وەپاڵ دانی تاوانی "پانترکیست" لە تێکۆشەرانی کاروباری مەدەنی ئازەربایجان

وەپاڵ دانی تاوانی "پانترکیست" لە تێکۆشەرانی کاروباری مەدەنی ئازەربایجان

ساڤالان
١٣ی ئاوریلی ٢٠١١
باکۆ تەورێز

ئەو کەسانەی لە سەرکەوتنەکانی بزووتنەوەی نەتەوەیی ئازەربایجان و هاتنە گۆڕی داوخوازە ئینسانییەکانی زەرەری جیدییان وێکەوتووە یان پڕۆژەی دژە ترکی خۆیان بە تێکشکاو دەبینن، هەمیشە دەست دەکەن بە نێو ونرتکە لێدان و تاوان وەپاڵ دانی تێکۆشەرانی مەدەنی مافەکانی ئازەربایجان. ئەدەبییاتێکی هاوبەشی کە هەم کۆماری ئیسلامی و هەم ئۆپۆزیسیۆنەکەی بە کاری دەهێنێ.
پێنج خاڵ سەبارەت بە تاوانی " پان ترکیست " ێتی:
یەک- زۆر لەو تێکۆشەرانەی کە ئەو تاکوتەرایانە و دادگاکانی شۆڕش پێیان دەڵێن پانترکیست تەنیا لە فکری زییندووکردنەوەی مافی خۆیان دان و دەیانەوێ ترکی ببێ بە زمانی ڕەسمی. ئەو کەسانە نەک هەر پانترکیست نین،بەڵکوو زۆر لەوان لە جێدا بیرو ڕای ناسیۆنالیستیشیان نییە و تەنێ بە دوای ئەوەوەن مافی مرۆ بەرقەرار بێ.
دوو- ناکرێ بە هەموو تێکۆشەرانی سەربەخۆیی خوازی ئازەربایجان بگوترێ پانترکیست. چونکە هێندێک لەوان کە داواکاری سەربەخۆیین،بە دووی ئەو ئامانجەوە نین کە هەموو ناوچە ترکییەکان یەکگرتوو بکەن.
سێ- ئەو پانانەی کە بیر لە یەکێتیی نەتەوە هاوزمان و هاو کولتوورەکان دەکەنەوە و دەیانەوێ ئەو یەکێتییە بە ڕێگای دامەزراندنی دەوڵەتێک بەدەست بهێنن،لە خەیاڵ دا دەژین، جا چ جیاوازی نییە پان عەڕەب بن یان پان فارس یان پان ترک و یان پان کورد.
چوار- پانی ئاواش هەن کە پێکێشی دەکەن نەتەوەی بە کولتووری جیاوازەوە بە هەر قیمەتێک بێ باببێ لە چوارچێوەی ووڵاتێک دا ڕابگرن و بۆ پاراستنی یەکپارچەیی ووڵاتێکی ئاوا بە تووڕەیی و شەڕانی بوونێکی تەواوەوە ئامادەی سەرکوتکردنی هەموو دژبەرانی خۆیانن. ئەو پانانە زمانی ئێتنیسیتەیەک بە سەر ئێتنیسیتەیەکی دیکە دا دەسەپێنن و تەنێ زمانێکی ڕەسمییان قەبووڵە. نموونەی ئاشکرای ئەو پانێتییە، پان ئێرانیستەکانن، خەسڵەتی وەک دەمارگرژی نائاسایی سەبارەت بە یەکپارچەیی ئێران، دژایەتی لەگەڵ ڕەسمی بوونی زمانی ترکی لە ئێران و هەڕەشە کردن لە دژبەران و... ئەم ڕوانگەیە لە نێو گشت چینەکان و لە نێو گۆیا ڕووناکبیرانی لێبێراڵی ئێرانی دا ڕوانگەیەکی باڵادەست و زاڵە.
پێنج- پانە مۆدێڕنەکان ئەو جۆرە پانانەن کە لە فکری دامەزراندنی ووڵاتێکی گەورە و خەیاڵی دا نین بەڵکوو ئامانجی وەک دامەزراندنی فێدراسیۆنیان هەیە کەلە ووڵاتانی هاو زمان و هاو کولتوورپێک هاتبێ. ئەو پانانە نکووڵی لە مافی ئێتنیسیتەی دیکە ناکەن و سەرکوت کردنی زمانی جۆر بە جۆر بە پێچەوانەی بنەماکانی مافی مرۆ دەزانن.من خۆم سەر بەو دەستەیە دەزانم. من پان ترکیستێکم.

سەرچاوە: http://www.iranian.com/main/blog/savalan-13