بە بۆنەی ٢٥ –ی گەلاوێژ

                                                                                                 

بە بۆنەی  ٢٥ –ی گەلاوێژ
بیرو ڕاگۆڕینەوەیەک لەگەڵ ئەنوەر سوڵتانی سەبارەت بە بڕگەیەک لە مێژووی سیاسی کوردستانی ئێران

قازی: ئەو کاتەتان باش بینەرانی بەڕێز، ڕاوێژی ئەمجارەمان هاوکاتە لەگەڵ تەواو بوونی مانگی ڕەمەزان ، بەو بۆنەیەوە پیرۆزبایی دەکەین لە هەموو ئەو کەسانەی لەو مانگە دا بەڕۆژوو بوون  و ئەوانەش کە بەڕۆژوو نەبوون ، بەخێرهاتنی بەڕێز مامۆستا ئەنوەری سوڵتانی دەکەین. مامۆستا ئەنوەری سوڵتانی  کەسایەتییەکی ناسراوە بۆ زۆربەی ئێوە ؛ هەم مێژوو زانە، هەم نووسەرە ، هەم لێکۆلەرە  و یەکێک لە کارە گرینگەکانی مامۆستا کە ئێستا بەدەستەوەیەتی  ' باسی بۆکانە لە مێژوو دا '  کە هەتاکوو ئێستا نزیکەی ٣٥٢ بابەتی لەو ڕێزە لێکۆڵینەوەیە سەبارەت بە بۆکان نووسیوە و ئانڵاین بڵاو بووەتەوە. زۆر بە خێرهاتنت دەکەم مامۆستا!

سوڵتانی: گەلێک سپاست دەکەم کاک حەسەن.

قازی: بەرنامەی ئەمجارەمان وەکوو ڕاگەیێندراوە پێوەندی هەیە بە مێژووی سیاسی لە کوردستانی ئێران یا ڕۆژهەڵاتی کوردستان  و بە تایبەتیش لەبەر ئەوەی کە دەزانین چوارشەمەی ڕابردوو  ٢٥-ی گەلاوێژ بوو ، ٢٥-ی گەلاوێژیش ڕۆژی دامەزراندنی کۆمەڵەی ژیانی کورد و ئێستاش ڕۆژی دامەزرانی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانە یانی هەر دوو لایەنی دێمۆکڕات وەکوو ڕۆژی دامەزرانی خۆیانی بە جێژن دەگرن. بەڵام دیتنی ئاواش هەیە کە دەڵێ ئەو تاریخە گەرەک هێندێک وەدواتر بکەوێ یانی  لە جیاتی ٦٧ ساڵ دەبوو ئەمسال ٧٠ هەمین ساڵی  ئەو جێژنە بێ و ئەوەش تەنێ پێوەندی بە  حیزبی دێمۆکڕاتەوە پەیدا ناکاتەوە چونکە  لەو سەروبەندی دا مەسەلەکە گشتی تر بووە یانی  بەشێکە لە تاریخی هەموو کوردان جا  بۆیە پێویستی هەبوو لێرە دا لە سەری بڕۆین. بەڵام پێش ئەوەی کە بێینە سەر ئەو پرسیارە  پێم خۆش بوو لە بەڕێزت بپرسم بە پێی بەڵگەی مێژوویی  تا ئەو جێگایەی کە ئێوە لێتان کۆڵیوەتەوە  هەوەڵین کاری ڕێکخراوەیی کە لە سەر بنەمای ڕۆژەڤ و داوخوازی هووییەتی کوردی ، یانی ناسێنەی کوردی بێ لە کوردستانی ئێران  یان ڕۆژهەڵاتی کوردستان کەنگێ دەست پێ دەکا؟

سوڵتانی: تەبعەن پێشینەی حیزبایەتی  زیاترە لەوەی کە حیزبێک بە هووییەتخوازی کوردییەوە دامەزرا بێ. کە دیارە بیرۆکەکە ڕۆژاوایی یە کە گەیشتووەتە ئێران و دوایی گەیشتووەتە ڕۆژهەڵاتی کوردستان  پێشینەکەی لەوانەیە بگەڕێنینەوە بۆ ئەنجومەنەکانی  دەورەی مەشڕووتییەت لە سنە ، لە کرماشان، لە سەقز ، لە مەهاباد . بەڵام ئەگەر بەو ڕوانینە تایبەتەوە  بۆ هووییەتخوازی کوردی سەیری بکەین ڕەنگە ئەوەی کە پێی دەگوتری ' کۆمەڵەی جیهان دانی' ، گۆیا لە سەردەمی شۆڕشی سمکۆ دا دامەزراوە، لە خۆی و لە ماکۆ بووە، عەبدولڕەزاق خانی دونبولی دایناوە ،،

قازی: ئەو عەبدوڵڕەزاق خانە هەر عەبدولڕەزاق بەدرخان ە وانییە؟

سوڵتانی: بەڵێ بەڵێ. عەبدولڕەزاق بەدرخان. من ئەوەم لە کتێبەکەی کاک نەوشیروان ئەمین دا دیتووە ، هەر وەها ' کۆمەڵەی ئیستیخلاسی کورد ' کە  سەید تەهای شەمزینی دایناوە ئەویش دەڵێ لە کۆتایی ساڵی شەڕی یەکەمی جیهانی دا بووە کە دەکاتە  ١٩١٨. پێشینەکە ئەوەندەی من ئاگادار بم دەگەڕێتەوە بۆ ئەو ساڵانە. بە شوێن ئەو دایە ئیدی درەنگترە ماوەیەکی پێ دەچێ  کە ' حیزبی ئازادی خوای کورد ' ە یان ' حیزبی  ئازادیی کورد '، یا ' حیزبی ئازادیخوازی کورد '  کە عەزیزی زەندی لە مەهاباد دای دەنێ  و بە شوێن ئەو دایە کە ئیدی ' کۆمەڵەی ژێ – کاف '  پێک دێ.

قازی: جا ئێستا لە سەر  'حیزبی ئازادیی کوردستان' یان ' حیزبی ئازدیخوازانی کوردستان '  رابوەستین چونکە لە بەڵگە و سەنەد دا بە هەر دوو نێو باسی کراوە. لە ساڵی ١٩٧٧  کەسێک بە ناوی ئاغای تەیرانی لە سەر بنەمای  ' مەرکەزی ئەسنادی میللی ئێران '  کتێبێکی دەرخستووە بە نێوی ' ئەسنادێ ئەحزابێ سیاسی یێ ئیران '  یانی بەڵگەکانی پارتییە سیاسییەکانی ئێران  کە لەوێدا مەڕامنامەی ' پارتیی ئازادیی کوردستان ' یش چاپ بووە لە ٢٨ مادە دا و ئیدی ئەوە جوان دەردەکەوێ کە ڕەحمەتی عەزیزی زەندی ئەوەی نووسیوە بە پێی تێخوێندنەوەی ئێوە لەو مەڕامنامەیە، لەو ٢٨ مادەیە پێتان وایە گەلۆ ئەو مەڕامنامەیە دەو سەروبەندی دا وەکوو بەڵگەیەک پۆلیس دەستی بە سەر دا گرتووە  و ئاوا ئیدی لە نێو ئەسنادی ئێران دا ماوەتەوە یا ئەوەی کە ئەو بەرنامەیە  بە شێوەیەک  لە کۆمەڵ دا هەبووە؟

سوڵتانی: من ڕەنگدانەوەی ئەو شتەم لە شوێنی دیکە دا نەدیوە. جا بۆیە بۆچوونە بە گشتی ڕەنگە بۆ ئەلئان ئەوەندەی کە شت بە دەستەوەیە، ئەوە بێ کە ئەو شتە زۆر شتێکی مەحدوود بووە لە ناوچەیەکی تایبەت دا ، ڕەنگە لە مەهاباد، لە میاندواو چونکوو ئەرمەنی و ئاسۆریشی تێکەڵاو بوون ئەمە ، دیاردەیەکی گرینگە تێیدا کە چۆنە داواکارییەکان هەموو داوکارییە بۆ ئەرمەنی و بۆ ئاسۆڕیش ، چۆنە ئەو فکرە هاتووەتە ئەوێ ؟ و تا کوێ ڕۆیشتووە ؟ کێی لە پشت بووە ؟ و لە قەولی مەلا قادری مودەریسی یەوە باس کراوە کە  ئارام ێکیش ..

قازی: ئارام ی ئەرمەنی بەڵێ .

سوڵتانی: بووبێ، بەڵام بە هەر حاڵ من وای بۆ ناچم  کە ئەو شتە بووبێتە دیاردەیەکی گشتی  بەو جۆرەی کە دواتر ' کۆمەڵەی ژێ – کاف ؛ بوو یا  ' حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان ' بوو.

قازی: باشە وەک دەزانین، یانی بەڕێزیشت ئەو دۆکیومێنتانەت دیوە ، لە هێندێک بەڵگە و سەنەدی دا کە بە دەستەوەیە باسی ئەوە دەکرێ کە ' کۆمەڵەی ژیانی کورد ' یا ' کۆمەڵەی ژیانەوەی کورد' یا با بڵێین ' کۆمەڵەی ژێ – کاف ' دە ڕاستییدا چالاکییەکانی لە ساڵی ١٩٣٨ دەستی پێکردووە و ئەوە هاوکاتیشە لەگەڵ ساڵێک دوای ئیمزای پەیمان سەعداباد. دەزانین کە لە ساڵی ١٩٣٧ پەیمانی سەعداباد ئیمزا کراوە لە نێوان ئێران و عێڕاق و ئەفغانستان و تورکییە بۆ ئەوەی کە دژی هەر جۆرە هەڵتەزین و هاتووچوویەک بن لە سنووران ، بەڵام بە لێخورد بوونەوە لە هێندێک لە مادەکانی ئەو پەیمانە جوان دەردەکەوێ مەبەست لە ڕووبەڕوو بوونەوە لەگەڵ کوردە . بە پێی سەنەدێک باسی ئەوە دەکرێ کە سەنەدەکەش ئی ' کۆمەڵەی ژێ – کاف ' ە.  باسی ئەوە دەکرێ لە دیدارێک دا – دیارە ئەوە پێش ساڵی ١٩٤٢ ە -  کە لە نێو ئەوان و کورد لە باشووری کوردستان، لە کوردستانی عێڕاق بووە  یەکێک لەو کەسانە ئەفسەرێکی ئەڕتەشی عێڕاق بووە خەبەری ئەو دیدارەی گەیاندووەتەوە بە حکوومەتی مەرکەزی عێڕاق و ئەوانیش بە ئێرانیان گوتووە و ئەوە بووەتە هۆی ئەوەی ژمارەیەک خەڵک لە مەنتەقەی ، لە ناوچەی سابڵاغ  تەبعید بکرێن. وەک دەزانی  ئەوە لە شێعری ' سەیف ' یش دا باس کراوە . دوایە لە کتیىی بەڕێز سەید محەمەدی سەمەدی ' ئاوڕێک وە مێژووی مەهاباد ' دا لیستەیەکی  لە ناوی بەشێک لەو کەسانە تێدایە کە تەبعید کراون. دە نێو ئەوانە دا ئەوەی کە ناسراو بێ ' حوسێنی زێڕینگەران ' ، حوسێنی فڕووهەر هەیە کە زاندراوە کە ئەندامی ژمارە ١-ی کۆمەڵەی ژێ – کاف بووە ، یا سەید پیرەی نیزامی کە دەزانین ئەندامی کۆمەڵە بووە، ئێستا ئەمن ناوی ئەوانەم بە زەینی دا دێ. و ژمارەیەکی دیش؛ حەمەدی مەولوودی وەک نموونە. پرسیارەکەی من ئەوەیە ئەو جۆرەی کە ئێوە بۆی دەچن و لێتان کۆڵیوەتەوە گەلۆ ناکرێ ئێمە تاریخی ' پارتیی ئازادیی کوردستان ' یا ' پارتیی ئازدیخوازانی کوردستان ' بە بەشێک لە تاریخی ' کۆمەڵەی ژێ – کاف '  بزانین ؟

سوڵتانی: ئەو ڕوونکردنەوەیە زۆر باش بوو. بەشێکی زۆری مێژوو فاکت نییە بۆچوونە. زۆر شت هەیە دەگوترێ ئەلئان پێوەندیی کورد لەگەڵ ماد فەرموو بەڵگەی بۆ بێنەوە. دوو دانە دێڕ دوو دانە ووشە  وجوودی نییە لە زمانی مادی کە تۆ بڵێی تەتابوقی بکەی لەگەڵ کوردی. لە ئەنجام دا بۆچوونە. لەوە دا بۆچوون دەتوانێ دوان بێ دەتوانێ ئەوە بێت کە بەڵێ لە سەر ئەو بنەمایە  کە ' حیزبی ئازادیخوازی کورد ' بووە  کۆمەڵەی ژێ – کاف داندراوە  و هەر وەها ئەندامەکانی بەشێکیان هەمان ئەندامانی ' حیزبی ئازادیخوازی کورد ' بوون  کە وابوو دەتوانێ وەکوو بەشێک لە مێژووی ژێ – کاف ئەویش سەیر بکرێ، کە ئەگەر بتوانێ ئەوە بکرێ بە ناچار دەبێ بگەڕێینەوە بۆ ساڵی ١٩٣٨ کە ساڵی دامەزرانی ' حیزبی ئازدیخوازی کورد ' بێ. بەڵام ئیدی بۆچوونە. من خۆم پێم وا نییە وا بێ چونکوو هۆکارەکەی من ئەوەیە حیزبی ئازدیخوازیی کورد ئەو پەرەیەی نەسەند لە ناو خەڵک دا، ئەگەر بوو شتێکی زۆر تاکەکەسی  لە نێو جەمعێکی زۆر مەحدوود دا بوو، ئەو جەمعە بەربەستکراوە نەیانتوانی بوو بچن دە نێو کۆمەڵانی خەڵکەوە ، دیارە بەیاننامەکە هەیە ئەلئان دەیبینین ، ئەو مەڕامنامەیە گەلێک شتیشی تێدایە  کە هاوبەشە لەگەڵ ئەو شتانەی کە داوخوازی ' کۆمەڵەی ژێ –کاف ' و دواتر ' حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان ' بوو. بەڵام هەر بەو هۆیەی کە شتێک، مەحفیلێک کۆبوونەوەی پچووکی جەمعێک بووە ، من خۆم نازانم ، نایبەمەوە سەر کۆمەڵەی ژێ – کاف، ئەوە وەکوو گوتم بۆچوونە. ئەلئان لە سەر کۆمەڵەی شۆڕشگێڕی کوردستانی ئێران هەر ئێستا بۆچوون دەتوانێ دوان بێ ، بۆچوونێک ئەوەیە کە لە ساڵی ١٣٥٧ ی هەتاوی لەکاتی شۆڕشی ئێران دامەزراوە  و بۆچوونی دیش هەیە.

قازی: یانی مەبەستتان ئەوەیە ئەگەر فاکتێکی تاریخیش هەبێ، لە سەر ئەو فاکتە تاریخییە هەمیشە دەتوانێ بۆچوونی جۆر بە جۆر هەبێ.

سوڵتانی: ئەی تەبعەن وایە،

قازی: بێجگەلە ئەو مەرامنامە ٢٨ مادەییەی کە ئێوە ئاماژەتان پێ کرد یانی مەڕامنامەی ' پارتیی ئازادیی کوردستان ' یان ' پارتیی ئازادیخوازانی کوردستان ' لە هێندێک سەرچاوە دا باسی ئەوە دەکرێ بەیاننامەیەکیشیان بڵاو کردووەتەوە بە بۆنەی هاتنی ئەڕتەشی سوور بۆ ئازەربایجان و هێندێک ناوچە لە باکووری کوردستانی ئێران. سەبارەت بەوە چ ڕوونکردنەوەیەکت هەیە؟

سوڵتانی: من خۆم  ئەو بەیاننامەیەم نەدیوە، تەنیا بیستوومە کە  بەیاننامەیەکی وایان دەر کرد بێ پێشوازییان لە هاتنی ئەڕتەشی سوور کرد بێ ئەوەش من نائاسایی نابینم بە هۆی ئەوەی دیکتاتۆرییەتی رەزا شایە ڕووخاوە ، پێشوازی خەڵک دەکا لە ئەڕتەشی سوور. کەسایەتییەکی گەورەی وەکوو سەیف  شێعری پێدا هەڵدەڵێ، بە ئەڕتەشی سوور دا کە هاتووەتە ناوچەکە و وەکوو رزگاریکەرێکی تەماشا دەکا ، کە وابێ ئەمن دووری نازانم حیزبێکیش کە ئەو دەم فەعال بووبێ  بەیاننامەیەکی دەر کرد بێ  بەڵام وەختێک ئینسان شتەکەی نەدیتیبێ  بڕیار دان لە سەری کەمێک ئەستەمە.

قازی: ئێستا با بێینە سەر سەردەمی دووەم یان ئەوەندەی کە بەڵگەمان بە دەستەوەیە کە بە ناوی ' کۆمەڵەی ژێ – کاف' کار کراوە و هێندێک شت تەواو ڕوونی دەکاتەوە کە کەنگێ دامەزراوە. زۆربەی هەرە زۆری چاپەمەنی کە بە زمانی جۆر بە جۆر نووسراون و بڵاو بوونەتەوە باسی ئەوە دەکەن دامەزرانی کۆمەڵەی ژێ – کاف لە ڕۆژی بیست و پێنجی گەلاوێژی ساڵی ١٣٢١ ی هەتاوی  بووە کە دەکاتە ١٦-ی ئووت یان ئابی ١٩٤٢ی زایینی. و بە تایبەتیش لە چاپەمەنی کۆمەڵەی ژێ – کاف دا کە لە مۆنیتۆرەکانیش دا دەیانبینین جار و بارە لە ڕۆژ ژمێری کۆمەڵە دا دووساڵ لە سەر یەک بیست و پێنجی گەلاوێژ وەکوو ڕۆژی دامەزرانی کۆمەڵە ئیعلان کراوە . یانی لە سەر ئەو مەسەلەیە گومان نامێنێ، یانی دەکرێ تەفسیری جیاواز هەبێ لە سەر ئەوەی کە بەرنامەی سیاسی کۆمەڵە چۆن بووە و چۆن نەبووە و شتی ئاوا بەڵام لە سەر ڕۆژی دامەزراندنی  گومان نامێنێ چونکە  هەموو سەرچاوکان یەک دەنگن جگە لە یەک دوویەکیان نەبێ کە لە باتی مانگی ئووت نووسیویانە سێپتامبر بۆ نموونە ڕەحمەتی ئیگلتن کە ئەوە دەتوانێ  هەڵەێەک بێ لە بەر بێدیقەتی. پرسیار ئەوەیە ، کە دیارە پرسیاری ئەساسی یە بۆ ئەو بەرنامەیە ئەویش ئەوەیە ئەو کۆمەڵەیە لە زەمانێک دا کە کۆماری کوردستان دامەزراوە و بە تایبەتی لە قسەکانی پێشەوا قازیی محەمەد دا کە هەم پێشەوای حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان بووە و هەم پرێزیدێنت و سەرۆکی ئەو کۆمارەش بووە لە ژمارەی ١-ی ڕۆژنامەی کوردستان دا  کە ئۆرگانی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانە لە دیداری دا لە گەڵ هێندێک لە ڕۆژنامە نووسانی ئێرانی کە هاتوونە تەورێز و لەوێڕا هاتوونە مەهاباد و قسەیان لەگەڵ کردووە پێش ڕاگەیاندنی کۆمار، باسی ئەوە دەکا دەڵێ ئێمە چوار ساڵە خودموختاری داخڵیمان هەیە ، ئەوە یانی چی یانی ئەوەی ئەو فەعالییەت و چالاکییانەی کە لەو ناوچانەی کە سوڵتە و دەستەڵاتی حکوومەتی مەرکەزی تێدا نەماوە بە تاریخی خۆی واتە بە تاریخی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی دەزانێ. هەر لە ژمارەکانی ڕۆژنامەی کوردستانی ئەو دەمی دا  سەرنووسەری ڕۆژنامەی کوردستان سەید محەمەدی حەمیدی زۆر بە دوور و درێژی مەقالەیەکی نووسیوە کە " خەباتەکەمان پێ دەنێتە پێنجەمین ساڵی دامەزرانی خۆی" یانی چی یانی چوارساڵەکەی تەمەنی کۆمەڵەشی بۆ حیزب داناوە، کە وا بوو بەو پێیە و بە پاڵپشت و بە ئیستیناد بەو سەنەدە تاریخییانە  ئینسان دەتوانێ بڵێ ئەو تاریخە ٧٠ ساڵە نەک ٦٧ ساڵ. هۆی چییە کە حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان لە عەینی حاڵ دا کە ئەو ڕۆژەی هەڵبژاردووە  وەکوو ڕۆژی دامەزرانی خۆی دیارە لە ساڵی ١٩٤٥ بەملایەوە، بەڵام ئێستا دەڵێ ئەوە ٦٧ ساڵە نەک ٧٠ ساڵ ؟

سوڵتانی: تەبعەن ووڵامی پرسیارەکە دەبێ حیزب خۆی بیداتەوە، یانی هەر دوو باڵی حیزبەکە دەبێ ئەو ووڵامە بدەنەوە کە بۆچی وایە. بەڵام دیسانەکە لەوەشدا مەسەلەی بۆچوون هەیە . من خۆم پێم وا نییە وەختێک کە دەتوانێ ڕۆژ و مانگەکەی  لە دامەزرانی کۆمەڵەی ژێ – کاف ەوە حیساب بکەی  بتوانی ساڵەکەی حیساب نەکەی هۆکارێک بۆ ئەوە نییە، مەگەر ڕاست لە ڕۆژی ٢٥ – ی گەلاوێژی ١٩٤٥ دا  شتێکی تایبەت ڕووی دابێ کە بڵێن ئەوە بووەتە مەبنا. ئەوەندەی کە من بزانم لەو ساڵە دا و لەو مانگ و ڕۆژە دا شتێکی تایبەت نییە . یەکەم بەیاننامەی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان لە ١-ی ئابان لە  ١-ی خەزەڵوەر دەرچووە ..

قازی: ڕاستە

سوڵتانی: یانی دوو مانگێک دوای ئەو جەرەیانە

قازی: یانی کۆنگرەی یەکەم کە لە مانگی خەزەڵوەری ساڵی ١٣٢٤ دا بووە.

سوڵتانی: کە وا بوو ئەگەر ئەوە بێ

قازی: ئەوەتا کۆپی یەکەی لێرە هەیە

سوڵتانی: کە وابوو ئەگەر ئەوە بێ دەبوو ئەو ١-ی خەزەڵوەرە دابندرێ.

قازی: وەک ڕۆژی پێک هێنانی کۆنگرە لە ڕاستیدا!

سوڵتانی: بەڵێ بۆ وێنە. ئەوە بکرابا بە بنەما بۆ دامەزرانی حیزبیش. بەڵام ئەوە نەکراوە و ئەوەی ژێ – کاف هەڵبژێردراوە و ئەو قسانەی کە سەید محەمەدی حەمیدی کردوویەتی، تەبعەن سەید محەمەدی حەمیدی سەرنووسەری ڕۆزنامەکە بووە ، ئەو دەتوانێ هێندێک شتی ئیدێئالیستیشی تێکەڵاوی شتەکە کرد بێ ، ناتوانێ فاکتێکی تەواو بێ بۆ حیزبەکە بەڵام قسەی پێشەوا قسەیە لەو پێوەندە دا ، وەختێ ئەو باسی چوار ساڵی ڕابردوو دەکا، ئەو دەڵێ ئێمە خودموختاری داخڵیمان هەبووە لە چوارساڵی ڕابردوو دا. ئایا ئەوە بە مەعنای ئەوە وەردەگرین کە ئەوە کۆمەڵەی ژێ – کاف یشە ؟

قازی: باشە ئەو ماوەیە چالاکی ڕێکخستنیی سیاسی بە ناوی کۆمەڵەی ژێ – کاف بووە ئیدی

سوڵتانی: تەبعەن ئەوە ڕاستە ، بەڵام ئەو موشەخەسەن باسی خودموختاری دەکا کە دەتوانرێ بەوە تەفسیر بکرێ ؛ حکوومەتی ڕەزا شا نەماوە ، دەستگا دەوڵەتییەکان شل و شەوێقن ، دەستەڵاتی ناوچەیی کورد لەوێدا ، لەو چوارساڵە دا خۆی خۆی بەڕێوە بردووە .

قازی: بەڵام یەک شتی کە فەرمووت لە سەر سەید محەمەدی حەمیدی وەکوو سەرنووسەری ڕۆژنامەی کوردستان، ئەوە ناکرێ وابێ، چونکە ڕۆژنامەی کوردستان ئۆرگانی ناوەندی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان بووە یانی ئیمکانی ئەوەی کە سەرنووسەری ڕۆژنامەی ئۆرگان بێ نەزەری شەخسی خۆی ئاوا باس بکا بڕێک مەعقوول نییە.

سوڵتانی: ئەوە ڕاستە. سەر ووتاری ڕۆژنامەکە جاری وا بووە هێمن نووسیویەتی، تەنانەت هەژار نووسیویەتی. ئەوانە  بۆچوونی خۆیانە دەیڵێن ، بە بۆچوونی ڕەسمی ناتوانرێ تەعبیر بکرێ.

قازی: زۆر باشە، ئەوەندەی کە مەڕبووت بە حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان بێ دوای ئەو سەفەرەی کە کراوە بۆ سۆڤییەت ، پاش ئەوەی کە گۆڕانێک بووە لە سیاسەتی شووڕەوی دا بە نیسبەت مەسەلەی کورد ، هەیئەتێکی ٩ کەسی بە سەرۆکایەتی پێشەوا قازیی محەمەد کە دەعوەت دەکرێن بۆ ئازەربایجانی شووڕەوی  و دیدار لەگەڵ مەرحوومی میر جەعفەر باغرۆف  کە بەرپرسێکی باڵای ئازەربایجانی سۆسیالیستی بووە ، دیسان زۆر سەرچاوە باسی ئەوە دەکەن  ئازەربایجانی شووڕەوی هێندێک شک و گومانی هەبووە لە بەر هێندێک لە هەڵوێستی  کۆمەڵەی  ژێ – کاف بە نیسبەت ئینگلیستان و ئەو شتانە، دوای ئەوەی کە هەیئەتەکە هاتووەتەوە مەهاباد  بە قسەی یەکێک لە ئەندامانی ئەو هەیئەتە ڕەحمەتی مەنافی کەریمی  کۆبوونەوەیەک هەبووە و لەوێدا پێشەوا لە سەر ئەو سەفەرە ئاگاداری داوە بە خەڵک و ئەو مەسەلەیان پەسند کردووە و بە پێچەوانەی ئەوەی کە هێندێکان باس دەکەن، دیارە بەڕێزیشت دەزانی  کە گۆیا سەنەد دروست کراوە، لە زۆر سەچاوان دا بەیاننامەی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستان و داوا ٨ مادەییەکە زۆر پێشتر لە کۆنگرەکە دا بڵاو کراوەتەوە  یانی لە نێوان مانگی گەلاوێژ هەتا مانگی خەزەڵوەر و دوایە لە مانگی خەزەڵوەر کە حیزب کۆنگرەی بەستووە  تاکوو ڕاگەیاندنی کۆمار کە چوارمانگێک دوای ئەوە بووە. بینەرانی ئێمەش بە ڕێگای تۆڕی ئینترنێت دا پرسیار دەکەن یەکێک لە بینەرەکان پرسیارێکی دوور و درێژی کردووە بەڵام کورتەکەی ئەوەیە کە  چۆنە هەتا ئەو سەروبەندی یانی هەتا سەروبەندی کۆمەڵەی ژێ – کاف  داوای کوردان داوای پێک هێنانی دەوڵەتێکی نەتەوەیی  و ئازاد بووە بۆ کوردان بەڵام لەو سەروبەندی ڕا کە حیزبی دێمۆکڕات پێک هاتووە  ئەو داوایە ئاڵوگۆڕی بە سەر هاتووە هەم لە کوردستانی ئێران بڵێین لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و هەم لە باشووری کوردستان و هەم لە تورکییە کە دیارە لەوێش ئاڵوگۆڕی جیاواز بووە لە سەر مەسەلەی داوخوازی  پێکهاتنی ناسێنەی کوردی؟ یانی کورتەی قسەکەی ئەوەیە ئێوە هۆی ئەو گۆڕانە چۆن لێک دەدەنەوە؟

سوڵتانی: هۆی گۆڕانەکە ڕەنگە ئینسان بتوانێ لە چەند شت دا بۆی بگەڕێت ئەگەریش نەکرێ و نەشتوانی بیدۆزییەوە. یەکیان ئەوەی کە ئێمە شتێکی وەک ریال پۆلیتیکمان هەیە . تۆ موحیتی خۆت دەناسی، دەوروبەرەکەی دەناسی ، بارو دۆخەکە دەناسی. ئێمە  لە تیژبینی و تێگەیشتوویی ڕێبەرانی کۆمار هیچ گۆنە شکمان نییە بە تایبەتی پێشەوا. ئەوان دەبێ بارودۆخەکەیان هەڵسەنگاندبێ، پێشەوا کە لەگەڵ ڕۆژنامە نووسە ئێرانییەکان قسە دەکا و دەچێ بۆ تاران لەگەڵ شا قسە دەکا لە هیچ کوێیەک دا توندڕەوییەک ی ئاوای تێدا نابینی کە بییەوێ  پردی پشت سەر خراپ بکا. لە ئەنجامدا بەشێکی شتەکە ڕەنگە ئەوە بێ. بەشێکی ڕەنگە سیاسەتی سۆڤییەت بێ  کە لەو پێوەندییە دا ئەمن ئەگەر ئیجازە بدەی یەک قسەم هەیە دەیکەم ئەویش ئەوەی کۆمەڵەی ژێ – کاف عەلاڕەغمی ئەوەی کە مامۆستا زەبیحی پێوەندییەکی نزیکی بووە لەگەڵ کۆنسوولگەری سۆڤییەت لە تەورێز، هێندێک بۆچوون هەیە لە گۆڤاری نیشتمان دا کە پیشان دەدا عەتفێکیان بەرەو سیاسەتی ئینگلیس هەبووبێ . لە کتێبەکەی دوکتور قاسملوو دا دوکتور قاسملوو بە لای شتەکە دا ڕۆیشتووە ، دیویەتی، پێی دەڵێ ، دەڵێ کۆمەڵەی ژێ – کاف سیاسەتی ئینگلیسی، دەوڵەتی ئینگلیستانی بە دۆستی کورد ناو دەبرد و حەتا بە ئاڵاهەڵگری ئازادی گەلانی دا دەنا یەکێکیش لەوان گەلی کورد. کە تەبعەن دوکتور قاسملوو دەڵێ وا نییە. ئایا ئەوە ، ئەو سیاسەتەی کە لەو ڕستەیە دا ڕەنگی داوەتەوە ئەگەر دایبنێین لە پەنای هێندێک شتی دیکە من سوێند خواردنەکەی مامۆستا هەژار کە لە ' چێشتی مجێور ' دا هەیە  کە وەختێک لە کۆمەڵەی  ژێ – کاف دا دەیەوێ سوێند بخوا دەچێتە ماڵی سەید کاکە نێوێک ، باس دەکا لە تاریکە شەو دا چووەتە ئەوێ و لە بەر دەرگا  کەسێک ڕاوەستاوە دەست لە سەر دەمانچە و دوایە لە خانووەکە دا دەیبەنە ژوورێکی تاریک و پەردەیەک لا دەبەن و میزێک و قورئانێک و خەنجەرێکی ڕووت بە سەرییەوە و شتی ئا لەو چەشنە کە دەڵێ من کە سوێندم خوارد  دەلەرزیم یانی ترس و لەرزێک دایگرتبووم. ئەو نەوعە فەزایە ، ئەو قسانەی دیفاع لە سیاسەتی ئینگلیس و ئەوەی کە ڕوسەکان داوا لە پێشەوا و ٨ کەسەکەی دیکە دەکەن  لەگەڕانەوە دا نەک ئەوەی مادەیەک دوو مادە لە بەرنامەی ڕێکخراوەکەیاندا بگۆڕن ، ئی کۆمەڵەی ژێ – کاف بەڵکوو ئەساسەن نێوی کۆمەڵەی بگۆڕن و بیکەنە حیزبی دێمۆکڕات . من ئەوانە لە پەیوەندێک دا دەبینم ئەویش بە کورتی ئەوەیە کارتێکەرییەک لە فراماسونێری  لە سەر ژێ – کاف هەیە ..

قازی: بە چ مانایەک ؟ بەڵگەت بۆ ئەوە چییە؟

سوڵتانی: بەڵگەم بۆ ئەوە ئەو سێ شتە کە ئەلئان باسم کرد هەر وەها هێندێک شتی دیکە کە ئەلئان ئیشاڕەیان پێ دەکەم  بەڵام پێش ئەوە ئیشارە بەوان بکەم با ئەوە بڵێم  من بە هیچ شێوەیەک لە شێوەکان  هیچ یەک لە ڕێبەرانی ژێ – کاف بە ناپاک نازانم

قازی : ئەوە ئاشکرایە ، نییەتی بەڕێزت مەعلوومە ئەوە هیچ شکی تێدا نییە. بەڵام ئەوەی کە دەفەرمووی تەئسیری فڕاماسۆنەکانی لە سەر بووە بۆ ئەوە بەڵگەت چییە؟ بە پێی چ بەڵگەیەک ئەوە دەڵێی؟

سوڵتانی: یەکیان شێوەی سوێند خواردنە کە عەینەن لەگەڵ فڕاماسۆنەکان یەک دێتەوە .

قازی: نەک فراماسۆن مامۆستا، ئەوە لە مەرکەزی غەیبی ، لە بزووتنەوەی مەشرووتییەت دا  ئەوە هەبووە. لە بزووتنەوەی مەشرووتییەت دا ئەوە هەبووە کە لە تەورێز – ئەوە ئەگەر تاریخی مەشڕووتییەت تەماشا بکەی باسی ئەوەی تێدایە -  کە بەشەو بە تاریکی کابرایان بردووەتە شوێنێک و لەوێ بێ ئەوەی بۆخۆی بزانێ شوێنەکە کوێیە لەوێ  سوێندی خواردووە ئەوە چ ڕەبتی هەیە بە  فڕاماسۆنانەوە؟

سوڵتانی : پێشینەکەی ئەو، پێشینەکەی دەورەی مەشڕووتییەتیش  دەگەڕێتەوە بۆ پێشتری. تۆ ئەگەر تەماشا بکەی هەر ئەو بیرۆکەی حیزبایەتی میرزا فەتحعەلی ئاخوند زادە یەکەم جار هێناویەتە ئێرانەوە  بۆ خۆی فراماسۆن بووە ، ماڵکوڵم خان بۆ خۆی فەرامۆشخانەی داناوە ئەوە دوو، ئەوانە ئی سەدەیەک پێش ئەوەن چاکە. بە شوێن ئەو دا نازیموئیسلامی کرمانی یە ، بە شوێن ئەو دا تالیبۆف ە. هەمووی ئەوانە  بە شێوەیەک فراماسۆن بوون.  حەتا بۆ نمونە سەید جەماڵەدینی ئەسەدابادی  کە هەڵگری بیری ئیتیحادی ئیسلامە ، شک نییە لە ئەندامەتی سەید جەماڵەدینی ئەسەدابادی لە گرووهی ماسۆنەکاندا. کە وا بوو دەمەوێ بڵێم ...

قازی: ئەوە چۆن گرێ دەدەی لە مەسەلەی ژێ- کاف ؟

سوڵتانی: من ئاوای گرێ دەدەم  هۆکاری ئەوەی کە سۆڤییەتییەکان داوا دەکەن دەڵێن حیزبەکە بگۆڕن ناڵێن مادەیەکی بیرۆکەکەتان، شتێکی ئەوەی بەو لایە دا بخەن، دێمۆکڕاسی تێبخەن فڵان. دەڵێن کولەن حیزبەکە بگۆڕن بە بۆچوونی من ئەو ترسەیە هەیانە  کە ئەوان ئاوا بەشێوەیەک وەختێک لەوێدا عەلەنەن دیفاع دەکەن ، لە نامەکانیشدا کە زەبیحی نووسیویە بۆ کۆنسوولگەری شووڕەوی  لە تەورێز ، لەوێدا کۆنسووڵ وەختێک نامە دەنووسێ بۆ مۆسکۆ پێیان ڕادەگەیێنێ دەڵێ ئەوان لە گۆڤارەکەیاندا دیفاعی ئاوایان لە ئینگلیس کردووە .

قازی: باشە ئەوەش تا حەدێک باس کراوە لەبەر ئەوەی کە  کۆمەڵەی ژیانی کورد یان ژێ – کاف  پێوەندی هەبووە لەگەڵ حیزبی هیوا و لە نیشتمانیش دا لە ژمارە یەکەم لە سەرەوەی بەرگەکە دا نووسراوە " بژی سەرۆک و کورد وکوردستان و هیوا " دوایە لە ژمارەکانی دی ووشەی ' سەرۆک ' و  ' هیوا ' نابیندرێ ، دیارە مەبەست لە سەرۆک ڕەفیق حیلمی یە. لەبەر ئەو پێوەندییە و ئەو مەقالەیەش کە دەفەرمووی کە ئینگلیستان پشتیوانی نەتەوەی زۆرلێکراوو ئازدیخوازە و شتی ئاوا یانی ئەوە دەکرێ کاردانەوەی ئەو پێوەندییە بێ یانی لەوانەیە ڕووناکبیرێکی وەکوو ڕەفیق حیلمی  کە تەجروبەی دوورو درێژی هەبوو و لە سەروبەندی بزووتنەوەی شێخ مەحموود دا چالاکانە بەشداری کردووە و سەفەری کردووە بۆ تورکییە بۆ چاوپێکەوتنی ئاتا تورک ، یانی دەمەوێ بڵێم دەکرێ لە کۆمەڵی کوردەواریشدا فکرێکی ئاوا هەبوو بێ کە بریتانیا  دەتوانێ یارمەتیدەری کورد بێ. جا بۆیە ئەوە پاساو نییە بۆ ئەوەی کارنامەی کۆمەڵەی ژێ – کاف بە لایەنگری لە سیاسەتی ئینگلیستان دا بندرێ.

سوڵتانی: کاک حەسەن هەر ئەوەی کە ئیشارەت کرد، هەر ئەوەی کە لە ژمارەی یەکەمی  نیشتمان دا بژی سەرۆک و هیوای تێدایە  چاكە، لە ژمارەکانی دیکە دا نامێنێ ئەوە بۆ خۆی پرسیارە. چۆنە لە ژێر کام کارتێکەری دایە  کە ئەو شتە نامێنێ؟ کام  هێزی کوردی ئەوە لا دەبا؟  من دڵنیام نە کۆمەڵەی ژێ – کاف ئەوە لا دەبا ، نە هیچ کوردێکی ناوچەکە ئەوە لا دەبەن چونکە ئەوان وەکوو کورد لە پەیوەند دا بوون نەک هەر لەگەڵ ئەوان ، لەگەڵ خۆیبوون یانی لەگەڵ کوردیی باکوور لەگەڵ ئەوان لە پەیوەند دا بوون. کە وابوو ئەوان نین کە ئەو دروشمە لا دەبەن ، بۆچی لە ٧ ژمارەی دوای ئەودا کە بڵاو دەبێتەوە لە نیشتمان هیچ کامێک ئەو شیعارەی تێدا نییە؟  دەبێ سیاسەتێکی لاوەکی ئەو شتەی لا بردبێ. ئەوانە هەموو شکن، هەموو گومانێکن کە تۆ لە خوێندنەوە دا ، لە دیتنی بەڵگە و سەنەد دا دەیبینی بۆی دەچی. هیچ کامێکیشیان ئەوانە  قەتعی و حەتمی نین.

قازی: ئەگەر ئیزنت لە سەر بێ بگەینە هێندێک پرسی بینەران بۆ ئەوەی  دوایە گلەیی نەکەن. بینەرێکی دیکە کە لە تۆڕی کۆمەڵایەتی لە لاپەڕەی 'ڕاوێژ ' لە فەیس بووک دا پرسیارەکەی خۆی نووسیوە دەڵێ: " ئەمن پێم وایە کۆمەڵەی ژێ – کاف فڕی بە سەر حیزبەوە نییە  و سەرچاوەش بۆ پشتڕاستکردنەوەی ئەو بۆچوونە کەم نین. ئێستا بۆ خۆم هەمووم بۆ ناچێتەوە سەر یەک کە ئاماژەیان پێ بکەم. بە لێکدانەوەی خۆم ئەو دوانە تەواو دوو ڕەوتی لە یەک جیاواز بوون . ئەو باسەی کە چەند کەس لە بەڕێوەبەرانی کۆمەڵەی ژێ – کاف دوایە لە کۆمار دا دەوریان هەبووە  قانیعم ناکا کە ئەو دووانە یەک بووبن و یەکیان لە سەر بنەمای ئەویدی دامەزرابێ." بۆچوونی بەڕێزت چییە لەو بارەیەوە؟

سوڵتانی: ئەمن ئەوە دەڵێم دیسانەکە ئەوە بۆچوونە ، بەڵگە ، فاکت بۆ هەر دوو لای شتەکە هەیە دەتوانی بڵێی هەر ئەو کەسانەی کە لە کۆمەڵەی ژێ – کاف دا بوون  وەختێک کە زەبیحی دەگیرێ دەچێ دەبرێتە تاران ، حیزب، بە قسەیەک حیزب روئەسای ئیدارات دەگرێ لە مەهاباد هەتا  ئەوان دوای هەشت مانگەکە ئازاد دەکرێن  کە دێنەوە شێعریان پێداهەڵدەکوترێ، جێژنیان بۆ دەگیرێ. ، چراخانیان بۆ دەکرێ  ئەوە نەوعێک پەیوەندی ، ئەمما بە لایەکەی دیکەی دا کە تەماشای دەکەی وەکوو بیر و بۆچوون  منیش لەگەڵ ئەوە دام کە بیروبۆچوونی ژێکافی جیاوازی هەبێ لەگەڵ ئی حیزبی دێمۆکڕات.

قازی: باشە، باشە بە بۆچوونی بەڕێزت سەبەب چییە کە لەو تاریخەی دا ، نەک لە تاریخی  ١٩٤٥ واتە دوای گەڕانەوەی هەیئەتەکە لە باکۆ، بەڵام پێش ئەوە  پێشەوا قازیی محەمەد دە ڕێبەرایەتی ژێ – کاف دا جێی گرتووە. بەڵام بۆ ئەو دەمی ئێمە بۆچی هیچ بەڵگەیەک بەدی ناکەین بۆ ئەوەی بیسەلمێنێ کە موخالەفەت و دژایەتییەک لەگەڵ ئەو گۆڕینە کرا بێ؟

سوڵتانی: من خۆم هیچ شتێکم نەدیوە

قازی: سەبەب ؟  ئاخر وەک مێژوو زانێک چۆنی لێک دەدەیەوە؟

سوڵتانی: سەبەبەکە بۆ من ئەوەیە کە کۆمەڵەی ژێ – کاف  عەلاڕەغمی ئەوەی ئەلئان هێندێک بۆچوون هەیە  کە ژێ – کاف بیرو بڕوایەکی گەلێک جیاوازی بووە ڕەنگە لەوەدا  چەپ تەئسیری بێت  کە ئەو قسانە دەکرێ ، بەڵام من بە درێژەدەری سیاسەتەکانی ئەوێی دەزانم چونکوو  پێشەوا پێش ئەوەی کە حیزب ئێعلام بکرێت  بە لای  کەمەوە ساڵێک پێش ئەوە لە ناو کۆمەڵەی ژێ – کاف دا بووە ، دەی باشە هەر هەمان کەسایەتی، هەمان بیر و بۆچوون ، ئێستا بە گۆڕانێک کە چوون بۆ باکۆ، نێوەکە گۆڕاوە من پێم وا نییە جیاوازییەکی ئەوتۆ هەبێ لە شتەکە دا ،،

قازی: جیاوازی ئەوتۆ یانی لە باری سیاسییەوە مەبەستتە یان لە چ بارێکەوە؟

سوڵتانی: لە باری سیاسییەوە، لە باری بیر و بۆچوونەوە، لە باری ئەساسەوە.

قازی: باشە، بۆ هیچ بەڵگەیەک نییە ؟ تەنها شتێکی کە باسی دەکرێ پارچە شێعرێکە، پارچە شێعرێکی یەکێک لە شاعیرانی  قوتابخانەی موکریانە بڵێین ' خاڵە مین '  کە ئەویش گلەیی و گازنێکە ، کە ئەو گلەیی و گازندە بە پێویستی ئەوە نییە کە پێوەندی هەبێ لەگەڵ گۆڕانی کۆمەڵە بە حیزب. یانی ژێ – کاف بووبێتە حیزبی دێمۆکڕات. چونکە باسی هەر دووکیان بەیەکەوە دەکا. مەبەستی من ئەوەیە ڕەنگە بۆ زۆرێک لە بینەران پرسیار بێ، لەم پرسیارانەش دا دە ڕاستیدا چەند جار ئەوە دووبارە دەبێتەوە کە ئەو هەڵوەشانەی کۆمەڵە بە حیزب چۆن لێک دەدرێتەوە؟

سوڵتانی:  هەڵوەشانەوەکە تەنیا وەکوو باسم کرد پێشتر ، با ئەو خاڵەش بڵێم کاک حەسەن ئێمە بیرمەندێکی وامان نەبووە کە بێت  حیزب و حیزبایەتیمان بۆ شی کاتەوە ، بێت تیورەتیزەی بکات ، مەسەلەن ئێرانییەکان بەختی ئەوەیان هەبووە ئەرمەنییەک ، ئەویدیکەیان یەکی وەک فەتحعەلی ئاخوند زادە ، میرزا فەتحعەلی ئاخوند زادە لە شەکی و شیروان لە دایک بووە هاتووەتەوە ئێران، بیری ئوڕووپایی لەوێوە وەرگرتووە . ئەو دەمانە تفلیس مەرکەزی ڕۆشنبیری بووە ، مەرکەزێکی گەورەی ڕووناکبیری بووە ، بە داخەوە کورد کەسێکی لەوێ نەبووە تەنیا کەسێکی کورد  من زانیبێتم لە  تفلیس بووبێ  سەردار عەلی خانی موکری بووە. سەردار عەلی خان  دوای ساڵێک کە لەوێ مایەوە ، وەختێک کە  حەمە حوسێن خانی سەردار ئیعدام کرا – کە تورکەکان ئیعدامیان کرد – هاتەوە بۆکان .،،

قازی: تورکە عوسمانییەکان  حەمە حوسێن خانی سەرداریان لە مەراغە ئێعدام کرد.

سوڵتانی: وەختێک عەلی خان هاتەوە بۆکان لەگەڵ خۆی چی هێناوە مەسەلەن کامێرای هێناوە، دووچەرخەی هێناوە. یانی بیری نوێ لەوێوە هاتووە بەڵام بۆ ئێمە کەم بووە. ئەو تیوریسییەنەی کە حیزبایەتی بۆ خەڵک ڕوون بکاتەوە  پێش دانانی  حیزبکە ئێمە نیمانە.  ئێمە لەو سەردەمانە دا کە باسی دەکەین ، لەو سەری سەر لە جنووب ئایەتوڵا مەدووخ مان هەیە،  لە ئەولاتر حاجی بابە شێخ مان هەیە لە لای سەقز و بۆکان ، ئەملاتر سەیفولقوزات مان هەیە  لە مەهاباد و میاندواو ، ئەولاتری بڕۆی سەید عەبدوڵا ئەفەندی مان هەیە لە ورمێ. هیچکام لەوانە تیوریسەنێک نەبوون کە بتوانن  ووڵامێک بدەن شتێک بنووسن کە ئەلئان  ووڵام بێ بۆ ئەو برادەرەی ئەو پرسیارەی کردووە. ئەوانە بۆچوونێکن کە ئەمڕۆ پەیدا بوون  و وەکوو کوتم من ئەگەر لێم بپرسی  دەڵێم لە بەرنامە دا دیارە جیاوازی بووە دەنا بۆ دەگۆڕا لە ئەوەوە بۆ ئەو. ئەمما ئەم درێژەی ئەویدیکەیە. ئەمن وای دەبینم.

قازی: باشە، ئێمە وەکوو دوا پرسیار بڵێین ، ئەو موناقەشەی کە کردمان وەکوو جەنابیشت باست کرد دە ڕاستیدا وورووژاندنی بابەتە، هیچ شتێک موتڵەق نییە بەڵام ساخکردنەوەی ڕووداوی تاریخی  چ تەئسیری هەیە لە هەلومەرجی ئێستا دا ؟ بۆ وێنە  ئەگەر ئێمە بزانین ئەو تاریخە ٦٧ ساڵ نییە ، ٧٠ ساڵە  فەرقی چییە؟

سوڵتانی: وەڵا فەرقەکەی بە گشتی  دەبێ ئەوە بێ ئێمە دەراوی بەرچاومان ڕوون نییە . ئێمە زۆر شت دەڕۆین دوای ئەوەی کە چووین  دەزانین چاکە یان خراپە. ئێمە بۆ ماوەیەکی  ٥٠ – ٦٠ ساڵە وە شوێن دروشمی خودموختاری  کەوتووین دوایە ئەلئانەکە دەڵێین هەو نییە. ئەڵئان وەشوێن فێدراڵی کەوتوین کە دەڵێن چونکوو لە باشوور لە عێڕاق داندرا چاک بوو ئێمە بۆیە ئەومان هەڵبژاردووە حیزبەکانی کوردستانی ئێران هەر دوو لایان. دەی باشە ئەوە  فەرموو نووری مالیکی ، ئەوە شەهرستانی بزانە لەوێ گیرو گرفت چەندە زۆرە. تۆ چۆن دێی لەگەڵ خامەنەیی سیستمی فێدێڕاڵی دادەمەزرێنی؟ مەنزوورم ئەوەیە  ئەگەر بتوانین لە ڕابردوو دەرسێکی تەواو وەرگرین ، ئەگەر شی بکەینەوە، ئەگەر هەڵەکانی بدۆزینەوە دەبێ بە سەر هەڵەی تازە دا نەکەوین. ئێمە لە ساڵی ٥٧ [ی هەتاوی] خۆشت و منیش بە باشی لە بیرمانە ، ئێمە بەشێک بووین لە جەرەیانەکان دەی ئێمە چیمان دەزانی  کە چووین ئەو خەڵکەش وە شوێنمان کەوتن و هاتن و بردمانن لەو قوڕەمان هەڵچەقاندن  کە جمهووری ئیسلامی یە.

قازی: زۆر زۆر سپاس بەڕێز سوڵتانی بۆ بەشداریت لەو بەرنامەیە دا. بینەرانی خۆشەویست هیوادارم کە وورووژاندنی ئەو باسە  توانیبێتی یارمەتی بەوە بکا کە زیاتر لە سەر تاریخی سیاسی کوردستان کار بکرێ . هیوادارم سەری لاپەڕەی ڕاوێژ بدەن لە تۆڕی کۆمەڵایەتی فەیس بووک دا و بۆچوونەکانتان لە سەر بۆچوونەکانی بەڕێز سوڵتانی بهێننە گۆڕێ ، بۆ ئەو پرسیارانەش کە پێ ڕانەگەیشتین ووڵامیان بدەینەوەە من داوا لە بەڕێزیان دەکەم  بە نووسراو ووڵام بداتەوە و بتوانین لە  لاپەڕەی ڕاوێژ لە فەیس بووک دا بڵاوی بکەینەوە. هەتاکوو ڕاوێژێکی دیکە لای ئێوەمان خۆش!

تێبینی: ئەو وتووێژە لە  ١٩ / ٨ / ٢٠١٢  کراوە و هەر ئەم کاتە زیندوو لە تێلێڤیزیۆنی ستێرک  ڕا بڵاو کراوەتەوە. بۆ دیتنی ڤیدێئۆی بەرنامەکە سەری حیسابی ڕاوێژ بدەن لە تۆری یووتوب و هەر وەها لاپەڕەی ڕاوێژ لە فەیس بووک دا. سەردێڕی بابەتەکە بە تایبەتی بۆ دەقی دەبەزێندراو هەڵبژێردراوە.