنه‌ماڵه‌که‌مان‌ له‌کوردستانی ترکییه‌، عێراق و ئێران دا له‌ به‌ر ئازادیخواز بوونی خۆی زۆر به‌ نێوبانگ و زۆر به‌ ڕێز و حورمه‌ته‌. بنه‌ماڵه‌ی ئێمه‌ له‌ ساڵی 1880ی زاینیی یه‌و به‌ هه‌ر شێوه‌یه‌کی پێیان کرابێ له‌ ڕیبازی ئازادیی کوردستان دا مله‌یان کردووه‌ و هیچ ته‌نه‌خی یان نه‌کردووه‌ و ئێستاش هه‌موویان له‌ سه‌ر ئه‌و له‌خۆ بوردووییه‌ به‌رده‌وامن. زۆر له‌ ئه‌ندامانی بنه‌ماڵه‌ی ئێمه‌ له‌ ڕیگای ئازادیی کوردستاندا ئێعدام کراون و گه‌لێکیان له‌ ئه‌ساره‌ت و موهاجه‌ره‌ت و ته‌بعید دا به‌ سه‌ر بردووه‌. ئه‌منیش که‌ جه‌وانێکی سه‌ر به‌و بنه‌ماڵه‌یه‌م ده‌مه‌وێ له‌ به‌شی سیاسه‌ت دا خزمه‌ت به‌ نه‌ته‌وه‌که‌م بکه‌م، وته‌بیعی یه‌ که‌ کۆماری کوردستانمان که‌ تازه‌ دامه‌زراوه‌ حه‌وجێی به‌ لاوانی خوێنده‌وار زۆره‌ ، بۆیه‌ ده‌مه‌وێ له‌ به‌شی زانسته‌ کانی ڕووسییه‌ له‌ به‌شی سیاسه‌ت دا بخوێنم بۆیه‌ داوا ده‌که‌م ئه‌من له‌ مه‌دره‌سه‌ی سیاسی ڕووس دا وه‌ربگرن.
بۆ زانیاری زیاتر له‌ سه‌ر خۆم و بنه‌ماڵه‌که‌م به‌ کورتی خۆم ده‌ناسێنم.

1- له‌ ساڵی 1880ی زایینی دا باپیری بابم که‌ شێخ عوبه‌یدولای شه‌مزینی بوو له‌ ڕێبازی ئازادی کوردستان دا له‌ دژی حکوومه‌ته‌کانی ترک و ئێران شه‌ڕی کرد و به‌شیکی زۆری ئێرانی داگیر کرد ، به‌ڵام حکوومه‌ته‌کانی ترکییه‌ و ئێران به‌ دووقۆڵی فێڵیان لێکرد و شێخ عوبه‌یدولایان یه‌خسیر کرد و دووریان خسته‌وه‌ بۆ حیجاز و له‌وێ له‌ شاری مه‌ککه‌ له‌ ئه‌ساره‌ت دابوو. کوڕه‌که‌ی شێخ عه‌بدولقادر بوو و گشت ئه‌ندامانی بنه‌ماڵه‌که‌مان له‌وێ یه‌خسیر بوون.

2- له‌ ساڵی 1892 باپیرم شێخ عه‌بدوالقادر له‌ گه‌ڵ بنه‌ماڵه‌که‌ی نێردرا بۆ ئه‌سته‌نبوڵ و 4 ساڵ به‌ تۆبزی له‌وێ نیشته‌جێ کرا و له‌ ساڵی 1892 دیسان دوورخرایه‌وه‌ بۆ حیجاز و 6 ساڵ له‌ شاری مه‌دینه‌ و 5 ساڵیش له‌ شاری به‌یڕووت به‌ تۆبزی ڕاگیرا.

3- له‌ ساڵی 1907 شێخ عه‌بدوالقادر له‌گه‌ڵ ئه‌ندامانی بنه‌ماڵه‌که‌ی دیسان نێردراوه‌ ئه‌سته‌نبوڵ و تا ساڵی 1924 به‌ تۆبزی له‌وێ نیشته‌جێ کراو به‌ پێی هه‌لومه‌رجێکی سیاسی که‌ هاتبووه‌ گۆڕێ وه‌کوو ئه‌ندامی مه‌جلیسی ئه‌عیان دیاری کرا.

4- 1919 بنه‌ماڵه‌که‌مان له‌ ژێر زوڵم و گوشاری ترک دا له‌ حاڵه‌تی موهاجه‌ره‌تی دایمی دابوو و له‌و ساڵه‌ دا هاتمه‌ دنیاوه‌ و بنه‌ماڵه‌که‌مان نێردرا بۆ ئه‌سته‌نبوڵ.

5- له‌ ساڵی 1923 دا دوای زه‌حمه‌ت و چه‌رمه‌سه‌رییه‌کی زۆر ڕێگه‌ درا به‌ باوکم شێخ عه‌بدوڵا که‌ بگه‌ڕێته‌وه‌ شه‌مزینان له‌ ویلایه‌تی حه‌کاری و له‌ دێی نێری له‌ ناحیه‌ی شه‌مزینان دامه‌زرا.

6- له‌ ساڵی 1924 له‌ ڕێگه‌ی ئازادیی کوردستاندا باپیرم شێخ عه‌بدولقادر و مامم شێخ محه‌مه‌د و شێخ سه‌عید و دوکتور فوئاد و ته‌قریبه‌ن 150 که‌س له‌ که‌سایه‌تی گرینگی کوردستان که‌ له‌ ئه‌سته‌نبول له‌ ئه‌ندامانی هه‌ره‌ گرینگی " کۆمه‌ڵه‌ی ته‌عالی و ته‌ره‌قی کوردستان" بوون و شێخ عه‌بدولقادر ڕیبه‌ری ئه‌و کۆمه‌ڵه‌یه‌ بوو، گیران و ده‌ستبه‌جێ ڕایان گوێستن بۆ دیاربه‌کر و به‌ شیوه‌یه‌کی فۆرمالیته‌ له‌ مه‌حکه‌مه‌ی ئیستیقلال دا محاکه‌مه‌ کران و دوای ماویه‌ک ئێعدامیان کردن. هه‌ر وه‌ها حه‌ولیان دا بۆ گرتنی باوکیشم به‌ڵام له‌وه‌ دا سه‌رنه‌که‌وتن و باوکم ده‌ستی کرد به‌ شه‌ر به‌ دژی حکوومه‌تی ترکییه‌ . شه‌ڕه‌که‌ له‌ ساڵی 1924 تا 1925 به‌رده‌وام بوو و له‌و ساڵه‌ دا له‌ دۆخێکی په‌رێشان دا چووینه‌ نێو سنووری عێراق و حکوومه‌تی ترک داوای له‌ حکوومه‌تی ئینگلیستان و عه‌ڕه‌ب کرد که‌ بنه‌ماڵه‌که‌مان له‌ نێوان ره‌واندوز و هه‌ولێر له‌ دێی باتاس به‌ زۆره‌ ملێ دامه‌زرێنێ.

7- له‌ ساڵی 1926 چوومه‌ خوێندنگه‌ی سه‌ره‌تایی باتاس وله‌ساڵی 1932 له‌ شارۆچکه‌ی شه‌قڵاوا خوێندنگه‌ی سه‌ره‌تاییم ته‌واو کرد.

8- له‌ ساڵی 1933 ده‌ستم کرد به‌ خوێندنی ناوه‌ندی له‌ هه‌ولێر و له‌ ساڵی 1934 له‌ مووسڵ پۆلی سێیه‌می ئاماده‌ییم ته‌واو کرد و له‌ ساڵی 1935 چوومه‌ ده‌بیرستانی نێوه‌ندیی به‌غدا و له‌ ساڵی 1936 خوێندنی ده‌بیرستانم ته‌واو کرد.

9- له‌ ساڵی 1937 له‌ زانکۆی نیزامی عێراق وه‌رگیرام و له‌ ساڵی 1938 به‌ ده‌ره‌جه‌ی لوتێنان زانکۆی نیزامیم ته‌واو کرد ، ساڵی 1939 مه‌دره‌سه‌ی سواره‌ی نیزامیم ته‌واو کرد و ڕاگوێزرام بۆ فه‌وجی سواری که‌رکووک و له‌ فه‌وجه‌کانی سواره‌ی که‌رکووک و مووسڵ دا درێژه‌م پێدا.

10- له‌ ساڵی 1940 پله‌م به‌رز بووه‌وه‌ بۆ لوتێنانی یه‌که‌م

11- له‌ ساڵی 1940 دا له‌ لایه‌ن کۆمه‌ڵه‌ی کوردی هیوا وه‌ داوام لێکرا بچمه‌ نێو ئه‌و کۆمه‌ڵه‌یه‌ و له‌گه‌ڵ هیوا که‌وتم.

12- له‌ هه‌رای ڕه‌شید عالی دا له‌ عێراق نێردرام بۆ مووسڵ، دیسان ڕاگوێزرام بۆ که‌رکووک و له‌هه‌مان کاتدا نوێنه‌ری لکی که‌رکووکی کۆمه‌ڵه‌ی هیوا بووم.


13- له‌ ساڵی 1941 ده‌وڵه‌تی شووره‌وی هاته‌ نێو خاکی ئێرانه‌وه‌؛ ئیدی ئه‌و سه‌روبه‌ندی نفووزی حکوومه‌تی کۆنه‌په‌رستی ئێران له‌ کوردستان دا نه‌ما و کوردستان ئازادی به‌ ده‌ست هێنا که‌ هه‌زاران ساڵ بوو کورد چاووڕێی ئه‌و ئازادییه‌ی ده‌کرد. شێخ عه‌بدوڵا ئه‌و ده‌رفه‌ته‌ی به‌ غه‌نیمه‌ت زانی هاته‌ نێو ئێران تا کوو له‌ ژێر ئه‌مر و ئێرشاداتی پێشه‌وای مه‌زن له‌ ناوچه‌ی کوردستانی ئازاد ئه‌وه‌نده‌ی له‌ ده‌ستی دێ خزمه‌ت به‌ کوردستان بکا.

14- له‌ ساڵی 1942 ڕاگوێزرام بۆ فه‌وجی زرێ پۆش و به‌شی میکانیک و ده‌وره‌ی ئه‌و به‌شانه‌م دی.

15- له‌ ساڵی 1943 دا پله‌ی کاپیتان م وه‌رگرت

16- له‌ ساڵی 1944 بیر و ڕام سه‌باره‌ت به‌ کۆمه‌ڵه‌ی هیوا گۆڕدرا چونکوو هه‌ستم کرد بیرو بۆچوونی کۆنه‌په‌رستانه‌ و مه‌رامی ئیستیعماری له‌ نێو کۆمه‌ڵه‌که‌ دا بڵاو ده‌کرێته‌وه‌ بۆیه‌ له‌ هیوا کشامه‌وه‌ و لێی ده‌رکه‌وتم

17- له‌ ساڵی 1943 له‌ گه‌ڵ 8 ئه‌فسه‌ری دیکه‌ی کورد بووین به‌ زابتی پێوه‌ندی له‌ نێوان حکوومه‌تی عێراق و مه‌لا مسته‌فای بارزانی دا.

18- له‌ ساڵی 1944 تاوانبار کرام به‌ یارمه‌تی دانی مه‌لا مسته‌فای بارزانی و خیانه‌ت به‌ حکوومه‌ت و دوور خرامه‌وه‌ بۆ باشووری عێراق سه‌ماوه‌ و دیوانییه‌ و عه‌ماره‌.

19- له‌ ساڵی 1945 ڕاگوێزرام بۆ فه‌وجی زرێپۆشی فه‌رغان

20- له‌ ساڵی 1945 کاتێک مه‌لا مسته‌فای بارزانی له‌ دژی عێراق و ئیستیعمار و کۆنه‌ په‌رستانی عێراق ده‌ستی به‌ شه‌ڕ کرد ئه‌منیش له‌ گه‌ڵ مه‌لا مسته‌فا که‌وتم

21- له‌ گه‌ڵ عه‌شیره‌تی بارزان هاتم بۆ نێو خاکی کوردستانی ئازاد و چوومه‌ محالی سه‌ره‌کی خۆم مه‌رگه‌وه‌ر که‌ بنه‌ماڵه‌که‌مان له‌وێ نیشته‌جێ بوون و له‌ 20/8/ 1324 چوومه‌ نێو حیزبی دێمۆکراتی کوردستانه‌وه‌.

22- له‌ ژیانی میلیتاری خۆمدا ده‌وره‌ی‌ برنو – بیکه‌یسی– دانان – دژی تانک – دژی فڕۆکه‌ و میکانیکی م دیوه‌.

23- ئینگلیسی ، عه‌ره‌بی ، ترکی و کوردی باش ده‌زانم و ته‌واو ده‌توانم پێیان بنووسم و که‌ مێکیش فارسی و فرانسه‌یی ده‌زانم

و له‌ کۆتاییدا زۆر تکا ده‌که‌م ئه‌من له‌ مه‌دره‌سه‌ی سیاسی ڕووس قبوول بکه‌ن

تکایه‌کی تایبه‌تی
تکایه‌ له‌ کاتی ڕاگوێزانی ئه‌و به‌ڵگه‌یه‌ بۆ ماڵپه‌ر و زێدی دیکه‌ناوی ئه‌م وێبنووسه‌تان له‌ بیر نه‌چێ!
http://www.ruwange.blogspot.com