یەکەم ژمارەی ڕۆژنامەی کوردستان دوای تێکچوونی جمهووری کوردستان بە بۆنەی ٢٥-ی گەلاوێژ ڕۆژی دامەزرانی کۆمەڵەی ژیانی کورد و هەشتاهەمین ساڵی دامەزرانی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران

  یەکەم  ژمارەی ڕۆژنامەی کوردستان  دوای تێکچوونی جمهووری کوردستان  بە بۆنەی ٢٥-ی گەلاوێژ ڕۆژی دامەزرانی کۆمەڵەی ژیانی کورد و هەشتاهەمین  ساڵی دامەزرانی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران

یەکەم  ژمارەی کوردستان لە دوای تێکچوونی جمهووری کوردستان لە مەهاباد، لە ٦-ی دیسامبری ساڵی ١٩٤٧(شەمە ١٤-ی سەرماوەزی ١٣٢٦-ی هەتاوی) نزیکەی ١١ مانگ دوای هەڵوەشانی ئەو دەسکەوتەی نەتەوەی کورد لە پاڵ ژمارە ٢-ی ڕۆژنامەی آذربایجان لە لاپەڕەی ٢ دا بە شێوەیەکی سەر بەخۆ لە شاری باکۆ بڵاوبووەتەوە. هەتا ژمارەی ٩ لە سەرەوەی لاپەڕەکە لە ناو دوو کەوانە دا نووسراوە (ماوەی کوردستان) و دیارە ئەوەش مەبەست لە رۆژنامەی " کوردستان " ی سەردەمی جمهوورییە. لە ژمارەی ١٠ را لە سەرەوەی نووسراوە  اورگانی حزبی دیموکراتی کوردستان.

ڕیزی پێشەوە لە ڕاستەوە: عەلی گەلاوێژ، ڕەحیم قازی، مستەفا شەڵماشی
ڕیزی پشتەوە لە ڕاستەوە: کەریم ئەییووبی، ڕەحمان گەرمیانی، حەسەن حیسامی

آذربایجان/ کوردستان لە سەرەتاوە لە حەوتوو دا دووجار بڵاو بووەتەوە و دواتر بووە بە حەوتووی جارێک.وێنەیەکی بە کۆمەڵ بە دەستەوەیە کە دەستەی نووسەرانی کوردستان لە ساڵانی دەسپێکی نیشان دەدا.  دوو نامە بەدەستەوەن کە یەکیان ڕووسی و ئەویتریان بە کوردی یە و هەر دووکیان بە ئیمزای دەستەی نووسەرانی کوردستانن کە بریتی بوون لە:
سوڵتان وەتەمیشی
عەبدوڵا ڕەزم ئاوەر
ڕەحیم قازی
عەلی گەڵاوێژ
قادر مەحموود زادە
نامەی  یەکەم کە بۆ "کۆمیتەی ناوەندی حیزبی کۆمۆنیستی ئازەربایجان لە پێوەندی لەگەڵ لابردنی نێوی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان لە ڕێزی حیزبی یەکگرتووی مارکسیستی کرێکاری ئێران" نووسراوە و لە بەرواری ٥-ی سێپتامبری ١٩٥٧ دا ناردراوە و نامەی دووەم کە بەدەسخەتی عەلی گەلاوێژ نووسراوە ڕەشنووسەکەی بە دەستەوەیە و لە بەرواری ١٥-ی سێپتامبری ١٩٥٨ بۆ مەلا مستەفای بارزانی نووسراوە و ئەو ئیمزایانەی سەرەوەی پێوەیە. لە ناوەرۆکی بابەتەکانی ئەو ژمارانەی بەدەستەوەن بە دڵنیاییەوە دەکرێ بگوتری عەلی گەلاوێژ و ڕەحیم قازی لە نووسەرانی سەرەکی ئەو ڕۆژنامەیە بوون.  ڕۆژنامەی کوردستان لە لاپەڕەی ٢-ی ئازەربایجان دا بە شێوەی سەربەخۆ  درێژەی بە ژیانی داوە و تا یەکگرتنەوەی حیزبی توودەی ئێران و فیرقەی دێمۆکڕاتی ئازەربایجان بڵاو کراوەتەوە و دوایە نەماوە.  لە ٦-ی دیسامبری ١٩٤٧ تا ١٩-ی ئاوریلی ١٩٦١ بێ پسانەوە بەردەوام بووە و لە ماوەیە دا ١٣٣٦ یان ١٣٣٧ ژمارەی لێ بڵاو بووەتەوە.
لێرە دا یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە کە بەخۆشییەوە  بەشێکی زۆر لە  ژمارەکانی بە هەوڵ و تێکۆشانی بەڕێز دوکتور کامڕان ئەمین ئاوە دەست کەتوون وەک خۆی بڵاو دەکرێنەوە  و بۆ ئەوەی هاسانتر بخوێندڕیتەوە بێ هیچ دەستێوەردانێک هەر دوو بابەتی ئەم ژمارەیە نووسراونەتەوە.

حەسەن قازی
٢٤-ی گەلاوێژی  ١٤٠٤ ( ١٥-ی ئووت ٢٠٢٥)

 

ژمارەی  ١                        ( ماوەی روژنامەی کوردستان)                       ٦  دسامبر  ١٩٤٧

 

                                                            کوردستان

                                           نەتەوەی  کورد بە مبارزەی آزادی ایدامە دەدات

               نیشتمان
        آخ نیشتمان ! نێوت چەند خۆشە!  هر کە نیوی توم دیرە سر زاری دلم رون و چاوم گەش دەبیت. بەلام کە دەت بینم  لە ژیر چەپوکی بیگاناندا دەنالی نیت چاوە رونەکم و دلە گەشەکەم  لی دەبیت بە تاریکی و کویرەوەری.
       دایم دلم آزادی و سربستی توی دەویت و بو بدست هینانی  ئەو خوشبختی یە قرارم داوە کە تا رگی ترم لە قالب دا بمینیت تەقەلات بو بدەم
       نیشتمان! حیف بو تو کە چندین سالە لە ژیر پنجەی استثماری ظالماندا هاوار دەکەی، بەلام کس هاواری توی بەبیست و ریگاییک وەگیری نەتەوەکانت نەکەوت کە پیدا برون و خوشبخت ببن و بە هاواری تو رابگەن.
       نیشتمان! چندە دەولەمند و پر لە زیر و زیوی! بەلام دوژمنەکان دەولت و مالی تویان داگیر [کر] دووە و دایم حوال دەدەن کە تو چاوەرووان دەستی ئەوان بیت.
      نیشتمان! نەتەوەت تو چندە رشید و بە غیرتە و لە تواوی دنیا دا بە نەتەوەی قارەمان نیوی دەبەن! بەلام دوژمنەکان ناهیلن کە ئەو رشادەتە بو رزگاری و خوشبختی کورد وەکار بیت. اشغال چی یە خوینخورەکان بو سرگرم کردنی تو  و فرصت پیدا کردن بۆ دزی همیشە کوران و لاوانی تویان بە گژی یک داکردووە و یکتریان  پی بە قر داون. دوکمنەکان تواوی حولیان بۆ ئەوە بووە کە یکەتی و برایەتی لە نیو نەتەوەی تو هل بگرن و کورانی تو بکەنە  دوژمنی خوینی بو گیانی یکتری.
      نیشتمان! چندە لە میژە ظالمەکان آزادی و سربستی ملی تویان داگیر کردووە و چندیان حول داوە  کە ووتاری " آزادی" لە نیو رولەکانی رو هل بگرن!
       بەلام!! ...
       هر وەکو شاعری بە ناوبانگی کورد "هژار" کە تعریفی رو دا دەلیت:
نیشتمان تو چیت؟ بەهشتی برین
لە کویت دیاری دا؟ لە روی سرزمین!
خاک و خولەکەت  زیر و زەنبرە
نەوتت روناکی شەوی بشرە!
کەژ و چیاکەت بلور و گوهر
گژوگیاکەت سەوزیی روی دلبر!
جوگەکانت جیی هنگوین و شیرن
مندالەکانت حبس و اسیرن
   ئەو نیشتمانەی من خاکی رنگاورنگ و جوانی کوردستانی من  لە کە ظالمان لە نیو خویاندا لەت – لەت و پارچە –پارچەیان  کردووە و بە زوری پول و کوشتن و دربدر کردن و تالان کردن تەواوی حقی مشروع و قانونی یان لە دەستی درهیناوە.
    نا! ئەو خیالەی کە دوژمن کردوویی تی پوچ و باطلە  و رولەی پاکی کورد قط ناترسیت و فریو ناخوات  و لە ریگای آزادی ملی کوردستاندا گیانی شیرینی خوی فدا دەکات و کوردستانی مزن لە ژیر چوکی ظالمان خلاس  دەکات.
   لاوانی کوردی لە سایەی زانست و نیشتمان پروری آورینی خویان  دا دەزانن کە دەبیت خاک کوردستان و نەتەوەی کورد بە آزادی ملی ی خوی بگات  و لەمە زیادتر ناهیلن  ئەم نیشتمانە خوشەویستە لە ژیر چکمەی دوژمنان دا بپلیشیت.
     رولەی کورد عزمی جزم کردووە و بە ارادەییکی آسنینەوە بو رزگاری کوردستان مبارزە دەکات.
     نیشتمان! رولەکانی تو چی دی مالی  تو بە بیگانە نادەن و بە نەوتە جوانەکەی تو چرای سعادت  بروی خویان دا هل دەکەن.
     لاوانی کورد قارەمانی خویا[ن] بە تواوی دنیا دەنوینن  و ئەو رشادت و مردانگی یەی کە هەیانە  لە نێو خویان نا ، بەڵکو بو محو کردنەوەی دوژمنەکان و اشغال گرەکان بە کاری دەهینن و بە زووییکی زوو وەدەست و مستی بیگانان لە سر خویان هەل دەگرن.
   لاوانی رشیدی تو بو محکم کردنی آزادی بە گیان و دل تی دەکوشن و کلمەی آزادی یان کردووە بسرمشقی خویان. روحی آزادی لە قالبی لاوی کوردی دا بنجی بستووە و هیچ هیزیک  ئەو پنجە پاکەی پی هل ناگیریت.

  دنیای امروکە ایجازە بە تواوی ملتە بەش خوراوەکان دەدات کە داوای حقی خویان بکەن. لاوی کوردی بە دلیکی بە قوت و ارادەییکی بەگیزەوە داوای حەقی قانونی و ملی ی خوی دەکات.
  نیشتمانی سربرز و رنگینی ایمە میدانگەی جردەیی و تالان و برو نیە! لاوی کوردی بو نوکەری و دیلی و اسیری نابیت! دسترنجی سپان و رنجبری کورد چی دی بە دوژمنی خوین خور و بیگانەی بیرحم نادریت!
 لاوی کوردی بو گەیشتن بەو آمانجە مقدسانە خوینی خوی فدا دەکات و بە دنگیکی بەرزەوە دەلێت:
             یان مەرگ یان آزادی !
              ر_  س [ ڕەحیم سەیف قازی ]

                                                                                        ر_  س [ ڕەحیم سەیف قازی ]

                                                        هاواری تولە و انتقام
           ئەم هاوارە معناییکی زور قول و دریژی هەیە!
           ئەم دنگە دنگیکە کە لە دلی انسانی  انسانی بە شرف دا حسی غیرەت و پیاوەتی وەجوش دەهینیت . تەواوی بشریت بە هوی ئەم دنگەوە رو بەرەو سعادت دەروات و بە بی ئەوەی لە هیچ پیش هات و حادثەییک بترسیت بە شەقاوی محکم و بی ترس و لرز بەرەو آمنج و موفقیت حرکت دەکات.
          نەتەوەی قارەمانی کورد و نیشتمانی خوشەویستی مە کە عبارت لە خاکی کوردستانە لە ژیر سیاسەتی درندەی ایمپریالیزمی انگلیسەکان دا لە نیوانی چوار گورگە هاری بی رحم و انصافی وەکو ایران و تورک و عراق و سوریا دا لەت- لەت کرا بو و هر گورگیک لە بەر خویەوە دمی لە خوین و گوشتی مە نا بو.
          لە نتیجەی ئەم سیاسەتە بی رحمانەیەوە نەتەوەی ناوداری کورد لە زانست و مدنیت و آزادی بی بش کرا و درگای عالمی آزادی بە روی ایمە دا بسترا ب، نیشتمانی خوشەویستی ایمە یانی مسکنی صلاح الدین و منوچهر وەکو قبرستانە کونیکی لی هاتو بو و کوندی چارەرشی و فلاکت لە هزار لاوە قویان دەکیشا. لەو روژەوە کە اوردوی سوری آزادی بو روخاندنی دزگای فاشیستی رضاخان پی ی لە خاکی ایران نا و رضاخانی دز و خیانتکار بە خوی و صندوقە زیر و زیوەکانیەوە بو لای انگلیسەکان هەل هات.قفل و زنجیر لە سر زبان و دستی ایمە هەل گیرا. لە ژیر تیشکی ئەو روژە روناکە دا ایمە توانیمان داوای آزادی و حقی تیدا چوی خومان بکەین.
       لە مانگی ری بندانی سالی ١٣٢٤ – دا لە دووای تیکوشینی زور ایمە موفق بە آزادکردنی بەشیکی زور چکولەی  کوردستانی ایران بوین، لە ژیر رهبری قارەمانی نەتەوەی کورد قاضی محمد دا کوملەی دیموکراتی کوردستانمان تشکیل کرد.
      حکومەتی ملی ایمەلەماوەییکی زور کم دا کاری وەها گەورەی بە جی هینا کە تەواوی دنیا مات و حیران مان.
      کوردستانی آزاد کە لە بندی دیلی و اسیری رزگار ببو بو خوشبختی و آزادی کوردستان و نەتەوەی کوردی شەقاوی گەورەت هەل گرت. خویندن و نوسین و قسە کردن بزبانی شیرینی کوردی دست پیکرا.چندین روژنامە و مجلە کە هموی هاواری دردەداری ایمەی بە دنیا را دەگەیاند بە زبانی خومان بلاو کراوە. کینە و بوغض و بەربەرەکانی و دوبەرەکایەتی ییک کە لە نەتیجەی سیاستی انگلیسی یەکان تاوانە ارتجاعچی یەکەدا لە نیو عشایر و طایفەکانی کوردی دا پیدا ببو بە جاریک لە نیوان هەل گیرا.
    یکیک لەو دلیلانەی کە لە سر راستی ئەم  ادعایە شایدی دەدا ئەوەیە کە لە مانگی بانەمەری ١٣٢٥- دا وەختیک کە اردوی ارتجاعی تاران لە طرف سقز و سردشتەوە هەرەشەی  لە کوردستانی آزاد دەکرد تەواوی آزاد حتی  برا کوردەکانی ماکوش لە ولاتە دورەکەی خویانەوە بو پاراستنی نیشتمانی آزادی خویان حرکت یان کرد و لە دووای چند روژ ریگا رویشتن لە جبهە دا حاضر بون و سینگی خویان وەبە گولەی دوژمنەکان دا.
   اگر نفاق و دوژمنیایەتی  یەکەی جاران لە نیو کوردان دا مابایی هیچکس لە ترسی دوژمنی خوی مالی خوی بە جی نە دەهیشت و چند صد کیلومتر ریگای نە دەبری و لە جبهە دا حاضر نەدەبو.
      ئەمە موفقیتیکی زورگەورە بو کە ایمە بدستمان هینا و چاوی تەواوی دوژمنەکانمان پی ی کویر بوە.
      دولتی خونخور و ارتجاعی قوام السلطنە ئەم حقە قانونیانەی بە ملتی کورد روا ندی. بە نیویشرکت کردن لە انتخاباتدا لە نوی وە سربازە شرەکان و افسرە سوراو و سپیاویەکانی خوی داخلی خاکی کوردستان کردەوە.
       قوام تەواوی وعدە و قول و قرارەکانی خوی لە ژیر پی نا. اردووەکەی وی وەکو سگی هار دەستی بە تالان و گرتن کوشتن و راوە روت کرد. تەواوی تشکیلات و موءسساتی  دیموکراسی کە لە لایەن حکومەتی ملی کوردستانەوە بو خوشبختی و رزگاری نەتەوەی کورد تشکیل کتا بو بدستی اردووە کری گرتەکەی ایمپریالیزمی آمریکاوە تیک درا. بە وانە لیمان دزبردار نەبون. رهبران و سەروکەکانی کوملەی دیموکرات و افسران و پێس مەگانی هیزی کوردستانی آزادیان لە سیدارە دا و تیرەبارانیان کردن. رهبری کوملەی دیموکرات کوردستان و پیشوای خوشەویستی نەتەوەی کە قاضی محمد بو بدستوری خارجیەکان لە سیدارەوە هلیان آوەسی.
       ای دوژمنی خوینخور! ئەوەندە بزانە کە نک هر نەتەوەی کوردی بەلکو نەتەوەی آذربایجان و فارس و تەواوی زحمتکیشەکانی دنیا حقی ایمە و انتقامی خوینی قاضی محمد و هاوکارەکانی وی لە تۆ دەستیننەوە.
       قاضی محمد و هاوکارەکنی وی دەیان ویست  کە ملتی زحمتکشی کورد لەژیر زنجیری اسیری و عبدایەتی تو نجات بدەن و کوششیان بو ئەوە بو کە ملتە اسیرەکانی دیکەش  لە ژیر قەمطری آغایەتی تو  رزگار بکەن. قاضی محمد و هاوکارەکانی وی  لە سر ئەو آمنجە بون کە ملتی کورد لە ژیر چوکی تو دەر بینن.
      قاضی محمد و هاوکارەکانی وی بە تواوی دنیایان ثابت کرد کە لە روژهەلاتی ناونجیدا ملتیک هەیە بە نیوی کورد و ئەو ملتە لایقی ژیان و آزادی یە.
       قاضی محمد و هاوکارانی وی گیانی شیرینی خویان  لەو ریگا مقدسە دا فدا کرد.
        ای عفریتی ارتجاع! تو لە تاران دانیشتوی و ئەوەندەت خوینی فقیر و هژار هەل مژیوە کە سسدانگ مستی و ئەوەندەت تریاک کیشاوە کە گیژ و حول بویت و خیرت لە دنیانیە، چەرە دوکەلی جنایەت و پردەء دولاری آمریکا پیش چاوی گرتووی. تو مشتی گرمولە کراوی آسنین ایمەت نەدیتووە کە بم زووانە تار و تەنبورەت لێ دەپسینیت.
       بە کوشتنی قاضییەکان ناتوانیت دمی آزادی خوازی کورد بەبستیت. ملتی کورد سیدارە و اعدامی زور دیتووە و لەم چروچیوانەی تو ناترسێت. ایوە بەم جنایەت و خوین رژتنانەی خوتان  قبر بو خوتان هەل دەکەنن.
       لاوانی کورد و نەتەوەی قارەمانی کورد بە ایمان و ارادەییکی پولاینەوە بە دوی آمانج و آرزوی  قاضی محمد دا دەروات و هیچ سیدارە و حبس و تبعیدێک ایمە لە ریگای خومان ناگیریتەوە.
        ملتی کورد بە فر و فیشالەکانی ایوە هل ناخەلەتیت و ئەوەی کە دەی ویست هر دەیەویت.
        ملتی کورد و آزادی کوردستانی مزن مبارزە دەکات و لە ریگای آزادی و خوشبختی ملتی ایراندا تیدەکوشیت.
            بژی کوردستان ی آزاد!
      بژی ایرانی آزاد!

                            ع – گ.[ عەلی گەلاویژ ]