نێوه‌ندی لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی له زانکۆی ئێکسێتر CKS
نێوه‌ندی لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی (CKS ) له زانکۆی ئیکسێتر
کورده‌کان له‌ناوچه‌یه‌کدا ده‌ژین که له‌نێوان ترکییه، عێراق، ئێران، سوورییه و یه‌کێتیی شووره‌وی پێشوو دابه‌ش کراوه، و به هه‌بوونی کۆمه‌ڵگه‌یه‌کی چالاک له هه‌نده‌ران، گه‌وره‌ترین نه‌ته‌وه‌ی بێده‌وڵه‌وتن له دنیا، و گه‌وره‌ترین که‌مایه‌تی ئێتنیکین له ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاست دا. ئه‌وان له ناوچه‌یه‌کی ستراتێژیک دا ده‌ژین، که سه‌رده‌مایه‌ک شانۆی تێکهه‌ڵچوونی نێوان ئیمپراتۆرییه‌کانی عوسمانی، ئێرانی و ڕووسییه بوو، و دواتریش بوو به ناوچه‌یه‌کی سنووری جێی کێشه له نێوان ده‌وڵه‌ت – نه‌ته‌وه مۆدێڕنه‌کاندا. ئه‌گه‌رچی کورده‌کان داوای ناسێنه‌یه‌کی جوێ له زۆربه‌ی دانیشتوانی ئه‌و ده‌وڵه‌ت – نه‌ته‌وانه ده‌که‌ن که تێیاندا ده‌ژین، و زۆر حه‌ولی بێئه‌ژماریان داوه بۆ دیاریی کردنی چاره‌نووسی خۆیان، ئه‌وان زۆرجار له په‌راوێزی لێکۆڵینه‌وه له‌مه‌ڕ ترکییه، عه‌ڕه‌ب و ئێران دا لێیان ده‌ڕواندرێ. جه‌ختی ئێمه له‌سه‌ر لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی، کورده‌کان ده‌کا به چه‌ق و نێوه‌ندی لێکۆڵینه‌وه‌ی ئێمه و ده‌رفه‌تی ئه‌وه ده‌ره‌خسێنێ کۆمه‌ڵ، کولتوور و سیاسه‌تی کورد ' به گشتی' به هه‌موو ئاڵۆزی و فره ڕه‌نگی و چه‌شناوچه‌شنی خۆیه‌وه به درێژایی و له نێو ده‌وڵه‌ته- نه‌ته‌وه‌کان دا له‌به‌رچاو بگیرێ.
ئێکسێتر ته‌نیا زانکۆی بریتانییایه که جه‌ختێکی پته‌و له سه‌ر بواری لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی ده‌کا.به‌و شێوه‌یه، ئێمه ئێستا وه‌ک نێوه‌ندێکی سه‌ره‌کی لێکۆڵینه‌وه له‌و بواره دا له شانشینی یه‌کگرتوو ناسراوین و یه‌ک له نێوه‌نده جیهانییه‌کانی هه‌ڵکه‌وتووین له‌و بواره دا. ئاشکرایه جه‌ختی سه‌ره‌کی' لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی' له سه‌ر کورده‌کان، مێژوو، سیاسه‌ت، دین، زمان، ئه‌ده‌بییات، مه‌ردمناسی، کۆمه‌ڵناسی، پێوه‌ندییه‌کانی نێونه‌ته‌وه‌یی و حقووق وه‌به‌ر ده‌گرێ. له‌به‌رئه‌وه‌ی کورده‌کان به نێو چه‌ندین ده‌وڵه‌ت و له هه‌نده‌ران بڵاو بوونه‌ته‌وه،جه‌ختی لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی گرینگی دیکه له سه‌ر گه‌لی ' بێده‌وله‌ت' له‌مه‌ر پێوه‌ندیی نێوکۆیی ئه‌وان و ئه‌و ده‌وڵه‌تانه‌ی که تێیاندا ده‌ژین ده‌بێ.
نێوه‌ندیی لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی له‌و دواییانه‌دا له یارمه‌تی دارایی سه‌خیانه‌ی بنیاتی ئیبراهیم ئه‌حمه‌د و حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستان که‌لکی وه‌رگرتووه، ئه‌و یارمه‌تییانه ده‌رفه‌تی ئه‌وه‌یان پێداوین ژماره‌ی کارمه‌ندان، لێکۆڵینه‌وه و چالاکییه فێرکارییه‌کانی خۆمان په‌ره پێبده‌ین. هه‌ر له‌ئێستاوه ده‌وره‌ی ماسترمان له لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی دا هه‌یه‌و ئێستا خه‌ریکی تێکهه‌ڵکێش کردنی ده‌ره‌جه‌ی لیسانسیشین له‌و بواره دا. ئێمه هه‌ر وه‌ها ده‌رفه‌تی چاوه‌دێری به سه‌ر خوێندنی دوکتورا ( پی ئێچ دی) یشمان هه‌یه له سه‌ر زنجیره‌یه‌ک بابه‌ت، به پێی جه‌ختکردنه‌وه له سه‌ر دیسپلینی جۆر به جۆر.
ئێمه به به‌رده‌وامی کۆنفڕانسی نێونه‌ته‌وه‌یی پێک ده‌هێنین و چالاکانه حه‌ول ده‌ده‌ین بۆ هاوکاری له گه‌ڵ زانکۆکانی دیکه به ڕێگه‌ی به‌شداری له پڕۆژه‌ی لێکۆڵینه‌وه‌ی گه‌وره‌تر و هاوکاری دیکه دا.
له‌مه‌ڕ نێوه‌ندی لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی
نێوه‌ندی لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی له ساڵی 2006 دامه‌زرا. ئێمه بۆ چه‌ند ساڵان زمانی کوردیی سۆرانیمان گوتووه‌ته‌وه و ئێستا به کرمانجیش ده‌رس ده‌ڵێینه‌وه. به‌شی ماستری ئێمه له لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی دا له ساڵی 2007 ده‌ستی پێکرد.ئێستا خه‌ریکی پێشخستنی ده‌رجه‌ی لیسانسین له لێکۆڵینه‌وه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاست دا به کوردی و به عه‌ڕه‌بی و کوردی. گشت ئه‌و به‌رنامه‌ی ده‌ره‌جانه له شانشینی یه‌کگرتوو دا تاقانه‌نه. ئێمه به‌رده‌وامین له سه‌ر چاوه دێری کردن به سه‌ر ده‌رجه‌ی دوکتورا دا سه‌باره‌ت به بابه‌تگه‌لی کوردی. ئێستا ئێمه چوار ئه‌ندامی ته‌واو وه‌ختی ئاکادێمی مان هه‌یه و له وزه‌مان دایه ده‌رفه‌تی چاوه‌دێری به سه‌ر کاری خوێندنی زنجیره‌یه‌ک له دیسیپلین و بابه‌تان بڕه‌خسێنین. کتێبخانه‌که‌مان ( که‌هه‌میشه له‌مه‌ڕ دنیای عه‌ڕه‌ب و ئیسلامی ده‌وڵه‌مه‌ند بووه له‌به‌ر پێوه‌ندیمان له گه‌ڵ ئه‌نیستیووی لێکۆڵینه‌وه‌ی عه‌ڕه‌بی و ئیسلامی) له‌و دواییانه‌دا ده‌وڵه‌مه‌ندتر بوو له سایه‌ی یارمه‌تی سه‌خییانه‌ی حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستان، که دراوی ته‌رخان کرد به‌تایبه‌تی بۆ کۆکراوه‌ی که‌ره‌سته له مه‌ڕ لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی. زانکۆ کوردییه‌کانیش کتێبیان باربووی کتێبخانه‌که‌مان کردووه، ئێستا له کتێبخانه‌که‌مان دا کۆکراوه‌ی ده‌گمه‌ن هه‌ن وه‌ک ئارشیڤی تایبه‌تی هۆمه‌ر شێخمووس که به کتێبخانه‌که‌مانی به‌خشیوه. ئێمه پێوه‌ندی نزیکمان هه‌یه له گه‌ڵ زانستکارانی زانکۆکانی دیکه، زۆریان وه‌ک قسه‌که‌ری میوان به‌سه‌رمان ده‌که‌نه‌وه و بابه‌ت پێشکێش ده‌که‌ن و سه‌باره‌ت به چه‌ند پڕۆژه‌ی لێکۆڵینه‌وه هاوکارییان له‌گه‌ڵ ده‌که‌ین.ئێمه هه‌ر وه‌ها پلانی پێکهێنانی کۆنفڕانسی به‌رده‌ام له ئاستی جۆربه‌جۆر دا داده‌ڕێژین که جه‌ختی سه‌ره‌کییان له سه‌ر لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی ده‌بێ.
ئامانجه‌کانمان
ئێمه ئامانجمان ئه‌وه‌یه به‌رده‌وام بین له سه‌ر ده‌وری سه‌ره‌کی خۆمان وه‌ک نێوه‌ندێکی لێکۆڵینه‌وه له‌و بواره دا له شانشینی یه‌کگرتوو، و یه‌ک له نێوه‌نده هه‌ڵکه‌وتووه‌کانی جیهانی له‌و بواره دا. ئێمه پێمانخۆشه هاوکاری خۆمان له گه‌ڵ زانستکاران له هه‌ر کوێیه‌ک هه‌ن په‌ره پێبده‌ین، و ده‌ستپێشخه‌ری لێکۆلینه‌وه‌ی زیاتر بکه‌ین. به دانانی نه‌خشه‌ی به‌رنامه‌ی کۆنفڕانسی نێونه‌ته‌وه‌یی و ۆرک شاپ ئێمه هیواداریشین زه‌مینه‌یه‌ک بۆ باس و لێدوان سه‌باره‌ت به بابه‌ته‌کانی پێوه‌ندیدار به لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی پێک بهێنین.
به‌رنامه‌کانی خوێندینی لیسانس و ماستری ئێمه به‌و مه‌به‌سته ڕێک خراون که بناخه‌یه‌کی پته‌و بده‌ن به‌خوێندکاران له بواری زمان و کولتوور و لێوه‌شاوه‌یی زانستی دا.ئێمه به ته‌واوی له‌وه ئاگادارین که گێره و کێشه‌ی ده‌ستوێڕاگه‌یشتنی ئه‌و خوێندکارانه‌ی که ده‌یانه‌وێ شان بده‌نه به‌ر لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی به‌تایبه‌تی دژواره، ئه‌وه‌ش هه‌م له به‌ر هۆی ماڵی و هه‌م له به‌ر هۆکارگه‌لی سیاسی، و ئێمه به‌تایبه‌تی زۆری پێ خۆشحاڵین که ده‌توانین یارمه‌تی ماڵی بکه‌ین به‌خوێندکاره‌کانمان( که له‌لایه‌ن حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستانه‌وه دابین ده‌کرێ) که ئه‌و ده‌رفه‌ته ته‌نێ ژماره‌یه‌کی که‌م له خوێندکاران ده‌گرێته‌وه.
ئامانجمان ئه‌وه‌یه کتێبخانه‌که‌مان و کۆکراوه‌ی ئارشیڤی له مه‌ڕ لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی زیاتر په‌ره پێبده‌ین، هیوادارین تا ئه‌و جێیه‌ی ده‌توانین ئه‌م که‌ره‌سته و ماتریاله‌ی له‌به‌رده‌ستمان دایه بخه‌ینه سه‌ر سیستمی دیجیتالی بۆ ئه‌وه‌ی زانستکاران له ئاستی جیهانی دا بتوانن که‌لکیان لێوه‌ربگرن.
مامۆستاکان
لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی له ئێکسێتر له چالاکی چه‌ندین ئه‌ندام که‌لک وه‌ردگرێ که له‌بواری جۆربه‌جۆر دا پسپۆڕن:
دوکتور هاشمی ئه‌حمه‌دزاده ( لیسانس زانکۆی زاهیدان، لیسانس، ماستر و دوکتورا زانکۆی ئووپسالا) مامۆستای زمان و ئه‌ده‌بییاتی کوردی و به‌ڕێوه‌به‌ری نێوه‌ندی لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی یه. مرخی لێکۆڵینه‌وه‌ی له زه‌مینه‌ی زانستی ئینسانی و زانسته کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کان دایه. له بواری زمان و ئه‌ده‌بییات دا، ئه‌و له مه‌ر سه‌رهه‌ڵهێنان و پێشوه‌چوونی ڕۆمانی کوردی کآر ده‌کا، ئه‌و هه‌ر وه‌ها له بواری میژوو و سیاسه‌تیش ده‌رس ده‌ڵێته‌وه. وه‌کوو زانستکارێکی کۆمه‌ڵایه‌تی، دوکتور ئه‌حمه‌دزاده به‌تایبه‌تی مرخی له سازدرانه‌کانی ناسیۆنالیزم له نێو کوردان دایه، و خه‌ریکی شیکاری به‌راوه‌ردکارانه‌ی بارودۆخی کوردییه له نێو ده‌وڵه‌ته جۆربه‌جۆره‌کاندا.
دوکتور گارێت ستانسفیلد ( لیسانس، ماستر و دوکتورا زانکۆی دارام ) پرۆفسۆری سیاسه‌تی ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاسته. مرخی وی سه‌باره‌ت به لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی ده‌که‌وێته نێو بواری زانستی سیاسی و پێوه‌ندییه نێونه‌ته‌وه‌ییه‌کان. کاری ئه‌و دواییانه‌ی وی جه‌ختی کردووه له سه‌ر پێشوه‌چوونی سیاسی کورده‌کان له عێراق له ساڵانی 1990 کان، پێکهاتن و چالاکییه‌کانی حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستان ؛ هه‌ڵکه‌وتی به‌ربڵاوتری کورده‌کان له ده‌وڵه‌تی عێراق دا به دوای گۆڕانی ڕێژیم له ساڵی 2003، به جه‌خت و ئیستێکی تایبه‌تی له سه‌ر وێژیاگی له‌مه‌ڕ فێدێرالیسم. ئه‌و ئێستا خه‌ریکی توێژینه‌وه‌ی پێشوه‌چوونی سیاسی دوای عێراقی 2003 یه و به تایبه‌تی له هاوکرده‌وه‌یی دوولایه‌نه‌ی دین و گرووپه ئێتنیکییه‌کان و چه‌مکی ناسیۆنالیزم و فێدێرالیزم ده‌کۆڵێته‌وه.
.jpg)
پرۆفێسۆر کریستین ئالیسۆن ( لیسانس زانکۆی ئۆکسۆن، دوکتورا سۆئاس، له‌نده‌ن) جێگری پرۆفێسۆره له لێکۆڵینه‌وه‌ی کوردی دا. بواری لێکۆڵینه‌وه و توێژینه‌وه‌ی له مه‌ڕ پێوه‌ندی نێوان ئه‌ده‌بی زاره‌کی و نووسراو، ئه‌ده‌بی زاره‌کی و کولتووری گه‌له‌ری، به تایبه‌تی له ناوچه کرمانجی ئاخێوه‌ره‌کاندایه. ئه‌و هه‌ر وه‌ها مرخێکی پته‌ویشی هه‌یه سه‌باره‌ت به دینی که‌مایه‌تی به‌تایبه‌تی ئێزدایه‌تی. ئه‌و هه‌نووکه سه‌باره‌ت به وێژیاگه‌کانی بیره‌وه‌ری ده‌نووسێ.
.jpg)
دوکتور کلێمنس سکاڵبێرت – یوجه‌ل ( لیسانسی جوگرافیا، زانکۆی تولۆز لوێ میره‌ی، لیسانسی زمانی کوردی، زانکۆی ئینالکۆ پاریس، دوکتورا زانکۆی 4ی پاریس _ سۆربۆن) مامۆستای سیاسه‌تی ئێتنیکی یه. دوکتورایه‌که‌ی له سه‌ر پێوه‌ندی نێوان زمان و ناسیۆنالیزم ، سه‌رهه‌ڵهێنانی زمانێکی نه‌ته‌وه‌یی کوردی و پێشوه‌چوونی بواری ئه‌ده‌بییاتی کوردی جه‌ختی کردووه. ئه‌و ئێستا له سه‌ر مژاری به‌رهه‌مهاتنی کولتووری که‌مایه‌تی له ترکییه، و به هاوکاری له گه‌ڵ پڕۆفسۆر ستانسفیلد، له سه‌ر پێکهاتن و ڕێکخراوی سه‌رزه‌وییه‌کانی ئه‌و په‌ڕ سنووران کار ده‌کا.
نێونیشانی پێوه‌ندی :
Contact us
Postal address:
Centre of Kurdish Studies,
IAIS/HuSS
Stocker Road,
University of Exeter,
Exeter,
EX4 4ND.
UK
Telephone: +44 1392 269250
Fax: +44 1392 264035
Email: cks-info@exeter.ac.uk
CKS Secretary : Laura Scrivens l.scrivens@exeter.ac.uk
Admissions: admissions@exeter.ac.uk
Schools liaison: schools-liaison@exeter.ac.uk
تێبینی: ئه‌م بابه‌ته‌ی سه‌ره‌وه له ماڵپه‌ڕی زانکۆی ئێکسێتره‌وه وه‌رگێڕدراوه
No comments:
Post a Comment