وه‌ته‌نی مه‌حبووبی کوردستانی بڵند،ئه‌رزێکی پڕ یادگاری له‌ جه‌حێڵی من. ئالما فاسوم دۆستێکی دیکه‌ی گه‌لی کورد

وه‌ته‌نی مه‌حبووبی کوردستانی بڵند،
ئه‌رزێکی پڕیادگاری له‌ جه‌‌حێڵی من

ئالما فاسوم دۆستێکی دیکه‌ی گه‌لی کورد

حه‌سه‌نی قازی

ئالما فاسوم، خوشکی چکۆڵه‌ی ئێل. ئو. فاسوم یه‌کێکی دیکه‌ له‌و میسیۆنێره‌ لوتێریانه‌یه‌ که‌ وه‌کوو نێرس (نه‌خۆشه‌وان) له‌ سابڵاغ و کرماشان خزمه‌تی به‌ گه‌لی کورد کردووه‌. گۆواری کوردستان میشنێری له‌ ژماره‌ی 2، ساڵی دوازده‌ مانگی فێڤرییه‌ی ساڵی 1920 دا یای ئالما ئاوا ده‌ناسێنێ: " ئالما فاسوم له‌ 2ی ئووتی 1892، له‌ والینگفۆرد له‌ ئه‌یاله‌تی ئیۆوا هاته‌ دنیاوه‌. چووه‌ مه‌دره‌سه‌ی گشتی و مه‌دره‌سه‌ی ناوچه‌یی و له‌ ساڵی 1906 له‌ لایه‌ن قه‌شه‌ ستراند وه‌ک ئه‌ندامی کلیسا وه‌رگیرا. ئالما له‌ ساڵی 1913-14 له‌ کالیجی سه‌نت. ئولاف، له‌ نۆرتفیلد، له‌ ئه‌یاله‌تی مینێسوتا وه‌رگیرا، له‌ هه‌مان کاتدا له‌ مه‌دره‌سه‌ی ناوچه‌ییشدا ده‌رسی ده‌گوته‌وه‌.
له‌ پاییزی ساڵی 1914 خوێندنی نه‌خوشه‌وانی ده‌ست پێکرد، له‌ ساناتۆریۆمی سه‌نت. جه‌یمز و له‌ نه‌خۆشخانه‌کانی سیتی و کاونتی St. Paul له‌ ئه‌یاله‌تی مینێسوتا په‌روه‌رده‌ی دی. له‌ ساڵی 1917 وه‌ له‌ میناپۆلیس ده‌ژی به‌ڵام به‌ شێوه‌یه‌کی به‌رده‌وام وه‌کوو نێرس کاری بۆ خاچی سوور کردووه‌. دووساڵ له‌مه‌وبه‌ر پێشنیازی به‌ئێمه‌ کرد له‌ میسیۆنی ئێمه‌ له‌ هه‌نده‌ران کاری وه‌فریاکه‌وتن و میسیۆنێری بکا. به‌ڵام له‌به‌ر هه‌لومه‌رجی شه‌ڕ ده‌سته‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری کۆمه‌ڵه‌که‌مان نه‌یتوانی به‌ڕێی کا. ئێستا که‌ ئاخره‌که‌ی وێده‌چێ ڕیگه‌ کرابێته‌وه‌. ئه‌و گه‌لێک بیری لێده‌کاته‌وه‌ و پێی خۆشه‌ ده‌رفه‌تی هه‌بێ بڕوا، به‌و هیوایه‌ی هێندێک خزمه‌ت به‌ مرۆوایه‌تی ئازارچێشتووی ڕۆژهه‌ڵاتی نزیک، و به‌ تایبه‌تی کوردستان بکا. که‌ به‌ کرده‌وه تا ئه‌و جێگه‌یه‌ی ئێمه‌ ده‌زانین ‌ هیچ یارمه‌تیه‌کیان پێ نه‌کراوه‌ وله‌ هیچ لایه‌که‌وه‌ ده‌فریایان نه‌که‌وتوون."
وه‌ک له‌ باسی کارنامه‌ی ژیانی ئێل.ئو.فاسوم و یای هاننا شوێنهوود دا خوێندتانه‌وه‌، ئالماش له‌ گه‌ڵ براکه‌ی و هاننا شوێنهوود له‌ ڕۆژی یه‌کشه‌مۆ 29ی نۆڤامبری1919 له‌نیۆیۆرکه‌وه‌ سواری که‌شتی ده‌بن به‌ مه‌قسه‌دی سابڵاغ، به‌ڵام له‌ به‌ر شه‌ڕ و گیرانی ڕێگه‌ نزیکه‌ی ساڵ و نیوێکی پێده‌چێ تابگه‌نه‌ سابڵاغێ. له‌ هه‌رمه‌نستان ئالما بۆ خاچی سوور و ‌دوور له‌ هاوکارانی دی کار ده‌کا و له‌وماوه‌یه‌دا شاییدی مه‌رگی بێواده‌ی کاکی، نه‌مر ئێل.ئو. فاسوم ده‌بێ. هه‌ر له‌ ئه‌مریکاوه‌ له‌گه‌ڵ هاننا له‌ لای فاسوم ده‌ست به‌ فێربوونی زمانی کوردی ده‌که‌ن، ‌له‌ نامه‌یه‌ک دا ئێل.ئو. فاسۆم له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌نووسێ: " خانمه‌کان له‌ فێربوونی زمانی کوردی دا زۆر باش چوونه‌ته‌ پێشێ و ئه‌من هیوادارم له‌ ماوه‌یه‌کی کورت دا بتوانن فێری بن و قسه‌ی پێبکه‌ن."یای ئالماش،له‌گه‌ڵ ئاگوستا گودهارت، هاننا شوێنهوود و هاوسه‌ری جۆرج باشیمون له‌ ئۆکتۆبری 1921 دا ناچار ده‌بێ سابڵاغ به‌ جێ بهێڵێ. ماوه‌یه‌ک له‌ ته‌ورێز کار ده‌کا، ئه‌وجار بۆ یارمه‌تی به‌ چالاکی پژیشکی میسیۆنێکی دیکه‌ ده‌چێته‌ کرماشان و له‌وێ خزمه‌ت ده‌کا.ا دوای گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ ئه‌مریکا پێوه‌ندی به‌ میسیۆنه‌که‌یانه‌وه‌‌ له‌ ئه‌مریکا هه‌ر به‌رده‌وام ده‌بێ. له‌گه‌ڕانه‌وه‌ی ئه‌مریکا دا، خه‌رج و موخاریجی نه‌خۆشێک له‌ نه‌خۆشخانه‌که‌یان له‌ سابڵاغی وه‌ئه‌ستۆ ده‌گرێ و به‌ به‌رده‌وامی ئه‌و یارمه‌تییه‌ ده‌نێڕێ بۆ دوکتور هێرمان شاڵک له‌ سابڵاغێ. ئالما فاسوم به‌سه‌ریه‌که‌وه‌ نزیکه‌ی چوارساڵ و نێو له‌ هه‌رمه‌نستان، ئه‌سته‌نبوڵ، ته‌ورێز، سابڵاغ و کرماشان وه‌کوو نێرس کار ده‌کا. له‌و نامه‌ و نووسراوانه‌ی له‌ کوردستان میشنێری دا بڵاوی کردوونه‌ته‌وه‌، خۆشه‌ویستی و هاوپێوندی له‌گه‌ڵ گه‌لی کورد به‌ جوانی ده‌رده‌که‌وێ. لێره‌ دا وه‌رگێڕاوی هێندێک له‌ نامه‌ و نووسینه‌کانی ده‌خوێننه‌وه‌.

له‌ یه‌که‌م نامه‌یدا که‌ ئالما فاسوم له‌ سابڵاغه‌وه‌ بۆ جه‌نابی ئێن.جه‌ی.لوری ناردووه‌‌ و له‌ ژماره‌ی 10ی ساڵی سێزده‌ی کوردستان میشنێری، ئۆکتۆبری 1921 دا چاپ کراوه‌ ئاوا ده‌نووسێ: " سابڵاغ، ئێران، 3ی ژووییه‌ی [ 1921]جه‌نابی ئێن.جه‌ی.لۆری خۆشه‌ویست: یای گود هارت سڵاوی مێهره‌وانانه‌ و گه‌رمی ئێوه‌ و جه‌نابی ماکێنسن ی بۆ هێناین. به‌وپه‌ڕی دڵپاکییه‌وه‌ هه‌موومان سپاستان ده‌که‌ین. ئێستا که‌ نزیکه‌ی شه‌ش مانگ له‌و کۆسته‌ گه‌وره‌ی لێمان که‌وت، تێپه‌ڕ ده‌بێ، غه‌می نه‌مانی هێندێک له‌ سه‌ر دڵمان سووکتر بووه‌. خوڵا ده‌زانێ کاری هه‌ره‌باش چییه‌ و دژوارییه‌کان به‌ شێوه‌یه‌ک چاره‌سه‌ر ده‌کا که‌ ئێمه‌ چاوه‌ڕوانی ناکه‌ین. یای شوێنهوود و ئه‌من زۆرجار له‌ یه‌کتری ده‌پرسین بۆچی ده‌بێ ئه‌و سه‌رلێشێواوییه‌ درێژه‌ بکێشێ؟ ئیمه‌ تێیناگه‌ین. ئێمه‌ به‌وه‌ شاد و خۆشحاڵین‌ بیستمان جه‌نابی ماکێنسن واوه‌ دێ، و له‌ مه‌ڕ زێده‌ بوونی ژماره‌ی کرێکاران لێره‌ خۆشحالین. به‌ دڵنیاییه‌وه‌ هه‌موو جۆره‌ ده‌ره‌تانێک هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ئێره‌ بکرێ به‌ بنکه‌یه‌کی پته‌و و رێکخراو. یای گودهارت ڕۆژی 30 ژووییه‌ زۆر به‌ ماندوویی وتاڕاده‌یه‌کیش ده‌سته‌پاچه‌ گه‌یشته‌ ئێره‌. ئێستا خه‌ریکه‌ ده‌حه‌سێته‌وه‌ و وڵامی سه‌ردانی زۆرله‌ کورده‌کان ده‌داته‌وه‌ که‌ پێشتر ناسیاوییان له‌ گه‌ڵ هه‌بووه‌. کورده‌کان زۆر جار پێمان ده‌ڵێن ئێل. ئۆ [ فاسوم] یان زۆر به‌لاوه‌ خۆشه‌ویست بووه‌ ، و له‌ ساڵانی نگریسی شه‌ڕ دا هیچ نه‌بوو ئه‌و له‌ ده‌ستی بێ و بۆ کوردانی نه‌کا.ئه‌وان له‌ دڵه‌وه‌ غه‌م و په‌ژاره‌ی خۆیان له‌ به‌ر مردنی وی ده‌رده‌بڕن، و له‌ ئاست ئێمه‌ هه‌تا بڵێی مێهره‌وانن و زۆر دۆستانه‌ له‌گه‌ڵمان ده‌جووڵێنه‌وه‌. له‌گه‌ڵ سڵاوی هه‌ره‌ مێهره‌وانانه‌ بۆ خانمی لۆر، دڵسۆزتان، ئالما فاسوم، سابڵاغ، ئێران."
گۆواری کوردستان میشنێری له‌ ده‌وره‌ی سێزده‌ی خۆی، له‌ ژماره‌ی 12، دیسامبری 1921 دوونامه‌ی دیکه‌ی ئالما فاسومی که‌ له‌ سابڵاغه‌وه‌ نووسیونی بڵاو کردووه‌ته‌وه‌. نامه‌ی یه‌که‌میان بۆ خانمی وی ئیدیتۆری کوردستان میشنێری یه‌: " نامه‌ له‌ ئالما فاسومه‌وه‌. سابڵاغ، ئێران، 17ی ژووییه‌ی 1921. یای وی خۆشه‌ویست. یه‌که‌شه‌مۆ له‌ کوردستان له‌ یه‌کشه‌مۆیه‌کانی ئه‌مریکا زۆر جیاوازه‌. هه‌موو خه‌ڵکی خۆجێیی جومعانه‌ پشوو ده‌ده‌ن و ته‌نێ ئێمه‌ یه‌کشه‌مۆیان ڕۆژی پشوومانه‌. ئێمه‌ بیری لێده‌که‌ینه‌وه‌ داخودا که‌نگێ ئه‌و ڕۆژه‌ دێ ئه‌وانیش ڕۆژێکی گشتییان بۆ عیباده‌ت و پاڕانه‌وه‌ هه‌بێ، مه‌لاکان کاتی نوێژ کردن ڕه‌چاو ده‌که‌ن، به‌ ڕواڵه‌ت هه‌موو ده‌بێ به‌شداری تێدا بکه‌ن.چه‌نده‌ چاوڕاکێش ده‌بێ ببیسین برای ئێمه‌ مه‌وعیزه‌یان بۆ بکا.ئێستا ئێمه‌ ده‌بێ ماوه‌یه‌ک چاوه‌ڕێ بین تا ئه‌وه‌ی دوعاو پاڕانه‌وه‌یه‌ک به‌ کوردی ببیستین.
یای گودهارت ڕۆژی 30 ژووییه‌ گه‌یشته‌ لامان له‌ گه‌ڵ خۆی خانمی شه‌مۆییل و منداڵه‌کانی و هێندێک پۆستیشی بۆ هێنابووین. ئه‌و خه‌به‌ری ئه‌وه‌شی بۆ هێناین که‌ کرێکارانی دیکه‌ی میسیۆنه‌که‌شمان دێنه‌ ئێره‌، و ئێمه‌ به‌ بیستنی ئه‌و خه‌به‌ره‌ زۆر گه‌شاینه‌وه‌.به‌ڵام هه‌موو پلانێک ده‌کرێ خێرا ئاڵوگۆڕی به‌ سه‌ردا بێ. له‌ 2ی مانگی مه‌ی دیسان جه‌نابی ماکێنسن ده‌نووسێ –‌ ئێمه‌ 15ی ژووه‌ن به‌ ده‌ستمان گه‌یشت- که‌ ئێستا هه‌ڵناسووڕێ هاوکارانمان بنێردرێن. له‌ به‌ر ئه‌وه‌ به‌ داخه‌وه‌ین، به‌ڵام ده‌بێ فێربین ددان به‌ جه‌رگمان دا بگرین و له‌ سه‌ره‌خۆبین، ته‌نانه‌ت له‌ مه‌ڕ ئه‌و جۆره‌ شتانه‌ش. لێره‌ هه‌موو کارێکمان به‌ وه‌ختی خۆی کراوه‌.ئێمه‌ ژووری تێدامانه‌وه‌مان به‌ کرێ گرتووه‌، دوو ژوورمان بۆ ده‌رمانگه‌ هه‌یه‌. ژوورێک بۆ ئه‌وه‌ی وه‌ک مه‌دره‌سه‌ به‌ کاری بهێنین ئاماده‌یه‌،که‌ جه‌نابی باشیمۆن پێوه‌یه‌ له‌ پاییزێ ڕا ده‌ستی پێبکا.جارێ چ منداڵی بێ دایوبابمان له‌ لا نییه‌.هه‌موو ڕۆژێ ژماره‌یه‌کی زۆر سه‌ری ژووری پانسمان ده‌ده‌ن بۆ ئه‌وه‌ی برینه‌کانیان پانسمان که‌ین: خه‌ڵکی دیکه‌ش بۆ مداوای ئاسایی ده‌رمانی دێن. هیوادارین و دۆعا ده‌که‌ین ئێوه‌ له‌ په‌یدا کردنی جه‌ڕاحێک و ناردنی بۆ کوردستان دا سه‌رکه‌ون.ژماره‌یه‌کی زۆر خه‌ڵک دێنه‌ لامان به‌داخه‌وه‌ ناتوانین هیچیان بۆ بکه‌ین . و ته‌نێ ئه‌وه‌نده‌یان پێ ده‌ڵێین ماوه‌یه‌کی دی دوکتورمان بۆ دێ. حه‌ول ده‌ده‌ین هێندێکیان بنێرینه‌ ته‌ورێزێ، به‌ڵام سه‌فه‌رێکی پێنج ڕۆژه‌ کاتێک مرۆ نه‌خۆش بێ و له‌و گه‌رما ترسناک و بڕست لێبڕه‌ دا زۆر ئاسته‌مه‌.هه‌رچونێک بێ، ئێمه‌ ده‌کرێ یارمه‌تی زۆر که‌سان بده‌ین، به‌ تایبه‌تی یارمه‌تی ژنان، که‌ ڕاسته‌و ڕاست ناچنه‌ لای دوکتور. ئه‌و خه‌ڵکه‌ به‌و په‌ڕی مێهره‌وانییه‌وه‌ هه‌لسوکه‌وتمان له‌ گه‌ڵ ده‌که‌ن. ئه‌وان کاری ئێمه‌یان زۆر پێ باشه‌ و زۆر له‌گه‌ڵمان مێهره‌وانن. به‌ ژماره‌یه‌کی زۆر دێن بۆ دیده‌نیمان.هه‌تا بڵێی پێمانه‌وه‌ ماندوون و پێیان خۆشه‌ خزمه‌تمان پێ بکه‌ن و دڵمان خۆش که‌ن. چه‌نده‌ دڵپاکی له‌ ژێر ئه‌و جووڵانه‌وه‌یان دا هه‌بێ ئه‌وه‌مان به‌ تێپه‌ڕینی ساڵ و زه‌مان بۆ ده‌رده‌که‌وێ. ته‌نانه‌ت ئاغاکانیش
( خاوه‌نمڵکه‌کانیش) که‌ ساڵی ڕابردوو له‌ نه‌به‌رذیکی نزیک ئێره‌ دا به‌شداریان کرد. هاتنه‌ لامان و سه‌ریان داین.یه‌کێکیان چاوێکی ده‌رپه‌ڕیبوو، و جێبرینێکی گه‌وره‌ی به‌سه‌رچاوییه‌وه‌ دیار بو، ئێمه‌ بۆمان شوشت و خاوێنمان کرده‌وه‌، و ئامۆژگاریمان کرد بچێته‌ پێگه‌ی میسیۆن له‌ته‌وریزێ و له‌وێ چاوێکی شووشه‌ی بۆ دانێن، و ئه‌و ده‌یه‌وێ بچێ.هه‌ر ئه‌و ئاغایه‌ ( خاوه‌نموڵکه‌) بانگهێشتنی کردووین بۆ گونده‌که‌ی که‌ بچینه‌ ئه‌وێ و به‌ حه‌وتوویان بمێنینه‌وه‌.
لێره‌ ژنان کاری ده‌ستی زۆر جوان ده‌که‌ن، ده‌چنن، ته‌شی ده‌ڕێسن و هه‌موو جلوبه‌رگێک ده‌دروون. به‌ڵام دیاره‌ جلوبه‌رگی ئه‌وتۆشیان هه‌یه‌ که‌ له‌ کارگه‌ ساز کرابێ. ئه‌وان زۆریان حه‌ز له‌ به‌رموور، و شووشه‌ و زێڕی خۆ پێ ڕازاندنه‌وه‌ و خشڵ و جه‌واهێره‌. منداڵان زه‌نگوڵه‌ی پچوک له‌ گۆێزینگ و مه‌چه‌کیان ده‌که‌ن‌، زۆریش شتی مووروو.ئه‌گه‌رچی خه‌ڵک منداڵه‌کانی خۆیان زۆر خۆش ده‌وێ به‌ڵام هه‌موو خزم و که‌سوکار ده‌یان لاوێننه‌وه، و له‌باوه‌شیان ده‌که‌ن و ئه‌و شته‌ به‌سته‌زمانانه‌ له‌ ساڵانی مه‌لۆته‌که‌یی خۆیاندا ژیانێکی سه‌ختیان هه‌یه‌.ڕێژه‌ی مه‌رگ له‌ نێو منداڵان دا زۆر له‌ سه‌ره‌وه‌یه‌. له‌ هه‌رێمه‌ چۆل و هۆل وکاولکراوه‌کاندا، مرۆ به‌ جوانی ده‌توانێ ببینێ که‌ چه‌نده‌ خه‌ڵک سه‌ریان تێداچووه‌ و خاشه‌بڕ کراون. زۆر به‌شی گه‌وره‌ی سابڵاغ کاولکراوه‌. ئێمه‌ هێشتا ده‌وروبه‌ری ده‌ره‌وه‌ی شاریمان نه‌دیتووه‌. ئێستا وه‌رزی پێگه‌یشتنی میوه‌یه‌، هه‌تا بڵێی میوه‌ی ئێره‌ خۆشه‌. ئێمه‌ دڵنیان خه‌ڵکێکی زۆر ته‌نێ به‌و میوانه‌ ده‌ژین، جه‌مه‌ نانێک له‌ سێ هاروێ و یان جۆره‌ مێوه‌یه‌کی دیکه‌ ئاماده‌ ده‌که‌ن.__ __ __
زۆر سپاس بۆ نامه‌ پڕ له‌ مێهره‌وانییه‌که‌تان. دڵسۆزتان، ئاڵما فاسوم "

یای ئالما فاسوم له‌ نامه‌یه‌کی دیکه‌ دا که‌ هه‌ر له‌و ژماره‌یه‌ی کوردستان میشنێری دا بڵاو کراوه‌ته‌وه‌ و بۆ یای ئه‌ندرسۆن ی نووسیوه‌، هێندێک باسی ئه‌و شه‌ڕه‌ی کردووه‌ که‌ له‌ نامه‌ی یه‌که‌مدا ئاماژه‌ی پێکردووه‌.
" نامه‌یه‌کی دیکه‌ له‌ ئالما فاسومه‌وه‌: له‌ نامه‌یه‌کدا بۆ یای ئه‌ندرسون که‌ له‌ به‌رواری 17ی ژووییه‌ دا نووسیویه‌ ده‌ڵێ: " ئێستا ئه‌وه‌ نزیکه‌ی دووساڵ ده‌بێ که‌ ئێمه‌ یه‌کدیمان دی. ئه‌تۆ ئێستا خوێندی خۆت له‌ "Moody " ته‌واو کردووه‌. هێوا دارم ئه‌تۆش زۆر حه‌ز له‌ کوردستان بکه‌ی، هه‌ر وه‌ک ئێمه‌ که‌ ئێستا ده‌یکه‌ین.کورده‌کان هه‌تا بڵێی سرنجڕاکێشن. ته‌نێ پێیانخۆشه‌ زۆر شه‌ڕ بکه‌ن.له‌وه‌تی ئێمه‌ هاتووین ته‌واو له‌و نزیکانه‌ی ئێمه‌ شه‌ڕێک قه‌وما. هه‌موو شه‌ڕه‌که‌ له‌ سه‌رکۆلکه‌یه‌کی دار هه‌ڵئاییسا. کوردێک داوای ئه‌و کۆلکه‌یه‌ی ئاشی ده‌کا بۆ سووته‌مه‌نی. ئێستا ئه‌و کۆلکه‌یه‌ی ئاشی گه‌وره‌یه‌ و نێوکۆڵ کراوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ئاوی پێدا بڕوا و‌ باراش بگێڕێ و شتێک نییه‌ که‌ هه‌ر ئاوا به‌ هاسانی ده‌ستی لێهه‌ڵگیرێ و بدرێ به‌ که‌سێکی دیکه‌.هه‌رچونێک بێ، ئه‌وان داوایان کرد و خاوه‌نه‌که‌ی ده‌ستی له‌وه‌ گێڕاوه‌ بیانداتێ. جا له‌ سه‌رو گوێلاکی یه‌کتری به‌ر بوون و ده‌ستیان کرد به‌ ته‌قه‌ کردن له‌ یه‌کتری و له‌و ڕووداوه‌ دا زۆر که‌س کووژران و بریندار بوون. هه‌ر دوو ڕۆژ له‌مه‌وبه‌ر یه‌کێک له‌ برینداره‌کان له‌ گه‌ڵ هه‌موو نۆکه‌ره‌کانی هاته‌ لامان.ئه‌و چاوێکی له‌ قیس دابوو و چه‌ند برینی دیکه‌شی له‌ به‌ده‌نی دا بوو.- کوردێکی زۆر که‌ڵه‌گه‌ت و جوانچاک بوو. کچه‌ دراوسێیه‌که‌مان پێی گوتم هه‌ر ئه‌و کورده‌ پار زستانێ ژنه‌که‌ی خۆی هه‌ڵئاوه‌سیوه‌. ئه‌دی ئه‌وان شه‌ڕکه‌ری ئه‌وتۆن. بڕیا به‌ بریای خوڵای بێ ئه‌و ده‌مه‌ بگاته‌ که‌ ئه‌و شه‌ڕکه‌رانه‌ ده‌سته‌مۆ ببن هه‌روه‌ک ئیندیانه‌کانی ئێمه‌ [ !! ]. به‌ڵام ئه‌وان له‌ زۆر ڕووه‌وه‌ ده‌بێ په‌سن بدرێن ......که‌وشه‌کانمان زۆرمان ناڕه‌حه‌ت ده‌که‌ن. چوونکوو ڕێگه‌وبان، به‌رده‌ڵان، خیز، قوڕه‌ زه‌له‌ق، و گژ وگیای درێژ دای گرتوون و ده‌بێ به‌ نێویاندا بڕۆین. ئێمه‌ زۆرجار ‌ له‌ ڕێپێڵگه‌ی ناڕێک هه‌ڵده‌نگوین، به‌ڵام دوای ماوه‌یه‌ک، فێر ده‌بین چۆن به‌ڕێگه‌ دا بڕۆین، و چۆن هه‌ستینه‌وه‌ و له‌ سه‌ر پێی خۆمان ڕاوه‌ستین. ئه‌وه‌ هه‌شته‌مین یه‌کشه‌مۆمانه‌ لێره‌. ئه‌گه‌ر ئه‌تۆ له‌ نێوه‌ڕاست هاوینێ دا بێی،ئێره‌ت زۆر پێ گه‌رم ده‌بێ، ئه‌گه‌رچی ئه‌و ده‌می ڕێگه‌ و بان وشکن، ده‌بێ خۆت ئاماده‌که‌ی بۆ ئه‌وه‌ی فێری ئه‌سپ سوار بوون بی. لێره‌ ڕێگه‌ بۆ گونده‌کان نییه، ته‌نێ ئه‌سپه‌ڕێ هه‌یه‌.ته‌نانه‌ت ڕێگای ته‌ورێزیش زۆربه‌ی به‌ ته‌ڕکی چۆماندا، یان به‌ ته‌نیشت کاناڵی ئاوداشتنه‌وه‌ تێده‌په‌ڕێ، له‌ ژێر ئاو. له‌ته‌ورێزێ هه‌موو شت ده‌ست ده‌که‌وێ، به‌ڵام لێره‌ زۆر دووره‌. له‌وێوه‌ هه‌تا بگه‌ینه‌ ئێره‌ شه‌ش ڕۆژمان پێ چوو.دیاره‌ ناکرێ مرۆ به‌ ڕێگا و بانێکی ئه‌وتۆدا زۆر جار سه‌فه‌ر بکا.
ئێمه‌ داوخوازی سه‌فه‌رێکی هێمن و خێرات بۆ ده‌که‌ین. ئاوری ماڵێ به‌ گه‌شاوه‌یی ڕاده‌گرین. کاتێک زمانی ئێره‌ فێر بووی به‌ دڵنیاییه‌وه‌ حه‌ز له‌م شوێنه‌و خه‌ڵکه‌که‌ی ده‌که‌ی. لێره‌ تێگه‌یشتن له‌و مامۆستایانه‌ی کوردیمان فێر ده‌که‌ن ئه‌گه‌ر هیچ ئینگلیسی نه‌زانن زه‌حمه‌ته‌، به‌ڵام ئه‌من پێم سه‌یره‌ که‌ هه‌رچۆنێک بێ فێری کوردی ده‌بم. له‌ ته‌ورێز فێری بوونی کوردیمان زۆر چاک ده‌ست پێکرد؛ ئه‌وه‌ یارمه‌تییه‌کی زۆری پێکردین. "
له‌نامه‌یه‌کی دیکه‌دا که‌ یای فاسوم، له‌ 1ی مانگی مه‌ی 1922 له‌ ته‌ورێزه‌وه‌ بۆ خانمی وی نووسیوه‌ و له‌ ژماره‌ی
8ی کوردستان میشنێری، ئووتی 1922 دا بڵاو کراوه‌ته‌وه‌ له‌ به‌شێکی دا ده‌ڵێ‌: " لێره‌ ئه‌من داوام له‌ مامۆستاکه‌ی زمانی کوردیم، که‌ زمانزانێکی گه‌وره‌یه‌ کردووه‌ که‌ بابه‌تێک بۆ گۆواره‌که‌مان [ کوردستان مێشنێری ]
بنووسێ. هیوادارم به‌ زوویی شتێکی باشتان بۆ بنێرێ.وه‌رگێڕاوه‌کانی و کاره‌کانی له‌ لایه‌ن پڕۆفێسۆر ئه‌ی. یۆهاننان پی .ئێچ. دی ، له‌ زانکۆی کۆلومبیا تاقیکراونه‌ته‌وه‌.له‌وکارانه‌دا بێگومان شتی باش هه‌ن له‌ مه‌ڕ شێعر، په‌خشان و مێژووی کوردی و هتاد. ئه‌من زۆر حه‌ول ده‌ده‌م له‌ نێو میسیۆنه‌ پچووکه‌که‌مان، که‌ زۆر ڕووداوی ناخۆشی به‌سه‌رهاتووه‌، مه‌یل و مرخ له‌ ئاست کاری ئاوا پێش بخه‌م. ده‌با هیوادار بین هه‌وری شه‌ڕ به‌ زوویی بزربێ و کورده‌کانیش چاویان به‌ ڕووناکی ڕۆژ بکه‌وێ. به‌ سڵاو و باشترین ئاواته‌وه‌. --- ئالما فاسوم"

" له‌ ته‌ورێز. ئێرانه‌وه‌. ته‌ورێز، ئێران، 10ی مانگی مه‌ی 1922.
خانمی وی خۆشه‌ویست:
میرزا مه‌سرووف خان، مامۆستای زمانی کوردیمان، به‌ مێهره‌وانییه‌وه‌ ووتارێکی بۆ گۆواره‌که‌مان ئاماده‌ کردووه‌. ئه‌و وه‌ک نووسه‌ر زۆر به‌ توانایه‌، ئینجیله‌کانی وه‌رگێڕاوه‌، به‌ زمانی سوریانی، هه‌رمه‌نی، کوردی و فارسی گۆرانی و شێعر و سه‌باره‌ت به‌ مێژوو ده‌نووسێ. زۆرخۆشحاڵم به‌وه‌ی ئاماده‌ بوو بابه‌تی چاوڕاکێش وه‌ک ئه‌وه‌ی خواره‌وه‌ بۆ که‌لک لێوه‌رگرتنی خوێنه‌ره‌وه‌کانمان بنێرێ.ئه‌و ده‌ڵێ‌ هه‌ر ئاڵوگۆڕ یان ڕاستکردنه‌وه‌یه‌کی پێویسته‌ ده‌کرێ له‌ نووسینه‌که‌ی دا بکرێ. دڵسۆزتان ---- ئالما فاسوم

Mandoo - Nabee ماندوونه‌بی
ئه‌و دوو ووشه‌ کوردییه‌ی سه‌ره‌وه‌م نزیکه‌ی 50 ساڵ له‌مه‌و پێش له‌ کوڕێکی کورد بیست.ئه‌و ده‌می ئه‌من هه‌شت ساڵم عومر بوو. ئێمه‌ به‌ ناوچه‌‌ پڕ پیت و به‌ره‌که‌ته‌کانی سندووس دا تێده‌په‌ڕین و وه‌ک ڕێبوار مه‌قسه‌دمان سابڵاغ بوو، که‌ نزیک دووساڵ پێشتر بنه‌ماڵه‌که‌مان ماڵی بردبووه‌ ئه‌وێ. بابم قه‌شه‌ که‌ڕه‌م، که‌ نه‌ستوورییه‌کی پرۆتێستانی خه‌ڵکی ورمێ بووله‌ لایه‌ن میسیۆنی پرێسبێتێرییه‌کان له‌ ورمێ ناردرا سابڵاغێ بۆ ئه‌وه‌ی له‌وێ ئینجیلی ئاشتی و ڕزگاری له‌ نێو کوردان دا بڵاو بکاته‌وه‌.کاتێک ئێمه‌ به‌ڕێگاوه‌ بووین کوڕێکی کورد له‌ سه‌ربانی مزگه‌وتێکه‌وه‌، هه‌رکه‌ چاوی به‌ ئێمه‌ی ڕێبوار که‌وت به‌ ده‌نگی به‌رز گوتی: Mandoo- Nabee ماندوو نه‌بی،" که‌ به‌مانای ئه‌وه‌یه‌ نه‌وه‌ستی". ئه‌وه‌ شێوه‌ی سڵاو لێکردن و به‌خێرهێنانی ئێمه‌ بوو به‌کوردی. ئه‌و ده‌می که‌ ئه‌من منداڵ بووم و هیچ کوردیم نه‌ده‌زانی. پێم وابوو ئه‌و کوڕه‌ بێ ئه‌ده‌به‌ کورده‌ جنێومان پێده‌دا، چونکوو ئه‌و سه‌روبه‌ندی مه‌سیحییه‌ به‌سته‌زمانه‌کان هه‌میشه‌ له‌ لایه‌ن موسوڵمانه‌کانه‌وه‌ به‌چاوی سووک ته‌ماشا ده‌کران و سووکایه‌تیان پێ ده‌کرا.بابم که‌ زمانی کوڕه‌ کورده‌که‌ی ده‌زانی، پێی گوتم: " کوڕم، ته‌ماشای ئه‌و کوڕه‌ کورده‌ چه‌نده‌ به‌ ئه‌ده‌به‌، سڵاومان لێده‌کا و ئه‌وه‌ شێوه‌ی وییه‌ بۆ ڕۆژباش لێکردنمان یان ئه‌وه‌ی خێرمان بێته‌ڕێ و هتاد." به‌ڕاستی ته‌واو سه‌یره‌، ئه‌من 50 ساڵ له‌مه‌وبه‌ر له‌ مانای ئه‌و دوو ووشه‌ کوردییانه‌ نه‌ده‌گه‌یشتم، به‌ڵام ئێستا ده‌رسی کوردی به‌ میسیۆنێره‌کان ده‌ڵێمه‌وه‌.
ڕه‌نگه‌ زۆربه‌ی خوێنه‌ره‌وانی ئه‌م دێڕانه‌ پێیان وابێ که‌ کورد، وه‌ک خه‌ڵکێکی نه‌زان و وه‌حشی وان و ئه‌وان له‌ هه‌مان کات دا ده‌بێ جه‌رده‌ و ڕێگر و درۆزنیش بن و له‌ چاوی خه‌ڵکی خوێنده‌وار دا نابێ چ قیمه‌تێکیان بۆ دابندرێ.
به‌ڵام نووسه‌ری ئه‌م چه‌ند دێڕانه‌ که‌ له‌منداڵییه‌وه‌ زۆربه‌ی ژیانی خۆم له‌ نێو عه‌شیره‌ته‌ جۆربه‌جۆره‌ کورده‌کاندا تێپه‌ڕاندووه‌. شاییدی ده‌ده‌م که‌ کورده‌کان به‌ گشتی گه‌لێکی نه‌جیب و به‌ئه‌ده‌ب، گه‌لێکی دێمۆکرات و ساده‌ن. له‌ زۆر بارانه‌وه‌‌ ئه‌وان له‌ به‌ر که‌سایه‌تی خۆیان زۆر به‌رزترن له‌ عه‌شیره‌ته‌ بێ چاوه‌ڕوو و دوو ڕوویه‌کانی ئێران. بۆ نموونه‌ ئه‌وان فێری ته‌قییه‌ کراون و له‌ کاتی ته‌نگانه‌ و مه‌ترسیدا بیرو ڕا و ئیمانی خۆیان ده‌شارنه‌وه‌، له‌ کاتێکدا کوردێکی سوننی ئۆرتۆدۆکس له‌ هیچ هه‌لومه‌رجێک دا نکۆڵی له‌ باوه‌ڕی خۆی ناکا.
ئه‌گه‌ر مرۆ له‌گه‌ڵ کوردێک باش بێ و به‌ دۆستانه‌ له‌گه‌ڵی هه‌ڵسوکه‌وت بکا، بۆی فه‌رق ناکا مرۆ هه‌رچییه‌کی ده‌بێ بڵا ببێ چ عیسایی ، چ مووسایی یان له‌ سه‌ر هه‌ر دینێکی دیکه‌بێ، کورده‌که‌ به‌ دڵپاکی له‌ گه‌ڵی ده‌جووڵێته‌وه‌.کورده‌سوننییه‌کان زۆر له‌ پێرۆیانی تایفه‌کانی دیکه‌ی موسوڵمان باشترن. کوردێکی سوننی ئاماده‌یه‌ نانی خۆیت له‌ گه‌ڵ به‌ش بکا. قه‌ت به‌ خۆی ڕاناپه‌رموێ پێت بڵێ ئه‌وتۆ پیس و نه‌جیسی ( گڵاو)، له‌کاتێکدا شیعه‌ دراوسێکانیان ئه‌وه‌ ده‌که‌ن. میوان به‌خێرهێنان ڕه‌سمی کوردییه‌ و به‌ دڵی ئاواڵه‌وه‌ له‌ بن خێوه‌ته‌که‌ی یان کۆخه‌که‌یدا جێت ده‌کاته‌وه‌، و سفره‌ چه‌رمه‌که‌یت له‌ به‌رده‌می ڕاده‌خا، ڕێگه‌ت ده‌دا ده‌ستی له‌گه‌ڵ یه‌ک قاپ بنێی، هه‌رله‌و قاپه‌یدا بۆ خۆی نانی تێدا ده‌خوا. هه‌ر له‌و ئیستیکانه‌دا ئاو ده‌خواته‌وه‌ که‌ ئه‌تۆ ئاوی تێداده‌خۆیه‌وه‌.به‌ڵام بڤه‌یه‌ ئه‌گه‌ر ده‌ستت وه‌ قاپی یه‌کی شیعه‌ بکه‌وێ.قه‌ت نایه‌ڵێ وه‌سه‌ربانه‌که‌ی بکه‌وی، ئه‌گه‌رچی له‌ قورئان دا هاتووه‌ و ئامۆژگاری موسوڵمانان کراوه‌" ڕێزی میوانت بگره‌، ئه‌گه‌رچی کافریش بێ."
له‌ ڕوانگه‌ی میواندارییه‌وه‌ کورده‌کان به‌ ڕاستی له‌ تۆره‌مه‌ی حه‌زره‌تی ئیبڕاهیمی نه‌بین. ئه‌وان هه‌میشه‌ باسی میوانداریی حه‌زره‌تی ئیبڕاهیم ده‌گێڕنه‌وه‌.ئه‌وان ده‌ڵێن ئێبڕاهیم قه‌ت به‌ ته‌نێ نانی نه‌ده‌خوارد، هه‌میشه‌ ده‌بوو چه‌ند که‌س له‌ ده‌وری سفره‌ی بێ.ئه‌گه‌ر واهه‌ڵکه‌وتبا و هیچ میوانی نه‌بووبا، فریشته‌ی خوڵای ده‌بوون به‌ میوانی.
کورده‌ مه‌نگوڕه‌کان عه‌شیره‌تێکن که‌ له‌ سنووری عوسمانی – ئێران ده‌ژین له‌ باشووری ڕۆژئاوای سابڵاغێ. به‌ سه‌رۆکه‌کانیان ده‌ڵێن کاده‌روێشی. ئه‌وان زۆر دۆستی گه‌وره‌ی مه‌سیحییه‌کانن.ئه‌وه‌ش به‌وه‌ ده‌به‌ستنه‌وه‌ که‌ دایه‌ گه‌وره‌یان گورجی بووه‌، جا بۆیه‌ به‌ هه‌موو مه‌سیحییه‌کان ده‌ڵێن " خاڵه‌ خواجه‌"
کاده‌روێشه‌کان چاویان شین و موویان کاڵه‌. خێزانێکیان له‌ نێو دایه‌ به‌ " کوڕی عرووسان" به‌نێوبانگن. کاتێک وه‌ک بێگانه‌یه‌ک پێ ده‌نێیه‌ که‌وشه‌نی وان، مه‌زنی تاوڵه‌که‌ دێته‌ ده‌رێ، جڵه‌وی ئه‌سپیت ده‌گرێ و بانگهێشتنی تاوڵه‌که‌یت ده‌کا و ئه‌و ووشانه‌ دووپاته‌ ده‌کاته‌وه‌. " پیاده‌ نابی" ، واته‌ نایه‌ خوارێ له‌ ئه‌سپه‌که‌ت پاروویه‌ک نان بخۆی؟
له‌به‌ر ئه‌وه‌ی زۆربه‌ی کورده‌کان مه‌ڕدارن، ئی وایان تێدایه‌ خاوه‌نی به‌ سه‌دان سه‌ر مه‌ڕ، بزن و به‌رخ و هتاده‌.
به‌ڵام ئه‌وه‌ سه‌یره‌ ئه‌وان قه‌ت خه‌ڵکه‌که‌ی خۆیان نابژرێن ---- بۆچی؟ چونکوو پێیان وایه‌ ئه‌وه‌ گوناهێکی گه‌وره‌یه‌ و ده‌ڵێن ڕۆژگارێک پێغه‌مبه‌ر و پادشایه‌ک هه‌بوون، ‌ پادشاکه‌ ئیبلیس له‌ خشته‌ی بردبوو و به‌گوێی وی ده‌کرد. پادشا جارێک خه‌ڵکه‌که‌ی خۆی بژارد، ئه‌وه‌ بووه‌ هۆی تووره‌یی خوڵای و غه‌زه‌بی به‌سه‌رداباراندن و هه‌موو تووشی نه‌خۆشی تاعوون هاتن و خه‌سارێکی زۆر گه‌وره‌یان وێکه‌وت.
شێوه‌ی سڵاو کردنی کورده‌کان زۆر سه‌یره‌. ئه‌گه‌ر کوردێک تووشی قه‌سابێک بێ ده‌بێ پێی بڵێ: " قه‌ڵه‌و بی"
ئه‌گه‌ر بگاته‌ دروێنه‌وانێک که‌ خه‌ریکی دروونی گه‌نم یان هه‌ر دانه‌وێڵه‌یه‌کی دیکه‌ بێ ده‌بێ پێی بڵێ: " به‌ به‌ره‌که‌ت بێ". ئه‌گه‌ر چاوی به‌ وه‌ستا و فه‌عله‌ بکه‌وێ که‌ خه‌ریکی خانوو دروست کردنن ده‌بێ پێیان بڵێ: " خودا قه‌وتوو بدا".
له‌وه‌تا ده‌ستپێکرانی بانگه‌وازی ئینجیل له‌ماوه‌ی سه‌د ساڵی ڕابردوو دا ئێمه‌ ده‌کرێ بڵێین‌ ده‌رزنێک له‌ موسوڵمان له‌ناو شیعه‌ و سونییان دا عیسایان په‌ژراندووه‌ --- و له‌ نێو ئه‌واندا 2 که‌س هه‌ن که‌ به‌ ڕاستی ئه‌و دینه‌یان قه‌بووڵ کردووه‌ و ئه‌وانه‌ش کوردن.
به‌ خۆشییه‌وه‌، ئه‌من به‌ شه‌خسه‌ له‌ گه‌ڵ هه‌ردووکیان ناسیاویم هه‌یه‌. پاولی دوویه‌می ئێمائوس و میرزا سه‌عید خانی سنه‌، ئه‌و له‌ سه‌رده‌ستی قه‌شه‌ یوهاننانی سندووس هاته‌ سه‌ر دینی تازه‌..... کاتێک براکه‌ی که‌ ناوی کاکه‌ یه‌ ده‌بیستێ سه‌عیدی برای بووه‌ به‌ گۆم [ گاور] ( ئه‌و ووشه‌یه‌ی که‌ کورده‌کانی سنه‌ بۆ عیساییه‌کانی به‌کار ده‌هێنن) سوێند ده‌خوا" ئه‌گه‌ر چاوم به‌ سه‌عید بکه‌وێ هه‌ر به‌ خه‌نجه‌ره‌ی خۆم ده‌یکووژم"، دوایه‌ که‌ کاکه‌ چاوی به‌ برا گاوره‌که‌ی خۆی واته‌ سه‌عید ده‌که‌وێ، ئه‌وه‌نده‌ ده‌که‌وێته‌ به‌ر کارلێکه‌ری برایه‌که‌ی ‌ دوای ماوه‌یه‌کی کورت کاکه‌ و هاوسه‌ره‌که‌شی ده‌بن به‌ عیسایی.....
با ئه‌وانه‌ی پێشداوه‌رییان له‌ سه‌ر کوردان هه‌یه‌ بچن ئه‌و دوو ئینسانه‌ ببینن...... کاتێک ئاشتی له‌ کوردستان دابمه‌زرێ. ئێمه‌ هیوادارین باریته‌عالا پشتیوانی بکا له‌و کاروچالاکییانه‌ی میسیۆنێره‌ ئه‌مریکاییه‌کان له‌ ناو کورده‌کاندا ده‌یکه‌ن."

ئالما فاسوم له‌ نامه‌یه‌که‌وه‌ که‌ له‌ته‌ورێزه‌وه‌ بۆ دۆستێکی خۆی له‌ ئه‌مریکا خانمی ئۆلیڤر لارشۆنی نووسیوه‌ و له‌ ژماره‌ 11ی کوردستان، خولی 14، مانگی نۆڤامبری 1922 دا بڵاو بووه‌ته‌وه‌، باسی ڕێوڕه‌سمی ته‌واو بوونی خوێندن له‌ مه‌دره‌سه‌یه‌کی ته‌ورێز ده‌کا و له‌ دوایی دا ئه‌و په‌یامه‌ بۆ دۆسته‌که‌ی ده‌نێرێ: " نابێ كچه‌ چکۆڵه‌ کورده‌کانت له‌ بیر بچێ که‌ هه‌تا ئێستا هیچ مه‌دره‌سه‌یان نییه‌ و هیچیان ناتوانن پیانۆ [ !!] لێده‌ن. دۆعایان بۆ بکه‌."

ئالما فاسوم دوایه‌ له‌ ته‌ورێزه‌وه‌ چووه‌ته‌ کرماشان و له‌ نامه‌یه‌ک دا بۆ ئێدیتۆری کوردستان میشنێری خانمی وی که‌ له‌ 26ی ئۆکتۆبری 1922 له‌ کرماشانه‌وه‌نووسیویه‌ و له‌ ژماره‌ 2ی خولی پازده‌ی کوردستان میشنێری، فێڤرییه‌ی 1923 دا بڵاو بووته‌وه‌ ده‌ڵێ: " خانمی وی خۆشه‌ویست:--- 21ی ئۆکتۆبر گه‌یشتمه‌ ئێره‌ بۆ ئه‌وه‌ی بۆ ماوه‌یه‌کی کاتی یارمه‌تی ئه‌م پێگه‌یه‌ی ئێره‌ بده‌م له‌و ماوه‌یه‌یدا که‌ هیچ نێرس ( نه‌خۆشه‌وان) یان نییه‌. کاره‌که‌ خه‌ریکه‌ ده‌ست پێده‌کا، واته‌ خه‌ریکن خانوویه‌ک دروست ده‌که‌ن و هه‌موو شت ئه‌وه‌ خه‌ر‌یکه‌ ده‌ست پێبکا. ئه‌من دڵنیام ئه‌و ماوه‌یه‌ی ئێره‌ بۆ من ئه‌زموونێکی به‌نرخ ده‌بێ. ئه‌من چوارسه‌د و سی و پێنج میل به‌ ڕێگه‌ دا هاتووم، و نۆزده‌ ڕۆژان به‌ سواری ئه‌سپ و دوو ڕۆژ و نیو به‌ سواری فایتوون. به‌ ڕاستی سه‌فه‌رێکی خۆش بوو، هیچ که‌س نه‌خۆش نه‌که‌وت یان زۆر ماندوو نه‌بوو. له‌ ڕێیه‌ میوه‌ و خواردن به‌ پێی فیلان بوو، هه‌م ڕێگا باش بوو و هه‌م هه‌وا. ئه‌من سه‌ر‌دانێکی باشی یای ئه‌ندرسۆنم کرد له‌ هه‌مه‌دان. دوو ڕۆژو سێ شه‌وی له‌ لا مامه‌وه، زۆرم پێ خۆش بوو چاوم پێی که‌وت. ئه‌ویش وه‌کوو ئێمه‌ هێندێک دڵپه‌شێوی هه‌لومه‌رجی دژواری ئێمه‌یه‌ لێره‌. هیوادارم له‌م ماوه‌یه‌یدا که‌ لێره‌م مووچه‌که‌م میسیۆنی خۆمان بیدا.ئه‌من چاوه‌ڕێ ناکه‌م ده‌سته‌یه‌کی به‌ڕێوه‌به‌ری مووچه‌ بدا به‌ میسیۆنێرێکی ده‌ره‌وه‌ی خۆی. ئه‌من پێم خۆش نه‌بوو بێمه‌ ئێره‌، به‌ڵام نامێهره‌وانانه‌ ده‌بوو ئه‌گه‌ر داوخوازی یارمه‌تیم وه‌دوایه‌ داباوه‌. نه‌ده‌کرا ده‌ق و دۆغری گوتبام نا.ڕه‌نگه‌ لێره‌ کاری زۆر گه‌وره‌ بکرێ و هتاد. به‌ڵام ئێره‌ پێگه‌ی من و کلیسای من نییه‌، و ناکرێ چاوه‌ڕێی ئه‌وه‌م لێبکرێ هه‌رهه‌مان مرخ و عه‌لاقه‌م هه‌بێ....... بۆ ئێمه‌ی ژن وا وه‌به‌رچاو دێ که‌ شتی ڕاست ئه‌وه‌بێ‌ دوای ئه‌زموونی ناخۆشمان پیاوه‌کان کاروباره‌کان جێ به‌ جێ بکه‌ن و له‌ به‌شێکی دیکه‌ی شاریدا شوێنێک بدۆزنه‌وه‌ [ مه‌به‌ستی له‌ سابڵاغه‌ ] . بابزانین له‌گه‌ڵ کاربه‌ده‌ستانی ئێرانی چ ده‌کرێ. له‌گه‌ڵ ئه‌وینم بۆ ئێوه‌ خانمی وی خۆشه‌ویست. ئه‌من زۆرم پێ خۆشه‌ خه‌به‌ری ئێوه‌ ببیستم و هیوادارم زۆرت ماندوو نه‌که‌ین. دڵسۆزتان، ئالما فاسوم."

یای ئالما فاسوم ئه‌و ماویه‌ی که‌ له‌ کرماشان بووه‌، له‌ نووسراوه‌یه‌ک دا ئه‌و شاره‌ی به‌ خوێنه‌ره‌وانی کوردستان میشنێری ناساندووه‌. ئه‌و بابه‌ته‌ له‌ ژماره‌ی 3ی، خولی 15ی گۆواره‌که‌ له‌ مانگی مارسی 1923 بڵاو بووه‌ته‌وه‌.
" ئاوڕێک وه‌سه‌ر کرماشان
خوێنه‌ره‌وه‌ی خۆشه‌ویست. ڕه‌نگه‌ پێت خۆش بێ باسێکی کورت سه‌باره‌ت به‌م گۆشه‌یه‌ی ئێران ببیسی. کرماشان له‌ جێیه‌کی زۆر دڵڕفێن هه‌ڵکه‌وتووه‌ له‌ نزیکی چیای ڕه‌وه‌زه‌به‌رده‌ و له‌ سه‌ر ته‌په‌ی سه‌ره‌وژێڕ دروست کراوه‌، و ئه‌گه‌ر مرۆ له‌ خانووبه‌ره‌ی میسیۆن ڕا چاو له‌ شاری بکا خانووه‌کانی وه‌کوو به‌ربێڵای قه‌دی شاخی وه‌به‌ر چاو دێن.زۆرجار سه‌ربانی خانوویه‌ک ده‌بێته‌ به‌ربێڵا و هه‌یوانی خانووه‌که‌ی بنه‌وه‌ی.له‌ ده‌وری و به‌ری شاری و له‌ ده‌ره‌وه‌ی باغی ترێ زۆرن؛ هه‌ر وه‌ها داروباغاتیدیکه‌ش و ئاویشی زۆره‌ که‌ئه‌وه‌ شوێنه‌که‌ ئه‌وه‌نده‌ی دیکه‌ دڵگیر ده‌کا. خه‌ڵکه‌که‌ی، زۆربه‌یان جۆره‌یه‌ک کوردن، به‌ڵام جلوبه‌رگیان له‌گه‌ڵ کورده‌کانی ئێمه‌ له‌ سابڵاغ جیاوازه‌.لێره‌ پیاوان کڵاوی گه‌وره‌ی لباد له سه‌ر ده‌که‌ن و به‌ سه‌ر سه‌ریاندا پان ده‌بێته‌وه‌ و وه‌ک که‌ترییه‌کی دمه‌ونخوون وه‌به‌رچاو دێن که‌ بنه‌که‌ی له‌ زارکی پانتره‌. دوایه‌ شاڵێکی ته‌نکییش له‌ ده‌وری چه‌نه‌گه‌یان ده‌هاڵێنن. جلوبه‌رگی ئه‌وان له‌ ئی ئێرانییه‌کان که‌ زۆر شل وشه‌وێق له‌به‌ر ده‌که‌ن رێک وپێکتره‌. ژنان ده‌سماڵی زۆرگه‌وره‌ له‌ ده‌وری سه‌ریان ده‌پێچن، به‌ڵام هیچیان وه‌ک عه‌شیره‌تی سابڵاغێ پێچی جوان نابه‌ستن. لێره‌ زیاتر ڕه‌نگی ڕه‌ش یان تیره‌ و ته‌ڵخ ده‌به‌ر ده‌که‌ن و پشتێندیشیان چه‌ند قه‌د له‌ ئی سابڵاغێ سووکتره‌.ئه‌وه‌ سرنجرآکێشه‌ مرۆ جیاوازی جلوبه‌رگی عه‌شیره‌ته‌ جیاوازه‌کان ببینێ. زۆرێک له‌ژنان له‌ گوندان که‌ چاومان پێیان که‌وت وه‌ک ژنی ئێرانی کراسی کورت ده‌به‌ر ده‌که‌ن و‌ له‌بنه‌وه‌ داوێنێک که‌ تا به‌ری پێیان دێ.لێره‌ ژنان شه‌رمێون نین و له‌هه‌موو شوێنێک ده‌موچاویان کراوه‌یه‌.
لێره‌ ده‌ره‌جه‌ی هه‌وا زۆر له‌سه‌ره‌وه‌ نییه‌، و جارێ زۆر سارد نه‌بووه‌.له‌ سه‌ر دوندی شاخه‌کان هێندێک به‌فر که‌وتووه‌. زۆر له‌ داره‌کان هێشتا گه‌ڵا ڕه‌نگاوڕه‌نگه‌کانیان نه‌ڕژاوه‌. به‌و زووانه‌ خه‌ڵکی خۆجێیی به‌بۆنه‌ی کریسمه‌سه‌وه‌ سه‌ردانمان ده‌که‌ن. ئه‌وان ڕۆژانی جێژنه‌کانمان به‌سه‌رمان ده‌که‌نه‌وه‌ و چاوه‌ڕێی ئه‌وه‌مان لێده‌که‌ن ئێمه‌ش له‌ جێژن و بۆنه‌ی ئه‌واندا بچینه‌ سه‌ردانیان. داوای کریسمه‌سێکی شاد بۆ هه‌مووتان ده‌که‌م و ساڵێکی نوێ زۆر باشتر له‌و ساڵی ڕابورد. ئێمه‌ هه‌ر وه‌ها دۆعا ده‌که‌ین‌ ئێوه‌ ئه‌و خه‌ڵکه‌ نه‌زانه‌ له‌ بیر نه‌که‌ن و به‌ هه‌ر شێوه‌یه‌ک پێتان ده‌کرێ یارمه‌تییان بده‌ن. سڵاوێکی زۆر بۆ گشت دۆستانی میسیۆنه‌که‌مان، دڵسۆزتان، ئالما فاسوم. کرماشان، ئێران، 6ی دیسامبری 1922."

به‌ پێی ئاگادارییه‌ک که‌ له‌ ژماره‌ی 8ی، خولی شازده‌هه‌می کوردستان مێشنێری له‌ مانگی ئووتی 1924 دا بڵاو کراوه‌ته‌وه‌. ئالما فاسوم له‌ 29ی ژووه‌نی 1924 دا دوای چوارساڵ ونیو کار له‌ ڕۆژهه‌ڵات گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ ئه‌مریکا و له‌ دوایین ژماره‌ی ساڵی 1924ی کوردستان میشنێری دا هاتووه‌" ئالما فاسوم دیسان ده‌ستی کردووه‌ته‌وه‌ به‌ کار و له‌ University Hospital له‌ میناپۆلیس وه‌ک نێرس کار ده‌کا". ئه‌و جگه‌له‌ کاری ئاسایی خۆی حه‌ولی داوه‌ بۆ‌ په‌یداکردنی که‌لوپه‌ل بۆ نه‌خۆشخانه‌که‌یان له‌ سابڵاغ.

ئالما فاسوم له‌ 21ی فێڤرییه‌ی ساڵی 1944 له‌ ته‌مه‌نی 52 ساڵی دا کۆچی دوایی کردووه‌ و له‌ گۆڕستانی
Wallingford له‌ کاونتی Emmet ، له‌ ئه‌یاله‌تی Iowa نێژراوه‌.



تێبینی: سه‌رباسی ئه‌و نووسراوه‌یه‌ ، به‌شێکه‌ له‌ سروودێکی نه‌ته‌وه‌یی که‌ ئێل.ئو.فاسوم له‌ سابڵاغ بۆ گه‌لی کوردی داناوه‌. وێنه‌ی ئالما فاسوم له‌ ماڵپه‌ڕی LOMS و وێنه‌ی مه‌زاره‌که‌ی له‌ ئینترنێت وه‌رگیراوه‌.