چەندە زمانە ڕەسمی و دەوڵەتییەکان زمانی دایکین، زمانە ناڕەسمی، قەدەغەکراوەکانیش هەر ئەوەندە! گفتوگۆیەکی دوورو درێژ بە بۆنەی ڕۆژی جیهانی زمانی دایکی (بەشی دووەم)

                                                                      بەڕێز ناسر سینا 
ڕەحمان جەوانمەردی: ماڵ ئاوا
نیما بازوڵاهی: کاک ڕەحمان من دوو سانییە
ڕەحمان جەوانمەردی: کاک ناسر بەخێر هاتن بکەین، هەر دوو کاک ناسر، کاک خالیدیش وا نییە.
نیما بازوڵاهی: فەقەت یەک شت بێژم زۆر کەیف بەوە ئەکەم کەسێک لە ئیلامەوە، لە کرماشانەوە ئاوا دێتە سەر یەخە بە من و تۆ و ئەویش دەگرێ بۆچی ئەمە زۆر زۆرە یانی ئەو هەموو مێژووە، ئەو هەموو پارە ئەو هەموو هینە کە لە ئێران سەرفی کردووە بۆ ئەوەی ئەو شتە بسڕێتەوە هەمووی ئەکا بە هیچ بە ڕاستی من دەستخۆشی ئەو ئەزیزانە ئەکەم و جێگەی ڕێزیان هەیە، سپاسیان ئەکەم. فەرموو
ڕەحمان جەوانمەردی: هەڵبەت با یەک شتیش بڵێم کە ئیدێئۆلۆژی زمانی باس کرا ئەسڵەن باسی سۆرانی نەکرا باسی کورمانجی نەکرا وەلێ بەحسەکە کە ئەهات ئیختیلافی بەحسەکە بوو و نوختەی ئەساسیش ئەوە بوو کە زاراوە و زمانەکان حەقیان هەیە هیچیان بە ئیستیلاح فەرامۆش نەکران قسەی عومدەی کاک جەعفەریش ئەمە بوو. من سپاس ئەکەم کە کاک بێستوون هات بەڵام ئەبوو زووتر بهاتایە. کاک خالید گیان فەرموو! دێمە لای تۆ دوایە ئەچینە لای کاک بێستوون، ئەڵبەتە کاک بێستوون قسەی کرد ئەلبەتە ئەگەر ویستی دووبارە قسە بکا با بیکا. لە خزمەتی یا ئەبین. کاک ناسری عەزیز، کاک ناسری سەید ئەحمەدی، دوایەش کاک ناسری سینا فەرموو!
خالید زەند کەریمی: زۆر سپاس، ڕۆژی دایکیش، ڕۆژی زمانی دایکیش لێتان پترۆز بێ. ئەمن پێم وایە زمانی دایکی ئیتر هەموو ئەو زمانگەلە ئەگرێتەوە سا کەلهوڕی بێ، هەورامی بێ، بادینی بێ، سۆرانی بێ ئەمانە واقعیەتێکە ئەبێ ڕێزیان لێ بگیرێ کاریش بکرێ ئەوانە  لە مەدرەسەکانا لە ئایەندە بە کار بێت. من پێم وایە یەکێک لە ئیشکالەکانی ئێمە ئێستا هەمانە تێکنیکە. من پێم وایە ئەو زمانگەلە بتوانێ لە ئینترنێت و ئەوانە بتوانێ ستاندارد بێتۆ، بێتۆ بەرامبەری زمانەکانی تر بتوانی هەم زمانی تر فێر بی ، و هەم زمانەکەتی تۆش پاراوتر بێ ئەبێ کار لە سەر ئەوە بکرێ وەکوو کاک جەعفەور وەکوو بەڕێزانی تر وەکوو کاک ئاسۆ یڕستە تا ڕادەیەک. ئەمانە پێم وایە دەبێ هەوڵی ئەوە بدرێتە یانی زمانەکە ئەو زمانانە بتوانێتە قابلی دەستڕەسی بێ یانی لە دەستڕەسی دا بن. ئێستە ئێمە هەموو منداڵەکانمان لە دەرەوە بە زمانی کوردی ئەخوونن هەفتەی دوو سەعات سێ سەعات مەسەلەن زمانیان باشە، بەڵام ئەو معەلیمانەی ئێمە هەمانە لە تێکنیک و کەرەسەیلەیان لە بەر دەستا نییە ئیستیفادەی لی بکەن هەر ئەو کتێوەیلێ قەدیمییە هەس دەست بە دەست دەبێ یا لەملا و ئەولا بەکار دێ ئەویش بە سەلیقەی سەر بە کام ڕەوت بن. من پێم وایە ئەبێ زوانی کوردی هەموو کەسێ ئەوانەی وا کار ئەکەن ئەرکی سەرشانی هەوڵ بدرێ، بدڕتە بکرێتە ئەرکێک یانی هەموو کەسێ پێی هەڵستێتە بتوانێتە بکرێتە وەکوو لە سەر ئینترنێت و ئەوانە بەشێک لە کتێبەکانیش بکرێتە ئێلێکتریکی بۆ وەی برانن خەڵک هەم بیخوێنێتەوە هەم فیر بێ هەم هەمزەمانیش لە مقابل ئەوە وشەکان بێ. مەسەلەن وە کوو سوێدی هەیە، ئینگلیسی هەیە تۆ گەرەکتە کتێوێ بخوێنێ ئەگەر تەوانی خوێندنەوەکەیت نەبێ هەر بۆخۆی وەختێ تەماشای ئەکەی بۆت ئەخوێنێتەوە وشەکانیش ئەخاتە بەر دەستت ئەمانە زۆر موهیمە یانی وەکوو ژێر نویس لە تێلێڤیزیۆن بوو. ئێستا ئەمانە هەمووی هەیە  بەشێکیشی ڕوباتەکان ئەیکا ئێستا وەکوو حکوومەتی هەرێم یا حیزبەکان کە کەمێک لە ئیمکاناتیان هەس ئەوانە لێی ئیستیفادە کرێتە ئەمن پێم وایە ئەبێ هەوڵی ئەوانە بدرێتە ئەویش پێویستە و ئەویش ئەکرێتە و ئەو سانسۆرە کە دەوڵەتگەڵ کردگیانە و ئەو قەدەغانە کە کردیانە ئیتر لە قەدەغەیی دەرچێ مەرز ناناسێ هەموو کەس بە ئەرکی سەر شانی ئەزانێ ماڵ و منداڵی خۆت پێ ئاشنا کا و فێر ئەبێ ئیتر. جا ئەگەر کەمیش بزانێ فێر ئەبێ زۆر سپاس هەر ئەوە بوو. من پێم وایە پێویستە ئەمڕۆ هەول بدرێتە زوانی کوردی کە موقابیلی زمانەیلی ئینگلیسی و چینی و ئەمانە بتوانێ موقابەلە ئەکا ئەبێ بێتە سەر هێڵی ئینترنێت. زۆر سپاس.
ڕەحمان جەوانمەردی: بژی، کاک ناسر چۆنی بە قوربان باشی بیرت ئەکەین کاک ناسری سەید ئەحمەدی. میکرۆفۆنەکەی هەڵگرە.
دوکتور ناسر سەید ئەحمەدی: سڵاو کاکە گیان، سڵاو برا گیان، سڵاو لە هەموو لایەک
ڕەحمان جەوانمەردی: ڕۆژی زمانی دایکی تۆش پیرۆزە
سەید ئەحمەدی: زۆر زۆر سپاس کاکە گیان مەمنوون بۆ وەی کە ئەمنت هێنا سەرێ، وەڵاهی ئەمن گوێم لە قسەکانی ئەو برادەرەی خۆشەویست کە ڕۆیی نەبوو، کاک جەعفەر
ڕەحمان جەوانمەردی: بۆ؟
سەید ئەحمەدی: وەڵاهی لێرە نەبووم کاکە ئەمن تازە هاتووم بە هەر حاڵ
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەتوانی گوێ بدەیەوە بە قوربان تۆمار کراوە
سەید ئەحمەدی: باشە.
ڕەحمان جەونمەردی: ئیتر خۆت لەگەڵ زمان سەروکارت بووە، کاک ناسری سینا باسێکی لە سەر یاسای زمان هەیە لە سوێد زۆرم پێ خۆشە بیبیستم، تۆش لە سوێد ئەژی دەتوانێ تەکمیلی کەی دوایی وا نییە؟ پێت چۆنە؟
سەید ئەحمەدی: بە خوا ئەمن فەقەت
ڕەحمان جەوانمەردی: ئاشنان بەیەکەوە، ئیتر دوو ناسر
سەید ئەحمەدی: ئەمن فەقەت دوو جوملە دەڵێم راجیع بە زمان. کە میکڕۆفۆنەکەم کردەوە یەکیان ئەوەیە زمان لە ئەساسدا وەسیلەیەکی ئیجتیماعی یە وە حەقیقەتەن  هەم لە بابەتی جامیعە شناسی و هەم لە بابەتی تاریخ شناسییەوە ئەگەر چاوی لێ بکەی زمان وەسیلەیەکیشە بۆ دەسەڵات کە دەسەڵاتی خۆت بە سەر میللەتەکانی تر دا، ئەو میللەتەی کە حاکمە یا دەسەڵاتی سیاسی هەیە ئەو دەسەڵاتەی بە سەر ناوچەکان و میللەتەکانی دیکە دا حاکم دەکا. ئێمە ئەگەر بمانەوێ زمانی کوردی نەقشێکی هەبێ لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە وەهلەی ئەوەڵ دا دەبێ وەدوای دەسەڵاتی سیاسی بکەوین . بێ دەسەڵاتی سیاسی زمانی مە یا ئی هەر نەتەوەیەکی تر ناتوانێ خۆی نیشان بدا. ئەگەر دەسەڵاتی سیاسیمان هەبوو ئەو دەمی دەتوانین زمانەکەشمان بە قەوەت بێ. کەما ئینکی ئەوەمان لە کوردستانی باشوورێ دیوە. لەو کاتەوە کە کوردستانی باشوورێ دەسەڵاتی سیاسی پەیدا کردووە توانیویشیانە بە گشتی پەرە بدەن بە زمانەکەیان جا لە بەر وەی ئەمن پێم وابێ بەرعەکس نابێ چاو لە شتەکە بکەین. کە پێمان وا بێ زماندەسەڵاتمان بۆ ساز دەکا ، ئەمن لە سەر ئەو باوەڕەم کە دەسەڵاتی سیاسییە کە زمانەکەمان دەتوانێ پەرە بدا. جا لەو کاتەیدا کە لە هەموو کاتێکی گرینگترە  کە ئێمە وەکوو کورد خاریج لە ئیدێئۆلۆژی سیاسی و لە تەعەلوقاتی حیزبی پێکەوە موتەحید بین، یەکگرتوو بین لە تەغیر و تەحەولاتی ئایەندەی ئێرانێ دا و ساحێبی دەسەڵاتی سیاسی بین ئەوە لە هەموو شتێکی گرینگترە چونکە ئەو کات دەتوانین زمانەکەی خۆمان پەرە پێ بدەین. ئەمن فەقەت دەمەویست ئەوەی بەرعەکس چاو لێ نەکەین. لەو بابەتیشەوە ئەڵبەتە دەتوانین بڵێین زمانی مە، زمانی کوردی لە شێعر و ئەدەبییات و موسیقای خۆیدا دەتوانێ جەبهەی موقاوەمەتێک بێ بۆ پەرە پێدان بە کولتووری مە وە کولتووری مە خۆڕاگر بێ دە موقابیل دەسەڵاتی حاکم دا. ئەڵبەتە ئەوەش هەیە بەڵام قەت قەت ناتوانین زمانی کوردی بکەینە، ڕۆڵێکی بدەینێ بێ دەسەڵاتی سیاسی زۆر سپاس.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەتۆ بۆ شتێکی تریشمان پێ ناڵیی پێش ئەوەی سپاسمان بکەی
سەید ئەحمەدی: گیان!
ڕەحمان جەوانمەردی: پێش ئەوەی سپاسمان بکەی پێمان بڵێ ڕەبتی لەگەڵ بیۆلۆژی، ڕەبتی زمان و بیۆلۆژیمان پێ بڵێ.
سەید ئەحمەدی: وەڵاهئ کاکە زمان لە نەزەر بیۆلۆژییەوە
ڕەحمان جەوانمەردی: ئی وایە زمانیشی ناگەڕێ، دیتووتە ئیتر، کەم ئەندامی، یا ئی وایە ئەڵێ دڵم قسە ئەکا.  دای لە دڵم
سەئد ئەحمەدی: باشە دڵیش ، زمانی دڵیش بیلەخەرە زمانێکە بەڵام  لە نەزەر بیۆلۆژیکییەوە ئەڵبەتە ئەگەر چاو لێکەی ئەو مەسەلەی ناسیۆنالیزم یا نەتەوەچێتی ئەوە شتێکی جیاوازە
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەوە چی بە بیۆلۆژی داوە بۆ خەریکی شەڕمان پێ بفرۆشی
سەید ئەحمەدی: گیان
ڕەحمان جەوانمەردی: بۆ خەریکی شەرمان پێ ئەفرۆشی؟ بیۆلۆژی کوا ناسیۆنالیزمە؟
سەید ئەحمەدی: نا ئەمن لەو بابەتەیەوە قسەیەکی ترم نییە.
ڕەحمان جەوانمەردی: کوڕە شۆخیت لەگەڵ ئەکەم
سەید ئەحمەدی: پێم خۆشە گوێ بدەمە کاک ناسر
ڕەحمان جەوانمەردی: وا زوو تەسلیم مەبە
سەید ئەحمەدی: نا نا باوەڕ کە، ئەمن نازانم مەنزوورت لێرە لە بیۆلۆژی چییە کاک ڕەحمان!
ڕەحمان جەوانمەردی: شۆخیم لەگەڵ کردی، ئەخر ئەتۆ بەهەر حاڵ دوکتورێکی. هەیە، زۆر کەس هەیە شت ڕەبت ئەداتەوە بەیەکەوە بەینی ڕشتەیی  کاک ناسر.
سەید ئەحمەدی: بەڵێ ڕاستە، ڕاست دەفەرمووی. بەڵام پێم خۆش بوو بزانم برادەرانی تر دەڵێن چی ئەمن کاتیان ناگرم بە هەر حاڵ زۆر سپاست دەکەم کە ئیجازەت دا ئەمن پێمە سەرێ زۆر سپاست دەکەم.
ڕەحمان جەوانمەردی : کاک ناسری سینا گیان بەخێر هاتی، چۆنی برا  باشی شوکور، فریا نەکەوتم هەمووی بخوێنمەوە کاک ناسر. دەنگم دەبیستی کاکە، کاک ناسری سینا! ئەرێ کەس دەنگم دەبیسی نیما، دەنگم هەیە؟
نیما بازوڵاهی: دەنگت زۆر باش دێ کاک ڕەحمان
ڕەحمان جەوانمەردی: دە وەڵا کاک ناسر، یا تەلەفۆنی لەگەڵە. کاک براییم گیان بەخێر هاتی. ئەزانی ئەوڕۆ من و کاناسر پێم وائیە هەر دووکمان ڕۆژی هینمانە. من دوێکە ساڵوەگەرێ هاتنە نێو کلاب هاوسمان بوو نیما، بەخێر بێی موبارەکە، پیرۆزە.
ناسر سینا: کاکە ڕەحمان گیان گوێت لە دەنگی من هەیە؟
ڕەحمان جەوانمەردی: گیان بەڵێ ئەلئان دەنگت هەیە
ناسر سینا: ئەو کاتە باش و سڵاو لە هەموو لایەکتان. سپاس کاک ڕەحمان بۆ ئەم بەرنامە باشەی کە وەکوو هەموو جارێک ئەمڕۆش پێشکەشت کرد. ڕاستییەکەی ئەو شتەی کە ئەمن ئێستا دەمەوێ باسی بکەم لە بەر ئەوەی کە پرسیار نەبوو لە کاک جەعفەر بۆیە ئەو کاتە نەمویست موزاحیمی ئەو کەسانە بم کە ویستیان
پرسیار پێشکەش بکەن. بەڵام شتێک بە لای منەوە گرینگە زۆر جار کە باسی دێمۆکڕاسی دەکرێ لە وڵاتێکدا بۆ ڕێزلێنان لە زمان باسی کانادا دەکرێ، باسی سویس دەکرێ بۆ نموونە بەڵام من لێرە دا ویستم باسی وڵاتێکی تر بکەین کە ئەویش سوێدە ئەو وڵاتەی کە من تێیدا دەژیم.
لە سوێدا زمانی سوێدی زمانی ڕەسمی نییە. ئەمە زۆر سەرنجڕاکێشە. ناویان ناوە زمانی سەرەکی ئەمە بە پێی قانوونی زمان، یاسای زمان کە لە ساڵی ٢٠٠٩ لە سوید پەسند کراوە. بەم مەعنایە کە زمانی سویدی زمانێکی هاوبەشە بۆ هەموو خەڵکی سوێد، زمانێکە دەکرێ لە هەموو بوارێکدا بە کاری بێنیت. لە دادگا دا، لە مەدرەسەدا، لە نەخۆشخانە دا و لە زۆر شوێند دا. بەڵام بەرپرسانی حکوومەتیش ئەم ئەرکەیان لە سەر شانە کە زمانەکە بەکار بێنن و گەشەشی پێ بدەن.  لە بەرانبەر دا دەڵێ چەند زمانی تر هەیە لە سویدا کە هەمان ئاستیان هەیە. پێنج زمانی کەمینە  کە باسیان دەکەم، هەر وەها زمانی ئاماژە.، زمانی دەستیشی پێ دەڵێن. زمانەکان چین؟ فینلاندی لە سویدا بێ گومان، زمانی جیدیش [ یەدیش]  واتە زمانی جوولەکەکانی ئەشکەنازی، زمانێکی تایبەتی هەیە ئیخەڵکێکی دانیشتووی دۆڵی تورنێیە پێی دەڵێن مێانکێلی هەر وەها زمانێک هەیە زمانی قەرەجان پێی دەڵێن زمانی ڕۆمانیچیپ کە گەورەترین با بڵێین شێوەزار یا دیالێکتی قەرەجەکانە کە لە سویدا دەژین. زمانی سامەیی ئی سامەکانی سوێد. ئۆرالیشی پێ دەڵێن بە سامەکان.
ڕەحمان جەوانمەردی: وشەی قەرەج دروستە؟
ناسر سینا: قەرەج یانی قەرەچی
ڕەحمان جەوانمەردی: دروستە پێیان بڵێین قەرەچی؟
ناسر سینا: شتێکی خۆشت وەبیر هێنامەوە بۆت باس دەکەم. چەند ساڵ لەوە پێش بەشی قەرەچی، بابڵێین ڕۆمانجیبی ڕادیۆی سوێد کە من نزیکەی سی ساڵێکە لێرە لە ڕادیۆی سوێد دا کار دەکەم لەگەڵ هاوکارانی هەموو زمانەکان ئەو کاتە ١٩ زمان وەشانیان دەکرد، پەخشیان دەکرد پرسیارێکیان لێ هێنانە گۆڕێ لە
ڕۆژی نەتەوەیی قەرەجەکاندا. کە ئێوە بە زمانی خۆتان چ دەڵێن بە قەرەجەکان بە ڕۆمییەکان؟  یا بە ڕۆمەکان.
ڕەحمان جەوانمەردی: لێرەش [ لە هولەند] سینتی و ڕۆم ئەڵێن
ناسر سینا: بەڵێ، دەنگدانەوەی ئەم وشەیە لە زمانەکەتاندا چۆنە؟ ئایا زایەڵەی ئەم وشەیە زایەڵەیەکی نێگاتیڤە یان پۆزیتیڤە بە چ شێوەیەک؟ ئینجا یەکێک لەو کەسانەش کە قسەیان لەگەڵ کرد من بووم وتم: ئێمە بە ئێوە دەڵێین قەرەچ یا قەرەچی وتی ئاها وشەکە بۆ من زۆر ئاشنایە وتم چۆن  وتی لەبەر ئەوەی کە ئێمە بەشێکی زۆرمان پێمان وایە لە ئەشلدا ئێمە لە کەراچی پاکستانەوە هاتووین بۆیە بەلامانەوە زۆر ئاساییە کە دەڵێن قەرەچی یا کەراچی. خۆشمان، بەشێکی زۆرمان بە یەکتری دەڵێین تۆ کەرەچی تۆ لە قەراچی لە کەراچی پاکستانەوە هاتوویت؟  ئینجا من وتم وەڵا لە لای ئێمە دەنگدانەوەی، زایەڵەی ئەم وشەیە زۆر جار نێگاتیڤە زۆریش خۆش نییە.
ڕەحمان جەوانمەردی: یانی ئێمە وەکوو جنێو بەکارمان بردبێت بەڵام واقعییەتی نییە.
ناسر سینا: بەشێک لەوانە بابڵێین خۆیان لەوێوە هاتوون وشەکەیان بەلاوە ئاشنایە ئیبجا پێشیان سەیر نییە کە ئێمە بە کەرەچی یا قەرەچی  یا بە قەرەج باسیان بکەین ناویان بێنین. بە لایانەوە زۆر زۆر ئاساییە وەکوو شتێکی ناخۆش نایەتە بەر گوێیان. ئەمە شتێکی سەرنجڕاکێش بوو کە ویستم باسی بکەم کە پرسیت. بە هەر حاڵ زمانی قەرەجیش یەکێک لەو زمانانەیە کە لە سوێد وەکوو زمانی کەمینە ڕێز و پێگەی تایبەتی خۆی هەیە. ئینجا هاوکاتیش  زمانی ئیشارەی سوێدیش یەکێک لەو زمانانەیە کە هەمان ئاستی باوەڕ پێکراوی لە زمان دا هەیە ئەویش زمانی دەستە، دیارە دەزانین کە لە هەر وڵاتەوە زمانی ئیشارەش جودایە. یانی زمانی ئیشارەی سویدی لەگەڵ زمانی ئیشارەی  کوردی جیاوازە.
ڕەحمان جەوانمەردی: بۆ کەم ئەندامانی  کەم بینا، کەم توانا
ناسر سینا: بەڵێ ئەو کەسانە کە گوێیان نابیسێ
ڕەحمان جەوانمەردی: گوێ ببوورە، لێم سەقەت بوو ببوورە
ناسر سینا: نا ئاساییە، ئینجا یاسای زمان خەڵکی سوێد و هاوشارییان [ شارومەندان] ڕادەسپێرێ و بەرپرسیان دەکات لەوەی کە ڕێز لەو زمانانەش دابنێن، پەرەشی پێ بدەن ئەو کەسانەی کە کاربەدەستن دەبێ گەشەشی پێ بدەن. ئەرکی گەشە پێدانی  ئەو زمانە لە ناو یاسا دا پارێزراوە. پێشنیاری ئەوەش دەکرێت کە بەکار بهێندرێن ئەو زمانانە  لە ژیانی ڕۆژانە دا و لە هەموو میدیاکانی تایبەت بەو کەسانەش بە کار بهێنرێت. دیارە باسی زمانی فینلاندیم کرد لە سویدا. سوید یەکێک لە دراوسێکانی فینلاندە لە زۆر شوێنی فینلاند خەڵکی بە ڕەگەز سوێدی دەژین کە لەوێش زمانی سوێدی ئەم ئاستەی هەیە  وەکوو زمانێکی کەمینەی پارێزراو، لەسویدیشا هەر ئاوایە. دوڕگەیەک هەیە دوڕگەیەکی سەر بەخۆیە  بە ناوی ئۆلاند سەر بە فینلاندە
...: ببوورە فینلاند، ڕاست ئەکەت
ناسر سینا: بەڵێ دوڕگەیەک هەیە بە ناوی ئۆلاند سەر بە فینلاندە زمانی ڕەسمی ئەم دوڕگەیە سوێدی یە هەرچەند سەر بە فینلاندە هۆیەکەشی ئەوەیە کە زۆرینەی هەرە زۆری دانیشتووانی ئەم دوڕگەیە بە سوێدی قسە دەکەن. بەڵام ئەم ٥ زمانەی کە باسمان کردن  هەر وەها لە ڕاستیدا شەش زمانەی کە باسمان کردن بە زمانی ئیشارەوە چەند کەس بەو زمانانە قسە دەکەن؟ سەرنجڕاکێشە کە بزانین زمانی میانکێلی لانی زۆر ٧٠٠٠٠  کەس قسەی پێ دەکەن. ئەمە ئاماری دووساڵ لەمەو پێشە، حەفتا هەزار کەس. زمانی جیدیش [ یەدیدیش] زمانی جوولەکەکانی ئەشکەنازی  بەینی ٤ تا ٥ هەزار کەس قسەی پێ دەکەن. زمانی قەرەجەکان لە هەمووی ئەورووپا دا ١٦ تا ١٧ میلیۆن کەس قسەی پێ دەکات. سامەکانی سوێد و نۆروێژ و فینلاند و ڕووسیا سەرجەم٣٠٠٠٠ کەس قسەی  پێ دەکەن بەڵام دیارە فینلاندییەکان لە وڵاتی فینلاندیش قسەی پێ دەکەن، لە سویدیشدا بە فینلاندی قسە دەکرێت، لە ڕووسیاشدا. یەکێک لە زمانە گەورەکانی باکووری ئەوڕووپایە ئەوانە سەرجەم ٥ میلیۆن کەس قسەیان پێ دەکات. زمانی سویدیش هەم لەخودی سویدا هەم لە فینلاندیشدا دەو نیو میلیۆن کەس قسەی پێ دەکەن دیارە ئەو کەسانەی کە زمانی خۆشیان سوێدیش نییە بەڵام قسەشی پێ دەکەن. ئەمە ڕەمزێکی زۆرگەورەیە لە باری یاسای سوێد پەسندی ئەمەی کردووە کە زمانەکان لێرە چ پێگەیەکیان هەیە و لە هەمووی سەرنجڕاکێشتر بە لای منەوە ئەوەیە کە زمانی سوێدی وەکوو زمانی ڕەسمی نەناسراوە، یانی زمانی ڕەسمی نییە لێرە. بەڵکوو زمانێکی سەرەکییە هەر وەکی لە پێشداش ئیشاڕەم پێ کرد.
ئەوەم بۆیە باس کرد کاک ڕەحمان، دیارە عەینی ئەو شتانەشم لە سەر ماڵپەڕەکەی یا لە سەر فەیس بووکی خۆمدادا ناوە ئەو کەسانەی کە پێیان خۆشە دەتوانن تەماشای کەن.
ڕەحمان جەوانمەردی: لینکەکەم داناوە.
ناسر سینا: ئینجا سەرنجڕاکێشەکە بە لای منەوە ئەوەیە کە دەگوترێ باسی کانادا دەکرێ دەڵێن بە ئینگلیسی و بە فەڕانسی یان دەڵێن لە سویس بە ئاڵمانی و بە فەڕانسی و ڕەنگە بە ئینگلیسیش بە سێ زمان قسە  بکردرێت.
ڕەحمان چەوانمەردی: چوار زماب
ناسر سینا: چوار زمان ، دیارە نازانم زۆر شارەزای ئەو شتە نیم
ڕەحمان جەوانمەردی: ئیتالی
ناسر سینا: بەڵێ بەڵێ ڕاستە ئیتالیش. ئینجا ئەمن باسی زمانی زۆر زۆر پچووکم کرد وەکوو زمانی باوەڕپێکراو لە سویدا کە هەمان ئاستی پێگەیان هەیە لە سویدا. ئەمن پێم وایە کە سوید یەکێک لەو وڵاتانەیە کە دەکرێ بە نموونە دای بنێی ئەمە سەرەڕای ئەوەی کە تاکوو ئێستا زمانی خەڵکی کۆچبەریش هەر زمانێکی کە هەیانە خۆیان ئازادن لەوەی کە داوا بکەن دایکوباوکی منداڵان لە مەکتەب دا بیخوێنن هەتا پۆلی ١١ و ١٢ کە دەچن بۆ ناوەندی، دوا ناوەندی یا ئەوەی کە پێی دەکوترێ لە ئێران باوە دەبیرستان دەچن بۆ دەبیرستان، دەبیرستان تەواو دەکەن یانی تا ئەو ئاستە دایکوباوکی مناڵ و بە پێی داوخوازی مناڵ حەزیان لێ بێ دەتوانن داوا بکەن ئەو زمانە
بخوێنن مامۆستاش ئەگەر لەو گەڕەکە نەبێت قوتانی چەند گەڕەکێک کۆ دەکەنەوە مامۆستایان بۆ دەگرن لە شوێنێکا کە بۆ هەموویان نزیک بێت ئەو مامۆستایە بە سەیارەی خۆی یا کەسەکان کۆ دەکاتەوە لەوێ و زمانی دایکی خۆیان پێ دەڵێ. ئەوەش دیسان ڕێزێکی دیکەیە لە زمانی کۆچبەران بە گشتی لە زمان دەگیرێ وەکوو یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی مرۆڤ لە ئەوڕووپای باکوور. ئەمە سەرجەم ئەو قسانە بوو کە ویستم باسیان بکەم.
ڕەحمان جەوانمەردی: کاک ناسر
ناسر سینا: گیان
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەوە خۆت زۆرجار بیستووتە دەڵێن ئەو هەموو زمانە کەی موعەلیمی بۆ دەگیرێ؟ ئەم هەموو زمانە کەی مەدرەسەی بۆ دەگیرێ؟ ئەم هەموو زمانە کەی کتێبی بۆ دروست دەکرێت؟ ئەم پاساوانە ئەسڵەن مەترەح دەکرێ لە بەحسی زمانا لە سوێد؟
ناسر سینا: بێگۆمان پرسی جۆراوجۆر هەیە، دەتوانم باسی هێندێک شتی پچووک بکەم. لە باغچەی منداڵان لە مەهدی کوودەک ئەگەر زمانی مناڵەکانی ئەوێ غەیری سوێدی بێت منداڵێکی زۆر بچن بۆ ئەوێ بۆ نموونە فینلاندی ئینجا ئەو کەسانەی کە داوایان دەکەن وەکوو مامۆستا ئەرکە لە سەریان کە بێجگەلە زمانی سوێدی زمانی فینلاندتش بزانن، زمانی فینلاندی دەبێتە زمانی سەرەکی لەم ناوەندانە دا، لەو فێرگەیانەدا. دیارە ئەوەی کە وەکوو نموونە باسم کرد زمانی فینلاندی بوو لە باغچەی منداڵان دا. بەلام لە ئاستی بەرزتریش هەر ئاوایە. فێرگە هەیە بە زمانی فینلاندی تا ئاستێکی زۆر بەرز دەخوێنن، زۆر زۆر ئاسایی یە مەکتەبی ئاوا هەیە. ئینجا مامۆستای زمانی کۆچبەرانیش ڕەنگە هێندێک گرفت و شتی ئاوا هەبێ کە ئەوە باسێکی ترە. مامۆستاشیان بۆ پەیدا دەکەن و کەسی زۆر ڕێکوپێکیش هەیە کە لەوێدا دەرس دەڵێن لە سویدا کەسێکی وەکوو ناسری حیسامی مامۆستای زمانی کوردییە. بەڵام کەسی دیکەش هەیە کە ڕەنگە ئاستی شارەزایی زمانەکەی وەکوو وی نەبێت وەکوو فڵانە شاعیر و نووسەری ناسری کورد نەبێت. فەهمی کاکەییمان  هەیە لێرە کە لێرە نووسەرێکی ناسراوەیە بۆ خۆی دوو زمان هاوکات، دوو زمانەیە خۆشی.بەڵام کتێبیشی نووسیوە بە کوردی مامۆستای مەکتەبە. بۆیە پەیدا دەبێ. لە ناو فارسەکانە بە ڕاستی نووسەرێکی یەکجار زۆر هەن کەسایەتی ناسراوەی فەرهەنگی هەن کە مامۆستای زمانن. ڕەنگە کەسی خراپیش هەبێ کە زمان زۆر شارەزا نین تێیدا بەڵام ئەوەش وردە وردە دەر دەکەوێ. بەڵێ ئەو ڕێزە کاتێکی لە باری یاساوە هەبێت دەوڵەت و ناوەندەکانی فێر کاری ئەرکی سەر شانیانە کە کەسی بۆ بدۆزنەوە. کەسەکە سەرکەوتوو نەبێت و ئەوانە دیارە ئەو شتێکی ترە ڕەنگە پاش ماوەیەکی لای بدەن کەسێکی دیکە لەجێی دانێن. ئەو باسێکی ترە من باسی ناکەم بەڵام  هەیە.ئیبجا سامەییەکان لێرە ڕادیۆی ٢٤ سەعاتەی خۆیان هەیە، قەرەجەکان ڕادیۆی تایبەتی خۆیان هەیە، هاوکارانی نزیکی من، با بڵیین زۆر لە نزیک ئەو بەشەی من کاری تێدا دەکەم  لەوێ دادەنیشن، بەرنامەی تێلێڤیزیۆنیشیان هەیە، دەنگوباسیشیان هەیە هەر دووکیان لە وانە. ئینجا ئەم ڕێزە گیراوە لەوەی کە هەم لە مەکتەبا وەکوو فێرکاری و هەم لە مێدیا دا بەشی تایبەتی خۆیان هەبێ. تا چەند ساڵ لەوە پێش بەرنامەی تێلێڤیزیۆنی هەبوو کە بە چەند زمان دەنگوباسیشی پێشکەش دەکردن بەڵام دواتر لە بەر ئەوەی کە ئاڵوگۆڕ بە سەر نیازی ئەو گرووپانە دا هات کە چەندەیان پێویستە زمانی دایکیان بە کار بێنن ڕۆژانە یا  دەمگوباسی پێ ببیستن ڕۆژانە ئەو شتانەش کەم بوونەوە. ساڵی ١٩٩٧ کە من هاتم بۆ ڕادیۆی سوێد ٢١ زمان دەنگوباسی ڕۆژانەیان پێشکەش دەکرد بەڵام هێندێک لەو زمانانە دواتر کەم بوونەوە ئێستا بۆتە ٩ زمان. لەبەر ئەوەی ئەو کەسانەی پێویستییان بە بیستنی دەنگوباس لە سەر سوێد بە زمانی خۆیان هەیە لە بەر ئەوەی کە ماوەیەکی زۆر لە سوێد ژیاون ئەو نیازە وا گەورە نییە کە بێن ڕادیۆیەکی تایبەتیان بۆ دابنێن. بەڵام هەر ئەوەش نیشان دەدا کە یانی بە ڕاستی ڕێز دەگیرێ لەوەی کە ئەو مرۆڤانە دەبێ یارمەتییان بدرێ کە  بە زمانی خۆیان بخوێنن . وەبیرم دێ ئەو کاتەی کە ساڵی  ٢٠٠٠ بەرنامەی کوردی داندرا ئەرکی بەڕێوەبردنی بەرنامەکەیان دا بە من ئەو کاتە یەکێک لە ئامانجەکانی ئەوە بوو کە زمانی کوردی دەبێ، کورد دەبێ کولتووری خۆی، زمانی خۆی بپارێزێ و بۆ ئەو شتە پێویستە کە ڕادیۆیەکی هەبێت.  ئینجا بیست و چەند ساڵێک گوزەراوە لەو شتە، زمانی کوردی هەر ماوە لێرە، هەر ئاوا بەرنامە پێشکێش دەکات بەڵام ئێستا وەکوو مەسەلەی پاراستنی کولتوور نییە بەڵکوو وەکوو ئەوەیە کە زانیاری بدرێ بەو کوردانەی کە تازە هاتوون بۆ سوید و شارەزای کۆمەڵگای سوید نین. ئەمانە دەبێ بە زمانی خۆیان زانیارییان بدرێتی لە سەر
کولتووری سوێد.
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا من داستانەکەت  بۆ گێڕاماوە هینی وێب سایتەکە زۆریشم پێ خۆشە با کاک براییم ببیستین بێینەوە لات. کاک کامیار بەخێر هاتنت دەکەم، دادە هێرۆ و دادە زینیاریش، ژنیاریش. بەڵام ئەو داستانە زۆر خۆشە کاک ناسر ئەوەی کە کوتوپڕ کارەکانت دەبینن هەم بۆ بەشی مونتاژەکە ئەلبەتە چون ئەوە ڕەبتیبە زمانەوە هەیە مەسەلەی وێب سایت و شتەکە بە ڕای من جێیەتی ئەگەر تاقەتت بێ بۆ من بگێڕییەوە. کاکە براییم گیان چۆنی کاکە؟ ئەو کاک براییمی سووزەنی یە شاعیرە کاک ناسر و شێعری خۆش خۆشی هەیە، برای کاک ساڵەی سووزەنی یە. تۆ کاک ساڵە دەناسی
ناسر سینا: لە نزیکەوە کاک ساڵە دەناسم
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەزانم جا تۆ کێ ناناسی؟ لە کۆبوونەوە و شتی وا دا دیتوتە
ناسر سینا: ئا لە کوردستان لە چەندین کۆبوونەوە دا دیتوومە ئیرادەتم هەیە لە خزمەتی دا
ڕەحمان جەوانمەردی: کاک براییم شێعری خۆشی هەیە. کاک براییم ئەوە جا ئەڵێن هەڵاڵە برایمە بەو گوڵەی کە هەڵواسیوە بە خۆیەوە.  پێم وایە ناتوانێ میکڕۆفۆن بگرێ. دادە هێرۆ گیان تا کاک براییم دێتەوە با من جەنابت وەربگرم.
هێرۆ ئەنوەری: زۆر سپاس، ئەو کاتەتان باش.
ڕەحمان جەوانمەردی: هەموو کاتێکت باش، تۆ دەگەڵ زمانی دایکی دا جۆنی؟
هێرۆ ئەنوەری: ڕۆژی زمانی دایکیتان لێ پیرۆز بێ
ڕەحمان جەوانمەردی: پیرۆزتر
هیرۆ ئەنوەری: مەبەستت چییە لەگەڵی چۆنم؟
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا چۆنی، منداڵت فتری بووبێ، خۆت فێری بووبێتی، غەدرت لێ کرا بێ؟
هێرۆ ئەنوەری: لە ئێران حەتمەن غەدر کراوە
ڕەحمان جەوانمەردی: جا مەعلوومە
هێرۆ ئەنوەری: ئەوە هیچ، ئەمما لە سوید لە ماڵێ هەر کوردیمان قسە کردۆ، لەگەڵ کچ زایەکەم، کچ زایەکم هەیە هەمیشە بە کوردی قسەم کردۆ
ڕەحمان جەوانمەردی: کچ زا ئەکاتە نەوە؟
هێرۆ ئەنوەری: بەڵێ، وەکوو برازا، خوشکە زا
ڕەحمان جەوانمەردی: جوانە، کەلیمەی تازەیە، وشەی تازەیە نا؟ بوو لە لای ئێوە
هێرۆ ئەنوەری: نەخێر، لە باشوور هەمیشە کوتوویانە  یان کوڕ زا
ڕەحمان جەوانمەردی: جوانە، نەم زانیبوو
هێرۆ ئەنوەری: بە هەر حاڵ لە سەر قسەکانی کاک ناسری سینا کە کوتی زۆر جار باسی سویس و کانادا دەکرێ چونکە لەو دوو  وڵاتەی هەر وەک کاک جەعفەر و بەڕێزێکی دیکە  کە لە سویس دەژی باسی کرد لەوێ ئەو زمانانە پێکەوە دەکوترێنەوە یانی بەو زمانانە دەخێندرێ. بۆ نموونە لە سویس کوتنی ئیتالیایی، یا ئاڵمانی
بەڕێزێک پێم وابێ کوتی فەڕانسەویش، بەڵام لە سوێدێ  ئەو شتەمان نییە مەسەلەن ڕۆمەکان  بەو شێوە بە سوێدی دەخوێنن بە ڕۆمیش  بخوێنن یا فینلاندییەکان بەڕاستی نازانم پێم وا نییە. ئەوەندەم ویست بڵێم بەڵام لە سەر ئەوەی کە کوتی ڕێژەی بۆ نموونە ڕۆمەکان یا قەرەچییەکان  زۆریش نییە ئەوە دیسان شتێکە یا ئێ
سامییەکان شتێکە دەبێ بیخەینەوە سەر سیاسەت. بەداخەوە سیاسەتێکی نازیستی و فاشیستییەکی کە لە ئوڕووپا هەبوو لە سوێدێش هەرچەندە لە شەڕ دا ئەگەر نەش بووبێ  سیاسەتی ئاوا هەبوو زۆریان نەزۆک کردوون، عەقیمیان کردوون ژنەکانیان یا پیاوەکانیان. یانی ئەوەی ئێستا بە جوورێک لە جوورەکان دەیانەوێ
قەرەبوویان کەنەوە. سامەکان کاک ناسر بۆخۆی دەزانێ کە  نووسەرێک، ژنێکی سامە ئەو رۆژانە ، چەند کتێبی نووسیوە، کتێبێکی کە نووسیویەتی straf  بە سوێدی  تاوان  باسی وەی دەکا کە منداڵە سامییەکانیان  دە خێندنگای تایبەت داناوە بۆ وەی کە بە قەولی خۆیان وەکوو سوێدییەکانیان ڕا بێنن. دەڵێ هیچ لە کولتووری خۆمان نازانین. بۆ خۆی ئەو نووسەرە زۆر لە سەر سامەکان لێکۆڵینەوەی کردۆ کتێبی زۆر نووسیوە بەڵام دەڵێ نازانم قسەی پێ بکەم.  ئەو ڕۆژانە کە لە سەر ئەو کتێبە تازەیەی قسەی دەکرد پێشکێشکەری بەرنامە لێی پرسی کوتی دایکت کە لەو خێندنگایەی ژیاوە، لەوێ خێندوویەتی سوێد دەبەخشی، کوتی ئەمن نایبەخشم  بە هیچ شێوەیەک. یانی زوڵمیان زۆر کردووە ئەوە چەند ساڵێکە دەیانهەوێ  بۆیان قەرەبوو کەنەوە عەرزیان لێ داگیر کردوون هەر وەک کوردستان کە ئامۆزایەک کەوتووەتە ئەو بەری سنوور ئامۆزایەک کەوتووەتە ئەو بەری سنووری ئەوانیش ئەوەیان بەسەر هێناوە بە سەرسامەکان. ئەلئان ئەو وشەی قەرەچی لە بیرمە قەڕەچی بەهاران دەهاتنە مەهابادێ  پێم وایە لە بۆکانیش هەر بەهاران خەڵک دەیان دیتن بۆیە بۆم پرسیار بوو ئەوانە کاتی دیکە لە کوێن؟ باپیرم کوتی  ئەوانە لە هیندووستان و پاکستانێ دەژین لەوێڕا دێن. ئەوەی کە ئێستا کاک ناسر ئێستا کوتی کە بۆخۆشی هەر ئەوەی دەڵێ  بە دڵنیاییەوە دەبێ هەر ئەوە بێ. زۆر سپاس.
ڕەحمان جەوانمەردی: سپاس بۆ تۆ. هەڵبەت دیارە نازییەکان لەم هولەندەش قەرەچیان بردووە لەگەڵ هۆلەندییەکان. کاک ناسر
ناسر سینا: کاک ڕەحمان دیارە قسەکانی هێرۆ خانم دەسەلمێنم ئەوەندە کە باسی ئەوە دەکرێ کە لە ماوەیەک دا زوڵم لە سامەکان کراوە شکی تێدا نییە کە ئەمە شتێکی  مێژوویی یە ، بەڵام دیارە من باسی زمانم کرد و ئاستی زمان و ئەوانە بەحسێکی ترە. بۆ وێنە هەر ئێستاش مەسەلەیەک هەیە ئێمە حیزبێکی دژە بیانیمان هەیە لە سوێد کە کەوتووەتە ناو پارلمانەوە ئەویش دەیەوێ ئێستا بەر بەوە بگرێت بابڵێین تەنگەبەر بکاتەوە ئەم  مافەی کە دراوە بە کۆچبەران کە بە زمانی دایکیان بخوێنن. دەڵێ کەسێک کە بیست ساڵ، سی ساڵ، پازدە ساڵ لە سوید ژیاوە  بۆ دەبێ ئێستا هەموو زانیارییەکی بە زمانی خۆی بدرێتی بە زمانی دایکی بدرێتێ، ماڵپەڕەکانی با بڵێین ناوەندە ڕەسمییەکانی سوێدی، فەرمانگەکان بە زمانی ئەوانیش بێت. پێویست ناکا، ئەو دەبێ هەوڵێک بدات زمانی خۆی فێر نەبێت. ئەو هەموو پارەیە بۆ بدرێت بە موتەرجیمێک کە  کەسێک دەچێ بۆ لای دوکتور نەخۆشە با بڵێین موتەرجیمێکی دەگەڵ بێ پارەی ئەویش ئێمە بیدەین. ئەم شتانە هەن دیارە ئەمن باسی ئەو شتانە ناکەم چونکە ئەوە باسێکی تری کۆمەڵگا دەگرێتەوە کە بە جۆرێک لە جۆرەکان  پێوەندی بە زمانەوە هەیە بەڵام من ویستم  لایەنێکی تری زمان نیشان بدەم لە سویدا کە ڕێزی ئەم زمانانە چۆنە لە هینا. تاکوو ئێستا ئاوا بووە بەڵام ئەوەی کە ئەم  ڕێکخراوەیە چەندە سەرکەوتوو دەبێ  یاسا بگۆڕێت من پێم وا نییە بتوانێ بە هاسانی ئەوە بگۆڕێت هەرچەند نزیکەی  لە بەینی بیست تا بیست و پێنج لە سەدی دەنگەکانیان هێناوەتەوە وەکوو حیزب بەڵام وەکوو بابەتی قسەی پارڵمانی ڕەنگە بە هیچ جۆرێک نەتوانن ئەو شتە بکەن چونکە بەشێکی زۆری کەسانی بیانی لە ناو ئەو ڕێکخراوانە دا چالاکن. قسەکانی تری هێرۆ خان لە سەر ئەوەی کە باسی مێژووی هینەکانی کرد ئەوەی کە زمانی قەرەج و ئەوانە چۆن بوون قەرەجێ یا کەڕاچی چەندە لێک نزیکن ڕەنگە هەر ئەو شتە بێ کە ئەو بەڕێزەی خزمیان مامی سەلماندوویەتی ئەمە شتێکە ناسراوەیە بە ڕاستی پێم خۆشە کە ئەویش نموونەیەکی لەو بارەوە هێناوە. شتێکی تایبەتی تر نییە ئەمن باسی بکەم. شتێکی تریش بوو
بەڵام لە بیرم نەماوە باسی بکەم.
هێرۆ ئەنوەری : کاک ناسر ببوورە کوتم باپیرم
ناسر سینا: ببوورە ببوورە، بەڵێ
هێرۆ ئەنوەری: نا هیچ نییە
:CH ببوورن پێم وا بێ کاک ڕەحمان تێلێفوونیان بوو فەرموو کاک ڕەحیم مایک لە خدمەتتانە تا کاک ڕەحمان خۆیان تەشریف تێرنەوە!
ڕەحیم ئەمینی: زۆر سپاست دەکەم وەڵا من یەک دوو قسەم هەبوو لەگەڵ کاک ڕەحمان دوایی بە تەلەفوون پێی دەڵێم ئەو ڕابیتەی کە کاک جەعفەر داوای کرد قسە بکەین لە سەر ئەوە ویستم قسە بکەین دواییش لە سەر ئەو ویستم چەند دەقیقەی تر خوداحافیزیتان لێ بکەم  و سپاسی کاک ڕەحمان بکەم بۆ ئەم شەوە کە داینا پیرۆزبایی  ڕۆژی زمانی دایکیش لە هەموو لایەک دەکەم. من قسەی ترم زۆر بوو لە سەر ئەو شتانە بەڵام کات ناگرم لەبەر ئەوەی کە خۆشم دەڕۆم داوای لێ بوردنتان لێ دەکەم و شەوی خۆشتان بێ دوایی لەگەڵ کاک ڕەحمان قسە ئەکەم سپاس بۆ ئێوە.
ناسر سینا: سپاس کاک ڕەحیم گیان ڕێزمان هەیە.
CH: سپاس بۆ بەشداری ئێوە، شەوێکی شادتان بێت
ڕەحیم ئەمینی: شەو خۆش
Ch : ببوورن من خۆم چون دێر هاتم نازانم نەوبەت بە کی بوو تا کاک ڕەحمان تەشریف تێرن ئەگەر حەز ئەکەن سەبارەت بەو مەوزووعە قسە بکەن. فەرموون کاک برایم، فەرموون
براییم  زوزانی: سەڵاو و ڕێز و حورمەت بۆ هەموو دانیشتوانی ژوورەکە. لە ئەوەلۆ من نەمتوانی لە گەڵتانا بم بەڵام هەر ئێستا پیرۆزبایی ڕۆژی زمانی دایکیتان لێ ئەکەم. گرینگی زمانی دایکی لای هەموان دیارە و لە فەلسەفەی سەردەمیشا کە باس لە زمان ئەکەن زمانیان پێ هەموو شتێکە، ئەوەیە کە هەوڵی زمان زینوو کردنەوە ئەبێتە ژیانەوەی میلەتێک. میلەتی کورد بۆ ئەوەی ژیانی خۆی بپارێزێ حەتمەن ئەشێ زمانەکەی بپارێزێ. درێژەی مێژوو کورد ماوە لەبەر ئەوەی زمانەکەی ماوە. ئەگینا بێ زمان کورد مانای نییە ئەسڵەن هیچ شتێک  بێ زمان مانای نییە. ئەوەیە پێم خۆش بوو ئەو کەلیمەیەتان عەرز کەم ئەویش ئەگەر پرسیار بوو لە خزمەتتان دا هەم. شەوتان خۆش.
ڕەحمان جەوانمەردی:سەر چاو، شەو خۆشمان پێ مەڵێ. بمێنە کاک ئیبراهیم
براییم زوزانی: لە خدمەتم
ڕەحمان جەوانمەردی: خزمەت لە منەوە لە شێعرەکانت، دەبێ هەر شتێکمان، بەهرەیەکمان پێ بدەی.  ئەوە یەک، دووش ئەوەی کە لە وڵاتی خۆمان زمانی دایکیمان بەسەختی پارێزراوە ئەمە حیکایەتێکە. ڕاستییەکەی ئەوەیە کە زوو قەدیم دووسەد ساڵ لەوە پێش ئەوەندە کێشە بوو بۆ ئەوەی کە زمان بپارێزی یا ئێستە زۆرتر بۆ بە بۆنەی ئەم هەموو میدیاوە، بە بۆنەی ئەم هەموو مەدرەسەوە کە زۆرتر بووە. مەسەلەن لە دێیەکەی ئێمە دا زەحمەتێکی زۆری نەبوو زمان پاراستن سەد ساڵ لەوە پێش. ئەڵبەتە ئەو وەختە خۆ ئەمن نەبووم وەلێ دەزانم زووتر چون ئەوەندە بۆمباران نەکراوە بە زمانەکانی تر، چون ئەوەندە زمان جێگیر نەبووە دیارە  قورعان بووە،
عەڕەبی بووە، گولستان و بۆستانێک لە مەدرەسەیەکا خوێندرابێت بەڵام بە زۆری  مەلاکان یا تەرجومەی تەفسیر و ئەمانەی کرابێت لە نێو مزگەوتەکانا بە زمانی کوردی وە حەتتا شێعر و ئەوانەش، ئەمانە هەمووی جۆرێک لەوە نییە کە هەمووی بڵێین قەدیم ئاسانتر بوو بەرگری کردن لە بەین چوونی زمان تا ئێستا و شێعریشمان دەبێ
بۆ بڵیی جا لە بیرت نەچێ.
براییم زوزانی: کاک ڕەحمان لە خدمەتانام  بەواقیع  شەڕی مان و نەبوونە زمان. یانی  ئەو مرۆڤەی کە زمانی لێ بسێنیتەوە یانی  مردنی یانی نەبوونی. ئەوەیە کە  مرۆڤ بە زمانییەوە مرۆڤە. ئەوەی بێتە ناو زمان دێتە ناو بوونەوە جادواتر لە خدمەتانا هەم.
ڕەحمان جەوانمەردی: سپاس، جا وە ئیتر کامیاریش وەرئەگرین. ژینیارگیان  دێمە لای تۆش دوایی، جا ئەچینەوە لای کاک ناسر بۆ داستانی زمانی کوردی لە سوئێد چۆن لە سایت و ڕادیۆ و ئەمانە دا. کامیار گیان بە خێر هاتی سەرچاو. ئەو جگەرەی تۆ تەواو نەبوو؟
کامیار سوڵتان پەناه: زۆر سپاس، دەنگم دێ
ڕەحمان جەوانمەردی: چاک
کامیار سوڵتان پەناه: زۆر سڵاو ڕێز بۆ جەنابت کاک ڕەحمان و هەموو ئامادەبووان
ڕەحمان جەوانمەردی: قوربانت کامیار گیان، بەخێر هاتی
کامیار سوڵتان پەناە: ئەگەر ئیجازە بەن من  چارەگێکی تر دێمە سەر خەت ئەگەر ڕێگام بەن، ئێستا تۆزێ دەستم گیراوە
ڕەەحمان جەوانمەردی: چارەگێک بۆ تۆ، دەستت گیراوە بە سیگارەکەوە ئیتر
کامیار سوڵتان پەناە: بەڵێ؟
ڕەحمان جەوانمەردی: بەو جگەرەوە
کامیار سوڵتان پەناە: [ پێ دەکەنێ] ئا، بەڵێ بەڵێ دێمەوە خدمەتتان
ڕەحمان جەوانمەردی : باشە بە قوربان [ ڕەحمان بۆیە ئەوە دەڵێ چونکە سوڵتان پەناە لە وێنەکەی دا سیگاری بە لێوەوەیە] ژینیار ئەو جلە ئەوەڵەن زۆر جوانە ، منیش بۆیە ئەو جلە کوردییەم لەبەر کردووە بە بۆنەی ئەو جوورە هەڵسوکەوتانەوە کە تۆزێک یانی بڵێین بێ ڕێزی یە. بێ ڕێزی نییە وەک دوومیلیۆن و ئەوانە بووەتە شەڵواری جافی یا لە لایەکیشەوە کە دیارە وەختێک کە تۆ بێ ڕێزی دەکەن بە شتێکت  مەجمووعەی شتەکانت بیر دێتەوە کە بێ ڕێزی پێ کراوە. لە زمانا بێ ڕێزیت پێ کرا بێت لە شتەکانی تر دا. ئەگەر تەجروبەیەکت هەیە پێمان بڵێی زۆر خۆشحاڵ ئەبم من بیبیستم.
ch: سڵام کاک ڕەحمان بەڕێز، عەزیزان بوەخشن من پێشتر هاتم یەک دوو وشەیەکم گوت  چون خۆتان تەشریفتان نەوو سڵاو بۆ هەموو هاوڕێیان.
ڕەحمان جەوانمەردی: تەلەفونم بۆ هاتبوو ئیتر نەمزانی ڕوومەکە چی بە سەر هات، بەڵام ئیتر نەئەکرا، داوای لێ بوردن
ch: ببوورە یا خواخۆش بن سپاس بۆ دەرفەتێ کە داتان پێم. کاک رەحمان بەڕێز بە داخەوە بەداخەوە من لە جێگەیەکا هەین. ئێستا ڕەنگە زۆربەی کەسگەلێ لە کلاب هاوسا بەشداری دەکەن کەسانێکن کە فرە ناسیۆنالیستن لە سەر کوردی و کوردەواری غیرەتێکی خاسیان هەس وەلی بە داخەوە بۆ ئێمەگەلێک کە هاین لە ناوخۆ ئێستا جۆرێک  ئەسڵەن ئەم سنارۆ جنیاگە کە مناڵ هەر لە مناڵیۆ وەختێک وارید باغچەی مناڵان ئەبێ فارسییەکەی تەقوییەت ئەکەن کولەن کوردی بۆ لا ئەبەن شێعری فارسی پێ فێر ئەکەن وەختێ ئەچێتەوە بۆ مەدرەسە فارسی پێ فێر ئەکەن. ئیفتیخاریان، ئیفتیخاریان ئەوەوە فارسی بێ لەهجە قسە بکەن. من لە بیرمە دایکوباوکم  هەر دوو کیان مامۆستان، هەر دووکیان کوردی زۆر بە باشی دەنووسن، ئەخوێنن وەلی هیچ کاتێک بە من بە براکانم بە خوشکم بە هیچکاممان کوردی نووسین و خوێندنیان فێر نەکردگە بەعد من ڕایەک پرسیم لە دایکم بۆ چی بە ئێمە کوردی نووسین و خوێندنتان فێر نەکردگە دایکم گوتی دەی چ پێویستە ئێوە ئەڕۆن بۆ مەدرەسە  فارسیتان گەرەکە لەو دوا ئەرۆن بۆ زانکۆ فارسیتان گەرەکە لەو دوا ئەڕۆن بۆ سەر کار هەر باز هەم فارسیتان گەرەکە ئەگەر تۆ خۆت پێت خۆشە بڕۆ بە شوێنییا. من خۆ  تا ماوەیەک زۆر بۆم گرینگ نەبوو لە کاتێکۆ ئیدی وای پێ هات وتم چۆن من کوردم کوردی نازانم بنووسم یا کوردی نازانم بخوێنم چووم بە شوێنییا و فێر بووم و ئا ئێستە مەسەلەن خزمی ئێمە لە کەسانێک کە هاو سین و ساڵی منن هیچکەس  کوردی نازانێ یا مەسەڵەن لە دەور و بەرم ئەوینم نەسلی تازە ناشیرینە من ئەوە بگەڕێنمەو وەلێ من ئێژم لە هاوڕێیانی خۆم وەختێکانێ  لەگەڵ هاوسەریان قسە ئەکەن ئەو کاتەی گەرەکیانە بە خۆشەویستی  لەگەڵیا قسە بکەن فارسی قسە ئەکەن. فرە بۆم عەجیبە، ڕایەک پرسیم ئەوە ئەتۆ بۆچە مەسەڵەن لەتەک هاوسەرتا خەریکی بە فارسی قسە ئەکەتی وتی ئاخر کوردی نازی تیا نییە. فرە بۆم عەجیب بوو. ئەسڵەن شتی وا چۆنە چۆن کوردی نازی تیا نییە.
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا فرە خۆشە ئەو مەوزووعە. جالبە
CH : بە خوا کاک ڕەحمان گیان من ئەم قسەیەم ، ئەڵبەتە بوەخشن [پێ دەکەنێ]..
ڕەحمان جەوانمەردی: نا، نا بۆچی، جا ئەخر چۆن بە ڕاستی ئەوە ئێستا کێشەیە.  ئەڵبەتە من دەزانم لەو وڵاتانەی کە هاوسەرگیری و شت کراوە  لەم ڕۆژانەدا ئیتفاقەن لەگەڵ ڕەفیقێکما قسەم ئەکرد وتی بە ڕاستی یەکێک لە کێشەکانی ئەوەی کە من لێرە زمان زۆر باشیش فیر بووم ئەوەیە کە من هێشتا ئەو شتانەی کە دەمەوێ دەریببڕم  بە نیسبەتی هاوژینەکەمەوە کەلیمەکانی ئێرە، لە ئەڵمان زیندەگی ئەکا ئەڵبەتە، وتی وشەکانی  ئێرە ئاوا بە زمانما ناچەرخێ کە  لە کوردیا ئەچرخێ بەڵێ موتەوەجیه بووم بەوەی کە بۆم جێ بەجێ نابێ. دەی واقعییەتی ئەوەیە کە ئەمە درۆیە، بە ڕاستی نازانم پێم وایە ئەمە درۆیە. لانی کەم تا ئەو جێیەی من بزانم درۆیە جا دوایە دەپرسین لەو خەڵکەش تۆ خۆت چۆن لەگەڵیانا ئەگەر کاردانەوە ببێت بە نیسبەت  کەسێکەوە کە شتی وا ئەڵێ.
CH: وەڵا بە نەزەر من چت وا ئەسڵەن ناکرگێ ئەزانن بۆچە چونکە مناڵێ کە بە دونیا تێ هەر لەو دەقیقەو ها لە باوش دایکیا  ئەو دایکە ئەگەر کوردە بە کوردی مەسەلەن لالایی بۆ ئەخوێنێت، ئەمن خەریکم فارسیشی فرە قاتی ئەکەم بموەخشن. بە کوردی قسەی لە تەکا ئەکا، بە کوردی نازی ئەکێشێ جا ئەو عەینە ئەمن گەورە بووگم لە تەک هاوسەرەکەی خۆما  بە فارسی قسە کەم ئەسڵەن ئەو قسە لە دڵ دەرنایێت بە نەزەرم. یانی من ئەگەر قەرارە قسێک بۆ خۆشەویستی بکەم ئەشێ  بەو زوانە بێ یا لە باوەش دایکەکەمۆ  گەورە بووگم و فێرمیان کردگە یانی ئەمە برێاتمنە و شایەد ئەو کەسانەی کە هاوڕێی منن هان  بە دەور منا وا فکری لێ ناکەنەوە یانی بڕیاریان وا نییە ئێژن کوردی نازی نییە جا ئێستا کاک ڕەحمان بەداخەوە بەداخەوە وەختێک شەڕ ئەکەن لەتەک هاوسەریانا بە کوردی جوێن ئەدەن ئەوڕا. ئێژن کوردی جنێوی خاسی ها تیا. ئاخر ئەسەلەن فرە داخی  هەس بنیادەم بۆ زوانی دایکی  وا بڕیارێ بدا یا مەسەڵەن مەسەڵەن من دیتمە لە دەوروبەرخۆما  خەریکن هەر لە مناڵییەوە لە تەک مناڵیانا فارسی قسە ئەکەن ئیتیفاقەن جارێک من لە میوانییەکا بووم پرسیم لە یەک نەفەر وتم بۆچی لەتەک مناڵتا بە فارسی قسە ئەکەی؟ لە جواوا وتی ئەخر با لەهجەی نەبێت. سۆزی وەختێ ئەچێتە زانکۆ و مەدرەسە مەسخەرەی ئەکەن کوردی هەر خۆی فێر ئەوێت. دەی ئەگەر قەرار بێ ئێستا شایەد بەعزێ کەس گەلێ کە هان لێرە ئەمە بۆیان جێگای تەعەجوبی بێ. من هام لە ناوخۆ ئەیبینم ئێوە شایەد زۆربەی کەس نین و ئەوە بۆیان تەعەجوبە چون خۆیان لە ماڵا خۆیانا ئەو کارە ناکەن وەلێ بە ڕاستی بە حەدێک لە نەزەر فارسیۆ زوانی فارسییا هاتگن و بە سەر ئێمە سەپیاگە کە زۆربەی کەس ئا ئێستا ئەسڵەن خەریکە کوردی  لە بەین ئەچێت وە ئەو کوردیشەمان  کە هەس وەک کوردییەکەی منە تا دێم شتێک بێژم پەنجا دانە وشەی فارسی تێ ئەخەم  خەجاڵەت ئەکێشم لە کوردی قسە کردنەکەم.
ڕەحمان جەوانمەردی: نا، بۆچی ژینیار تەوسییەیان پێ ناکەی کتێبی شێعر بخوێننەوە؟ ئەوە جالبە پێدرامیش پرسی کاک فەرهاد دێمە خزمەتت با پێدرام. کاک پێدرام  ئەم گۆرانییە خۆشانە، دڵەکەم و جەرگم و ئەمانە  با بنێینە ئەم لاوە. ئەم هەموو شێعرە خۆشە نازدارە کە لە مۆسیقای کوردیا هەیە کە من زۆر کەم لە دەورو بەرا ئەیبینم چۆن ئە ئاوا یانی نەسلی تازە بۆچی لەگەڵ یانی ئاوا نامۆ بوو بێت بەخێر بێی سەرچاوە، ناز ئەزانن ناز بکێشن سەقزی؟
پێدڕام شەهلایی: وەڵاهی کاک ڕەحمان  هەم جەنابت سەقزیت هەم کاک ڕەحیمی عەزیز سەقزییە لێرە جا  بۆیە خۆتان جوابی ئەو پرسیارە بدەنەوە باشترە. بەڵام باوەڕکە کاک ڕەحمان ئەو مەسەلەی زمانە خۆ من  هەزار بەڵگە هەیە بەقەولی ئینگلیسی فەکت  بەسەر زمانی دایکیا سوار نەبی بە خوا تاسبحە ناز و نووز کە بەزمانی فارسی  فارسییەکەت هەر لاواز دەبێ. یانی بۆ ئەوەی زمانی تر فێر بێ دەبێ هەم زاڵ و سوار بی بە  سەر زمانی دایکیا من خۆم یەکێک لەوانەم کە ئەتوانم ئەوە ئیسبات بکەم چونکە من ئەگەر کوردییەکەم ئاوا باش نەبوایە نە ئەمتوانی فارسی قسە کەم و نە تەرکی قسە کەم نەم ئەمتوانی تا ڕادەیەک عەڕەبی قسە کەم. جا بۆیە بەڕاستی بە ڕاستی مەسەلەی زمانی دایکی مەسەلەیەکی زۆر گرینگە کە هەندێ جار هەندێ جار ئەمن دێمە سەر ئەو قەناعەتەی کە وەک مامۆستا عەبدوڵا پەشێو ئێژێ ئینسان ئەبێ ئەوەندە ئیفڕاتی بێ  کە بەڕاستی تا ئەچێتە موخییەوە کە بە ڕاستی زمانی دایکی شەڕەفە، نامووسە، کەرامەتە هەموو شتێکە. دوای ئەوە ئەوەی کە  وا پشت گوێ ئەخرێ ئەمن نازانم مەسەلەن کەسێک بەڕاستی جەنابت ئێستە ئەڵێی ناز بەڵام ئەو زمانە شیرینە ئەتۆ ئایا شێعری مامۆستا هێمن بخوێنیتەوە تۆ خوا لەوە شیرنتر لە دنیا هەیە؟ نازانم یا شێعرەکانی زۆر  لە شاعیرانی تر کە شاعیرە کوردییەکان ئایا بە ڕاستی ئەگەر ئینسان بە عەقڵێکی فراوان و دڵێکی فراوان  و بە واقع ئەم شتانە بخوێنێتەوە وە بە واقعبینانە تەماشای زمانی دایکی بکا بەڕاستی لە زمانی کوردی بێ ئیغراق بە تەعداوە دەڵێم [ مەبەستی تەحەدایە] بە قەولی باشووری دەڵێ دەوڵەمەندترین زمان لە سەر گۆی ئەو زەوی یەیە ئەمە مەسەلەیەکی لە بواری ناسیۆنالتستی یا لە بواری هینێکەوە نائێژم. بەڵام ئەمە فەکتە فەکت بەهەرحاڵ ئیجازە بە خۆم ئەدەم ئەو قسەیە بکەم چون بە هەر حاڵ بە سەر  شەش حەوت زوانا زاڵم وە  زمانی کوردی بەحرێکی عەجیبە بە داخەوە بەداخەوە بەڵام ئاوا  لەگەڵی تەعامول دەکرێ یا بەرخورد دەکرێ جێگای زۆر داخە. زۆرم قسە کرد ببوورن  سڵاو ڕێز و حورمەت بۆ هەموو لایەک.
ڕەحمان جەوانمەردی: ژینیار
S : کاک ڕەحمان دەکرێ باسی ئەوەش بکەن قسەکانی ژینیار با ئەو هاوڕێیانی تر بە هەڵە تێ نەگەن ئەو مەبەستی لە ڕێژەیەک لەو کەسانە بوو کە لەگەڵی  لە هەستان و دانیشتنیان هەیە نەک هەموو کوردستان.
ڕەحمان جەوانمەردی: وایە نەی گوت هەموو کوردستان بابە! وەلی تۆ خۆت لەو جیلەی کە ئەیناسی. وا نییە؟  جوابمان بەرۆ
CH: بەڵێ  کاک ڕەحمان بوەخشن. بەڵێ نا من  ئەسڵەن مەنزوورم کوردستان نییە. بێستر ها لە سنە. سنە وای پێ هاتگە. کلاس  ها لە فارسی قسەکردنە، کلاس ها لە فارسی بێ لەهجە قسە کردنە ئەگەر بێژین مناڵێ فارسی قسە بکا لەهجەی  کوردی تیا بێ گاڵتەی پێ ئەکەن، فەخریان بووگەسە مەسەڵەن ئێژن  من خۆم بە شەرم و شەرمەساری من فارسی بێ لەهجە قسە ئەکەم. جا مەسەلەن لە جێگەیەکا فارسی قسە ئەکەم ئێژن وای چەنێ تۆ شیرین قسە ئەکەی ئەسڵەن تۆ لەهجەت  نییە دیار نییە کوردی، دەی ئەوە مایەی خەجاڵەتە دیار نەبێ کوردی وەختێ فارسی قسە ئەکەی. جا ئێستە بە تازەگی [ بڕێک پێدەکەنێ] خەریکم فارسی قسە ئەکەم قەشەنگ کردگمەسە کوردی.  کوردیشی تێ ئەخەم ئێژم با پێم نەیژن فارسی بێ لەهجە قسە ئەکەی چون داخم لێ تێ وام  پێ ئێژن بۆچی کوردێ ئەبێ فارسی  بێ لەهەجە قسە کا بۆ فارسێک تێ  کوردی فێر بێ وەلی ...
S: ئەو ڕۆژە نەمدەزانی فارسەکان بە کۆخە دەڵێن چی گوتم کۆخە کۆخ دەکەم  کابرا کوتی کۆخە کۆخ چییە باوکەڕۆ؟
CH:  [ پێ دەکەنێ]
ڕەحمان جەوانمەردی: وتت کۆخە یان کۆخە کۆخ
S: لە کلاب هاوس بوو، برادەرێک بوو قسەیان دەکرد بە فارسی، دوو سێ کچ بوون کوڕیشیان لەگەڵ بوو جا کوڕەکە لێی پرسیم" خانم شیکا چتونە؟ "  ئەمنیش کوتم " واللە آقا ڕضا خیلی کۆخە کۆخ میکنم" [ پێ دەکەنێ] خۆ من فارسی نازانم.
ڕەحمان جەوانمەردی: کاک فەرهاد تۆ کۆخە کۆخ میکونی؟ خاڵە فەرهاد! وەڵا جوابمان ناداتەوە. کاک ناسر دەبێ بێمەوە بۆ لای تۆ! ئەم جۆرە شتانە هەیە دیارە نەسلی تازە وەکوو لە ئوڕووپاش گەورە مەسەلەن کوڕەکەی من ڕەنگە زۆر شتی نەبیستبێ یا شێعر زۆر بزانێ لە کوردییا، ئەینا خۆت ئەزانی کە شێعر چەندەخۆشەویستی تێدایە چەندە ڕۆمانتیکە شێعری کوردی و ئەکرێ ئەگەر کەسێک نەیزانی تەوسییەی بکەین و لە زیمنیشا با بچینەوە سەر پرسیارەکە کاک ناسر.
ناسر سینا: فەرموو، کام پرسیار
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا ئەو تەجروبەی ، گیان
ناسر سینا: باشە بۆ کاک بارزان شاسوار ناهێنییە سەرێ؟
کامیار سوڵتان پەناە: کاک ڕەحمان من گەڕاوەمەتەوە هەر وەختێ پێویست بوو من لێرەم.
ڕەحمان جەوانمەردی: بەخێر بێیتەوە قوربان، ئەرێ کاک بارزان ئەوە بۆچی  ئاوا لەگەڵمانا عەداوەت دەکەی بۆ نایەیتە سەرەوە؟ عەداوەت مەکە لە گەڵمانا [ پێ دەکەنی]  ههههه عەداوەت!  ئەوەندە عەزیزە وەڵا ئەبێ بێت ڕۆژی زمانی دایکە ئیتر  و ئەگەر کاک بارزان نەیێت دڵمان لێی دێشێ " قلبم ازت درد میکند"!  کاک بارزان ئەگەر تەشریف نەهێنی.
شیکا ( ش. ئەمینی): قلبم قرچە قرچ میکند.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەرێوەڵا ئیتر ئەوەش " پرتە پرت هم میکند
شیکا: من دەمەوێ زمابنی فارسی خراپ کەم بە ڕاستی
ڕەحمان جەوانمەردی: دە باشە خۆ من بانگی تۆم کرد جوابت نەدامەوە فەرموو کاک فەرهاد!
فەرهاد جەهان میهەن: لێرەم کاک ڕەحمان
ڕەحمان جەوانمەردی: دەزانم ، بانگم کردی، دوو جار
فەرهاد جەهان میهەن: گوێم لێ نەبوو، نەی گەیشتمێ دەستی لێدەم کاک ڕەحمان
ڕەحمان جەوانمەردی: پێمان بڵێ
فەرهاد جەهان میهەن: ئەوەندەی ئەمن لەوێ گوێمدا لە کاک جەعفەر، دیار بوو هێندێک قسەی باشی کرد بە تایبەتی باسی هێندێک لێکۆڵینەوەی کرد ئەو شتانە. دیارە ئەو لێکۆڵینەوانە هەن هەر مەسەلەی زمانی دایک نییە هەم ئەوەی کە گرینگە بە پێی ئەو لێکۆڵینەوانەی کە کراوە
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەوە بوێستە لێرە دەقیقەیەک کاک ناسر، کاک ناسر،
ناسر سینا : بەڵێ، بەڵێ
ڕەحمان جەوانمەردی: پێی بڵێین زمانی دایکیا دایکی؟
ناسر سینا: زمانی دایک
ڕەحمان جەوانمەردی: کاک فەرهاد زمانی دایک
ناسر سینا: ئەو دایکییە لاسا کردنەوەی فارسییە
فەرهاد جەهان میهەن: ئەمنیش هەر دەڵێم دایک
ناسر سینا: فارسییە و غەڵەت و بەهیچ جۆرێک زمانی کوردی نییە
فەرهاد جەهان میهەن: نازانم من هەر دەڵێم زمانی دایک پێم وایە ئەوەش ڕاستە.
ڕەحمان جەوانمەردی: زمانی یەکەم، وەلی کاک ناسر پێی نەگوتبووم، تەسحیحی نەکرد بووم، باوەڕ کە ئەمە دوو سێ جار  هەر بە سەرما ئەدا ئەم دایک و دایکی یە. تۆش هیچت نەگوت، تۆ یەکەم نەفەر بووی
فەرهاد جەهان میهەن:بە پێی ئەو لێکۆڵینەوانەی هەیە بیلئەخەرە ئێستا ئەمەیەک  کە لە سوێد دەژین دیارە ئەمن و کاک ناسر و کاک ڕەحیم و پێدرام دەو مودەتەی دا هێندێک موناقەشە هەیە حەتتا وای لێ دێ من بەو قەناعەتە گەیشتووم ئەو دەوڵەتەی تازەی سوێدێ پێم وابێ ئەو زمانی دایکی کە حەفتانە منداڵێک دەیخوێنێ من پێم وا بێ ئەوەی لا دەبەن و ئەوان هەر دەگەڕێنەوە سیستمی قەدیم بۆ ئەوەی ئەو تێکەڵاوییە بکرێ لە وڵاتی سوێد بەینی  پەنابەر و سوێدی ئەوەی کە منداڵی  پەنابەرەکان با فێری سوێدی بن و هەر وەکوو پێشتر کە باسی وەیان کردووە زمانی دایک دەبێتە هۆکاری ئەوەی زمانەکە کە سوێدی یە ئەوەی فێر نەبێ. وا باس دەکرێ بەڵام لەو لێکۆڵینەوانەی کە لەو سی ساڵەیدا کراوە باس لە سەر وەی دەکا کە ئەو منداڵەی زمانی دایکی خۆی دەزانێ ئەو منداڵە زۆر بەسادەیی دەتوانێ فێری زمانەکانی دیکەش بێ. ئەوە لێکۆڵینەوەهایەک هەیە هەم لە سوێدێ کراوە، هەم لە کانادا و ئەو شتانە. دیارە کاک جەعفەر باسی چەند نێوێکیت کرد کە زۆر بە نێوبانگن. کە لە زەمینەی دوو زمانە کاریان کردووە. بەڵام بۆ وێنە کاک ڕەعمان [ دەڵێ ڕەحمان] پێم وابێ ئەگەر ئێمە وەکوو خەڵکی کوردستان لائەقەل لە چوارچێوەیەکی کوردیدا بمانەوێ کارێ بکەین دەکرێ، دەکرێ حەولی زمانی کوردی بدەین. بۆ  وێنە چەمکێک ئێمە لە سوێد بەکار دێنین بەڕاستی نازانم ئەو چەمکە بە کوردی چی پێ دەڵێن  کە کاتێک باسی زمانی کەمایەتییەکان دەکەن ئەوانەی – ئەو پێنج کەمایەتییەی کە لە وڵاتی سوێد هەن – باسێک هەیە کە پێی دەڵێن revitalizering واتە بۆ مەسەلەی زمان بە کار دێ کە چۆن ئەو گرووپانە .....کە چۆن ئەوان بتوانن لە ڕێگای زمانەکەی خۆیان بستێننەوە واتە ئەو زمانەی کە هەیانە بیستێننەوە و پەڕەی پێ بدەن. من پێم وایە  ئێمەش وەکوو کورد دەبێ عەوڵێکی [ دەڵێ عەول] وا بدەین  کە من پێم وایە ئەو ڕیڤیتالیزێرینگی زمانی کوردی بکەینەوە. جا من پێم وایە ئەوە زۆر گرینگە
ڕەحمان جەوانمەردی: دا بۆمان تەرجومە کەنەوە چی بوو ئەو وشە
فەرهاد جەهان میهەن: بە ڕاستی نازانم ڕیڤیتالیزيرینگ دەبێ بە چی؟ چەمکێکی زمانییە کاک ڕەعمان واتە بە مەعنایەکی دی کە تۆ زمانەکە
کامیار سوڵتان پەناە: ڕێک خستن نییە، رێک خستن؟
فەرهاد جەهان میهەن: ڕێک خستن نا، دەتوانی بڵێی ئەو میلەتانەی کە زمانەکەیان چەوساوەتەوە، نەیانهێشتووە زمانەکەیان گەشە بکا ئێستا ئەو میلەتانە خۆیان، خۆیان ئۆرگانیزێرا دەکەن و حەول دەدەن زمانەکەی خۆیان گەشە پێ بدەن. ئاوای دەتوانین پێ بڵێین. جا بۆ وێنە لە سوێد ئەو کارە بۆ ئەو پێنج گرووپە دەکرێ. 
خودی دەوڵەت دەچێتە نێوێ ئەو یارمەتییە دەدات بەو پێنج گرووپە. ئەوە زۆر گرینگە من پێم وایە  شتێکی واش بۆ کورد دەبوو بکرێ، دەکرێ بۆ مەسەلە خەڵکی کوردیش بۆ وەی ئێمە بمانەوێ چۆن عەول بدەین زمانی دایک ئەوەی کە من گوێم لێ بوو بە ڕاستی تا ڕادەیەکی ڕاست دەکا من بۆخۆم جار جار دەگەڵ مەهاباد قسان دەکەم
هێندێک جار بە ڕاستی زۆر باشیان لێ حاڵی نابم یانی زمانەکەیان وا تێکەڵ کردووە بۆیە من پێم وا بێ دەکرێ ئێمە حەولێک بدەین کە ئەو زمانی دایک زۆرتر  بە باشتر پەرە پێ بدەین، زۆرتر کاری  لەسەر بکەین کە ئەو زمانە گەشە بکا. دیارە، دیارە دەکرێ لە ڕێگای شێعر، لە ڕێگای گۆرانی، لەو ڕێگایانە ئیدی یانی ئەتۆ لە نێو ئەو
شتانە لەو ڕێگایانە دەتوانی کارێک بکەی مەسەلەن لە ڕێگای شێعرا
ڕەحمان جەوانمەردی: باشە قەرار بوو ڕۆژێک کاک مکاییل بێنی بۆ لامان بۆچی نەتهێنا [ مکایلی گۆرانیبێژ برای گەورەی فەرهاد جەهان میهەن ە] کاک میخائیل
فەرهاد جەهان میهەن: وەڵاهی نازانم، خۆ کاک میکاییل بۆ خۆم نایبینم هەتا بیهێنمە ئێرە
ڕەحمان جەوانمەردی: بە زۆر بیهێنە، دەستی بکێشە بۆ ئێرە
ناسر سینا: کاک ڕەحمان ببوورە
ڕەحمان جەوانمەردی: گیان
ناسر سینا: ئەم وشەیەی کە کاک فەرهاد باسی کرد ریڤیتالیزەرینگ بە سوێدی یانی دووبارە زیندوو کردنەوە، ژیانی نوێ وەبەر نان. هەمان زیندوو کردنەوەیە کە باست کرد. پرسیارتک رد مەعناکەی چییە ئەمەیە.
ڕەحمان جەوانمەردی: جوانە، سپاس، وەڵا ئەوەش ئیتر موهیمە، دووبارە زیندوو کردنەوە، دووبارە ساز کردنەوە. دووبارە زیندوو کردنەوە
فەرهاد جەهان میهەن: جا بۆیە من پێم وایە دەکرێ
ناسر سینا: ژیاندنەوە
فەرهاد جەهان میهەن: ئا، ژیاندنەوە. جا بۆیە من پێم وایە دەکرێ ئەو کارە بکرێ بە تایبەت من پێم وایە کەسانێک لە ڕۆژهەڵات حەولێکی وایان داوە، ئەو زاراوانە حەولێکیان دا کە ژیاندنەوەیەک بە زمانی کوردی بدا و ئەمن پێم وایە لەو ڕێگایەوە دەتوانین ئەو چەمکانە دەتوانێ یارمەتیمان بدا  بۆ گەشە کردنی زمانی کوردی.
وەکوو زمانی دایک لە ناوخۆش و لە دەرەوەش. ئەمن پێم وایە ئەو شێوەی ژیاندنەوەی زمان گرینگ دەبێ بۆ خۆمان و بۆ خەڵکیش و بە تایبەت بۆ منداڵ. ئەمن پێم وایە قەت کێشە نبووە منداڵێک دەتوانێ دە یەک کاتدا پینج شەش زمان فێر بێ، هیچ کێشە نییە. هەمیشە وا بۆ، بەتایبەت منداڵی چکۆلە. منداڵی ٣ بۆ  ٥ ، ٦ ساڵ دەتوانێ چەند زمان فێر بێ و دەتوانێ دەعەینی حاڵدا چەند زمانیش قسان بکا. دەتوانێ دەگەڵ دایکی بە زمانێک قسان بکا، کە ڕووی دە باوکی کرد بە زمانێکی دیکە قسان بکا، کە ڕووی دە ڕەفیقەکەی کرد بە  زمانێکی دی. ئەوە چەمکاهایەکە منداڵ دەتوانێ ٧ زمان لە یەک کاتدا فێر بێ و هیچی کێشە نییە. بۆیە ئەمن پێم وایە ئێمە بە تایبەت لە دەرەوە منداڵی کورد فێری زمانی دایک بێ پێم وا نییە هیچ کێشەشی بۆ زمانی ئەو وڵاتانە هەبێ  کە بڵێی فێر نابی. هیچ وا نییە بە پێچەوانە  ئەو هەموو لێکۆڵینەوانەی کراوە ئەو منداڵەی زمانی دایک دەزانی زووتر فێری زمانی  وڵایەکەش دەبێ. ئەوە بیلەخەرە لێکۆڵینەوەهایەکن  کە نیست ساڵە دەیکەن و کاریان لە سەر کردووە. سپاس
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا هەموو شتەکان دێتەوە بۆ لای تۆ کاک پێدرام بەڵام  ئیتر ئەوەیە، مۆسیقاو شێعر و ئەدەبییات و بڵێین زۆر زۆر. سەهمێکی گەورەی هەیە، بەشێکی گەورەی هەیە. کاک ناسر
پێدڕام شەهلایی: خەجاڵەتم کاک ڕەحمان ئەوە هەمزەمان خەریکی میکسی کارێکی تازەم. ببوورن جا ئەوەیە جار جار ئاگام لە قسەکان نییە خەجاڵەتم.
ڕەحمان جەوانمەردی: دەی  وەڵا ئیتر بیشی برشێنی ئەگەر پێت باش بوو.
پێدرام شەهلایی: گیان
ڕەحمان جەوانمەردی: تۆزێ لەقاوی بدە تۆزێک بۆمان باس کە ئەگەر پێت باش بوو
پێدڕام شەهلایی: ئاگر هەڵ کرا ئاگری ئازادی/ پێی ڕووناک کرا ڕێگای ڕزگاری  / موژدانەم ئەوێ لە تۆ نیشتمان/ ژینا هەڵی کرد مەشغەڵ بۆ هەموان. ئەوە بۆ نەورۆز ئامادە ئەکرێ.
ڕەحمان جەوانمەردی: هەر بژی، هەر بژی. کاک ناسر بچمە لای کامیار و بێمەوە لای تۆ ئیتر میکرۆفۆنەکە ئەدەین بە جەنابت
ناسر سینا: ئەی هاوار، دەی فەرموون
ڕەحمان جەوانمەردی: [ پێ دەکەنێ] کامیار گیان فەرموو، جگەرەکەت تەواو بوو؟
کامیار سوڵتان پەناە: جارێکی تر سڵاو بۆ ئێوە و هەموو هاوڕێیان
ڕەحمان جەوانمەردی: هەر بژی، بە خێر بێێ.
کامیار سوڵتان پەناە: بۆ کاک فەرهادی بەڕێزیش  زۆرم پێ خۆش بوو وتەکانیم بیست. بەڕێزان بە بۆچوونی من زوان یا زمان لە چەند ڕەهەندەوە  گرینگی تایبەتیی هەیە. بۆچی لە ڕووی مێژووییەوە زمان گرینگە لەبەر ئەوە بۆ هەموان دەرکەوێ کە ئەم زوانە ڕێشەی لە مێژووا هەیە و توانیویەتی ڕۆڵی خۆی بگێڕێت. زوانی کوردی
یەکێک لەو زوانانەیە کە ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ مێژووی چەند هەزار ساڵ لەمەو بەر زۆرتری وشەکان لە کوردییەوە دروست بووە، زۆرتری دەنگی گیان لەبەران  بە ڕاستی لە زوانی کوردییەوە  بە راستی دروست بووە. [ ئایا لە وڵاتی دیکە کەر نییە بزەڕێنێ؟ ]  ئێستەیش ئەو بەربڵاوی و پەرەسەندووییەی کە لە زمانی کوردیا لە
مێژووا دروست بووە بۆ دەنگی گیان لەبەرانی غەیری مرۆڤ لە هیچ زمانێکی تر دا پێم وا نییە کە بتوانین بیدۆزینەوە. ئەوە بۆ لە ڕووی مێژووییەوە گرینگە وە ئەو  گرینگیەش دەری ئەخات کە نەتەوەیەک هەیە و ئەو نەتەوەیە ئێستاش مافی ئەوەیان هەیە لە هەموو ڕوویەکۆ مافی ئەوەیان بێت کە بە زمانەکەی خۆیان بخوێنن و پەرەی پێ بدەن و ئەوانەی تا دێت. لە ڕووی نەتەوەییشەوە ئەگەر نەتەوەیەک زوانی نەما بە ڕاستی ئەفەوتێت. زۆر نەتەوەی گەورەمان بووە لەم جیهانا کە بە فەوتانی زوانەکەیان خۆشیان لە ناونەتەوەکانی ترا تاواونەتەوە. بەڵام نەتەوەی کورد دوای سەدان ساڵ نەڵێین هەزاران ساڵ بە تایبەت دوای ئەوەی کە وڵاتە نەتەوەییەکان دامەزران لەگەڵ ئەوەی زۆر کار کرا کە کورد بتاوێ، ئاسیمیلە بکرێ و نەمێنێ و زوانەکەی بفەوتی بەڵام هەر ماوە. ئێستە ئێمە شتێکە کە ئەبێت پارێزگاری لێ بکەین. ئەگەر پارێزگاری لێ نەکەین نەتەوەکەمان بەڕاستی کۆڵەکەی ناسنامەکەی خۆی لە دەست ئەدا. جا لەبەر ئەوە لە ڕووی نەتەوەیشەوە گرینگە. لە ڕووی کۆمەڵایەتییەوەش زۆر گرینگە. چون کۆمەڵگایەک زوانەکەی لێ قەدەغە بکرێ و نەتوانێ قسە بکا و لە وڵاتێکی ترا بژیت و وڵاتەکەی داگیر کرا بێت، ئەو کۆمەڵگا کۆمەڵگایەکی دوا کەوتوو و دەرەجە دوو و ژێر دەستە بە حیساب دێت. لە ڕووی فەرهەنگیشەوە ناتوانین پەرە بدەین بە نووسین و شێعر و ئەدەب و  هەموو شتێک. جا لە بەر ئەوە زوان  زۆر زۆر
کۆڵەکەیەکی گرینگە بۆ هەر نەتەوەیەک  کە دەبێ بە هەموو شێوەیەک بیپارێزین. ئەوەی کە بەڕێزان باسیان کرد لە سەر وڵاتەکانی تر ڕاستە وەڵی ئەو زوانانەی کە لە سوێد و بڵێین لە سویس و نۆروێژ و لە کانادا و ئەوانە کە باسی ئەکەن ئەو زوانانە ئیتر مافی ئەوەیان هەیە  کە بە ڕاستیش پێیان بنووسرێ، پەرەی پێ بدەن وەکوو
ڕەسمی بناسرێن ئەمانە هەمووی هیچی زاراوە نین. ئەلئان من پێم وا بێ ئەگەر لە سوێدا بگەڕێین یا لە وڵاتێکی وەکوو ئاڵمان یا وەکوو سویس یاوەکوو کانادا زوانێک، دوو زوان، سی زوان هەیە سیسەد چوارسەد زاراوە هەیە خۆ نایەن هەموو ئەو زاراوانە نووسینی خۆیان بێ، تێلێڤیزیۆنی خۆیان بێ، ڕادیۆی خۆیان بێ  و ئەوانە. لە سوێدا هەر وەکوو  باس کرا فینلاندی هەیە، ڕۆمانی هەیە ئەمانە هەر یەکی ئی نەتەوەیەکی بە فەرمی  ناسراون، لە نەتەوە یەکگرتووەکان ئاڵای خۆیان هەیە زوانەکەیان  بە فەرمی ناسراوە ئەگەر لە وڵاتێکی تریشا ببن ئەتوانن زوانەکەی خۆیان لە یاسایا دایان ناوە و زوانەکەیان پارێزراوە. شتێکی تر کە من ئەمەوێ عەرزتان بکەم ئەوەیە کە ئێمەی کورد هێشتا وڵاتێکی سەربەخۆمان نییە ئێمە نابێ  کوردستان وەکوو وڵاتێکی سەربەخۆ هەڵبسەنگێنین ئێمە هێشتا دەرفەتی ئەوەمان نەبووە کە بێینو ئەکادێمیایەکی کوردی یا زبانی دایکی دابمەزرێنین و لە سەری قسە بکرێ و زوانەکان لێک  لێک بدرێتەوە و زاراوەکان لە یەک بدرێتەوە و ئەوانەو بتوانین زمانێکی یەکگرتوو دروست بکەین. ئەلعان لە سوێدا کە باسی ئەکەن زمانێکی یەکگرتوو هەیە یا لە نۆروێا یا لە فەڕانسا، کانادا ئەوانە هەموو زوانی یەکگرتوویان هەیە لەگەڵ ئەوەش زوانەکانی تر ئەتوانن هەموو بە زمانی خۆیان بنووسن و  فێر ببن و بخوێنن و یانی ناسنامەی خۆیان پارێزراوە. بە داخەوە لە کوردستان ئێستا هاوڕێیان باسیان کرد. کاک جەعفەریش من گوێم  لە بڕێ لە وتەکانی بوو ئیمە زاراوە وزوانمان تێکەڵ کردووە ئێمە بۆچی ئەڵێین کوردستان یانی یەک نەتەوەین. ئێرانشەهری بۆیە کارەکەیان ناڕەوایە چون چەند نەتەوەی جیاواز لە فارس هاتوون زوانێکی بێگانەیان
سەپاندووە بە سەریانا بە ناوێکی زۆر بێ بنەمای ئێرانشەهری. یا لە تورکییە نەتەوەی جیاواز هەن ئەیانەوێ زوانی تورکی بسەپێنن یا لە وڵاتەکانی ڕۆژهەڵاتی  ناوەڕاست بە شێوەیێ هەمووی هەر وان. ئێمەی کورد بە داخەوە لە هەمووشتێکمان هەیە بۆ ناتک و ناسنامە تەنیا لە یەک شتا یەگرتوو نین ئەویش ئەوەیە کە
یەکگرتوو نەبین. یەکێ لەوانە زوانە کە ئێستا هەموو باسی کرا. ئێمە زوانی سۆرانی و کەلهوڕی و بڵێین لوڕی و بەختیاری و کرمانجی و گۆرانی و ئەمانەمان هەموو وەک زاراوە هەیە و هەمووشی مافی ئەوەی هەیە کە لە ناوچەکانی خۆیا بە زوانی خۆی بخوێنێ و فێری ببێ و مناڵەکانی کە لە ناو ماڵا بەو زاراوە قسە دەکەن  بتوانن
پێی بخوێنن و بنووسن. بەڵام ئەگەر ئێمە زمانێکی یەکگرتوومان نەبێت لە کۆکراوەی هەموو ئەم زاراوانە لە دوا ڕۆژا کە ئێمە ببین بە وڵاتێک کە ئێستا نین کەسێک کە لە کرماشانەوە دێتە مەهاباد ئەبێ خۆ ناتوانێ بێ لە وڵاتەکەی خۆی خزمەت بکا. یا من بچمە ورمێ ناتوانم شتێکی وا بکەم جا لە بەر ئەوە ئێمە دەگەڵ ئەوە زاراوەمان هەیە، دەگەڵ ئەوە ئاکادێمییەکی کوردیمان نییە، دەگەڵ ئەوە وڵاتمان نییە، بەڵام ئێمە ئەبێ باوەڕمان بەوە بێ کە ئێمە یەک نەتەوەین. وەکوو ئێرانی نین چەند نەتەوە بین بیسەپێنین یا فڵان بین. ئێمە ئەبێ زمانێکی یەکگرتوومان ببێ
ڕەحمان جەوانمەردی: کامیار، کامیار!
کامیار سوڵتان پەناە: بەڵێ
ڕەحمان جەوانمەردی: دوو سێ وشە، دوو سێ کەلیمەم پێ بڵێ کە لە سەقز ببێ لە سەرشیو نەبێ. ئەزانی
کامیار سوڵتان پەناە: من هەمووی تێ ئەگەم لە سەقز و سنە
ڕەحمان جەوانمەردێ: نا، نا وشەیەکم پێ بڵێ کە لەوێ ببێ لەوێ نەبێ، ئەزانی شتی وا؟
کامیار سوڵتان پەناە: وەڵاهی دەبێ بیری لێ بکەمەوە، دەبێ بیری لێ بکەمەوە نەخێر.  دەبێ ببێ وەلێ دەبێ بیری لێ بکەمەوە.
ڕەحمان جەوانمەردی: " قوڵم" کامیار ، ئەزانی یانی چی؟
کامیار سوڵتان پەناە: بەڵێ  " قوڵنگ" بەڵێ ئەوەی شتی پێ هەڵئەکەنن
ڕەحمان جەوانمەردی: لای ئێوە نییە لە سەرشیویش نییە پێم وا بێ
کامیار سوڵتان پەناە: لای ئێمە هەیە
ڕەحمان جەوانمەردێ: ئەی  " کوڵە زەرد"
کامیارسوڵتان پەناە: بەڵێ " کوڵە زەرد" یش هەیە، جا مەقسەدم
ڕەحمان ڤەوانمەردی: ئەگەر وابێ تەواوی سەقزتان وێران کردووە.
کامیار سوڵتان پەناە: نەخێر مەبەستم ئەوەیە ئێمە ئەبێ زاراوەکانمان پارێزراو بێت مافی خۆیان بێت  بخوێنن و بنووسن بەڵام کوردستان ئەبێ یەک زوانی یەکگرتووی ببێت. ئێران مافی ئەوەی نییە یەک زمانی یەکگرتووی ببێت چون ئێران چەند وڵاتە. ئێمە یەک وڵاتین. ئەبێ ئەوە لێک دەینەوە یەک وڵات جیایە، چەند وڵات جیایە. بۆ ئەوەی کە مافی خۆیان ببێت. جا من مەبەستم ئەوە بوو لێرا ئێمە بە هەموو شێوەیەک  هەم زاراوەکانی کوردی بپارێزین بەڵام باوەڕیشمان بەوە بێ کە ئەبێ زمانێکی یەکگرتووی کوردی ببێت چون ئێمە یەک نەتەوەین. نەتەوەی جیاواز نین، شتەکە ڕەوایە. زۆر سپاس ، ئەگەر کەسێک پرسیارێکی بوو ئەوە من هەر لێرەم و
ڕەحمان جەوانمەردی: هەر بژیت هەر لێرە بە!
کامیار سوڵتان پەناە: سپاست دەکەم
ڕەحمان جەوانمەردی: کاک سیروان بەخێر هاتی، کاک سادق گیان بەخێر هاتی. کاک ناسر بێمەوە لای تۆ جا دوایە دەچمە لای کاک سیروان و کاک سادق فەرموو جەنابت.
ناسر سینا: لە سەر چی بفەرمووم؟ [پێ دەکەنێ]
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا لە سەر ئەم ، تۆ بۆخۆت بە ئیستلاح زانیت چەنێ موسیقا  تەئسیری بووە. ئەمن ڕاستی بۆ خۆم کە لە تورکییە بووم ساڵی ٧٦ و ئەوە ئەو گپرانی شوان پەروەرە تەئسیرێکی عەجایبی دانا لە زیندوو کردنەوە من خۆم  بە ڕاستی وەختایەک کە دەمبیست هەیەجانێکی عەجایبی پێ دەدام. بە جارێک ئەوەی
دەکردم، ئەی کوڵاندم. لە ئاکسەرای جێگایەکە کە دەستفرۆش و شتی وای لێ هەیە زۆربەی کورد بوون دیارە قەدەغەش بوو، قەدەغە یانی بەو مانایەی  شوان پەروەر هەڵاتبوو هاتبووە ئوڕووپا وەلێ ئەو گۆرانیانە لێ ئەدرا و ئەو خەڵکە زمانەکەشیان لە دەست دابوو ئاسیمیلە ببوون بەڵام بەو گۆرانیانە ئەت دی ئەگەشێنەوە. دیارە تەنیا ئەوە نییە لەو سەردەمە دا وردە وردە بیری کوردایەتی و ئەمانەش زیادی کردووە بەڵام واقعییەتی تەئسیری تێلێڤیزیۆن، ڕادیۆ لە سەر بڵاو کردنەوەی گۆرانی و ئەوانە فەوقولعادە گەورەیە وەکوو مامۆستایەکی ڕەسانە و ڕادیۆ و تێلێڤیزیۆن پێم خۆشە بۆمان باس کەی دواییش ئەگەینە خاترەکە ئەگەر پێت باش بێت کە ئەو خاترە زۆر
شیرن بوو بە ڕاستی من چێژم لێ برد بەڵام وەکوو کەسێک کە ئەزانێ چەند نەخشێکی گەورەی هەیە ئەم ڕادیۆ و تێلێڤیزیۆنە چ نەخشێکی گەورەی هەیە هە لە دژی ئێمە و دیارە وەختێ باسی ڕادۆ و تێلێڤیزیۆن ئەکەین وە میدیا، ئەو میدیای دەسەڵات نەخشە و بەرنامەی بووە بۆ ئاسیمیلە کردن بەڵام  لە بەرانبەریشدا ئەو گۆرانی و حەکایەت و داستان و حەتتا فوکاهی فوکاهی نەڵێم باشە چی پێ ئەڵێن؟  کۆمێدی. کۆمێدی و بەرنامەی منداڵان و لاسایی کردنەوەکان و  ئەوانە ئیتر خولاسە وەلاهی کاک بارزان دێنین بەزۆریش بووە دەیهێنین. بارزان شاسوار ڕازی دەکەم
ناسرسینا: بارزان شاسوار دەبێ بێنین. شتی تایبەتی بەینی من و کاک بارزان خۆمان هەمانە کە داوای لێ دەکەم  بێ ئەوەی ئەم وشەیە لە زمانی منەوە بگوترێ ببیسێت و بێ. کاکە ڕەحمان نازانم بڵێم چی یەکێک لە شانسەکانی گەورەی ژیانی من ئەوە بووە کە لە ساڵی ١٣٦٢-ی هەتاوییەوە من لە بەشی کوردی ڕادیۆ
کارم کردووە. ماوەیەکی زۆرە کەم نییە، شتی زۆر سەیر و سەمەرەم بینیوە. بینیومە کە لە ڕادیۆ تێلێڤیزیۆنی مەهاباد سەرۆکی ئەو کاتی ڕادیۆ کە کەسێکی حیزبوڵاهی بوو نەواری تۆمارکراوی گۆرانییە کوردییەکانی لە ناو حەوشی ڕادیۆ تێلێڤیزیۆن کۆ کردبۆوە لە سەر یەک چەندین نەوار با بڵێین دەیان نەوار ڕەنگە بڵێم پەنجاە شێست نەوار ئەوەی کە ئێمە پێی دەڵێین  لە سوێدی و ئینگلیزیدا پێی دەڵێن نەواری ڕەیل ئەو نەوارانەی وەکوو کاسێتە بەڵام شکلی گەورەتری. ئەوانەی لە سەر یەکیان دانابوو، کۆیان کردبوونەوە ئاوریان تێ بەردەدا. ئەو کەسە ئاوری تێ بەر دەدان، هێندێک کەسی لە دەوری خۆی کۆ کرد بووەوە کە دەبێ لەوێ بن و بیبینن کە ئەم نەوارانە
پیسن، کڕێژن، چڵکنن، گڵاون چونکە گۆرانییان لە سەرە، گۆرانی حەرام. بە دەیان گۆرانی حەسەن زیرەک، ماملی، مەلا حوسێن  عەبدوڵا زادە،
ڕەحمان جەوانمەردی: خەلیلی سدیقی
ناسر سینا: و دەیان گۆرانی بێژی تریان لە حەوشی ڕادیۆ تێلێڤیزیۆن سووتاند لە بەر وەی کە ئەوانە گڵاو بوون. من بۆ خۆم دێتەوە بیرم ئێستا کە باسی ئەوە دەکەم بە ڕاستی چاوم پڕ دەبێ لە فرمێسک. کە ئەو شتە دەگێڕمەوە کە لە بەر چاوی تۆ کولتووری تۆ دەسووتێنن بەڵام ئەو پێی وا بوو لەبەر ئەوەی حەسەن زیرەک  بە
کراوەیی باسی جوانی دەکات
ڕەحمان جەوانمەردی: دوگمەت داخە
ناسر سینا: حەرامە، پیسە نابی هەبێت و دەبێ بسووتێنرێت. دواتر هەندێک لە هاوکارانی بە تەمەن و بە تەجروبە زانیان کە دەبێ دەگەڵ ئەو کەسانە بە جۆرێکی تر قسە بکرێت پێیان وتن لێرە دا ناوەکەییم دێتەوە بیر ئاغای بابایی هیچ دەزانی کە ئەم شریتانە، ئەو نەوارانە ئەگەر لە سەر مێغناتیسیان دانێی، مەگنێتیان دابنێی پا
دەبنەوە بۆ خۆیان. ئینجا ئەوانە بەیتولماڵن بۆ ئاوایان لێ دەکەن؟ ئێ دەکرێ شتی ئاواش یانی پاک دەکرێنەوە؟  ئا هەموو بە تەواوی تەتهیر دەکرێن، پاک و خاوێن دەکرێنەوە.  لەبەر ئەوە بەشێکی زۆری گۆرانی و شتەکانیان ڕزگار کردن بە ڕاستی ئەوەی کە من بۆ خۆم لە نزیکەوە شاهیدم لە ڕادیۆ تێلێڤیزیۆنی مەهاباد  ئەو شتە کرا. ئەمە
سووکایەتی نەبوو بەس بە هونەر، بە زمانیش بوو بە ڕاستی. لە ڕادیۆ تێلێڤیزیۆنێکدا کە بە دەیان گۆرانیبێژی  گەورەی کورد یەکەم جار گۆرانییەکانی خۆیان  لەوێ بڵاو دەکردەوە، بەڵام ئاوای لێ دەکردن جمهووری ئیسلامی. زۆر ناچمە ناو ئەوەوە من لەو کاتەوە لە ڕادیۆ تێلێڤیزیۆندا بووم هەتا ساڵی ٧٣-ی ئێران کە هاتمە دەرەوە.
وەبیرم دێ کە لە ڕادیۆی تاران بەشی کوردی ڕادیۆی تاران ڕادیۆ کە دەکرایەوە بە هیممەتی زۆر هاوکاری خۆشەویست دەسپێکی ڕادیۆکە با بڵێین کرانەوەی ڕادیۆکە  بە سروودێکی ناسری ڕەزازی بوو: " کوردین و دلێر، مەرد و بێچوە شێر" ئەمە بە جێگای ئەو سروودی جمهووری ئیسلامییە بوو کە دەبوو لێ درابایە بەڵام  هاوکارانی
ڕادیۆ شتێکی تریان لێ دەدا ئەم گۆرانییەی ناسریان دادەنا. و بۆ کاک ناسریشم گێڕاوەتەوە بەختەوەرانە ئەمە تۆماریش کراوە لە کتێبێک کە دواتر نووسراوە گوتوبێژێک  دەگەڵ گۆرانی بێژانی کورد پێم وا بێ  کاک حامیدی گەوهەری ئەم کتێبەی چاپ کرد لە سویدا.
ڕەحمان جەوانمەردی: بابە بۆ " تێکۆشەرین، تێکۆشەر"؟ و مەرد و بێچوە شێر
ناسر سینا: بەڵێ ئەمە ڕادیۆکە بەمە دەکراوە ئەو کاتە برادەرێک هەبوو لە بەشی کوردی ڕادیۆ تاران کە نازانم بارزان کە ئێستا گوێی لە منە و بێدەنگ دانیشتووە لە خوارەوە زۆرتری لەبیر بێت کە وردەکارییەکانی ئەمە شتە چی بوون بەڵام تا چەند ساڵێک دوای وەی کە منیش هاتم لەوێ ئیشم دەکرد لە بەشی کوردی ڕادیۆ تاران
ئەم شتە هەر هەبوو دواتر لایان برد و دیارە ئاڵوگۆریش بە سەر هات بە سەر شتەکانا. ئەو کاک جەعفەری شێخەلئیسلامی کە ماوەیەک لەوە پێش قسەی دەکرد  یەكێ لە هاوڕێیانی خۆشەویستی من بوو  لە ڕادیۆی تاران ئینجا بەرنامەیەکی دەنووسی و پێشکەشی دەکرد بە ناوی " هەوارگەی زەنوێر" کە ئێواران ڕۆژانی جومعە بڵاو دەبۆوە ئینجا پاسی ئەوەی کە بڕیاری دا و نەیدەتوانی لە ئێران بمێنێتەوە چوو بۆ دەرەوە ئەم بەرنامەیەی بە من سپارد و من درێژەم پێ دا. چەندین ساڵ دواتر کە بۆخۆشم هاتمە دەرەوە. ویستم ئەوە بڵێم کە دیارە دەوڵەتەکان زمان بە کار دێنن بۆ سیاسەتی خۆیان، بە قازانجی خۆیان و بۆ تەبلیغات و ئەوانە بەڵام ئێمەش دەبێ بتوانین زمان بە هەمان شێوە بەکاری بێنین بۆ خۆمان بە قازانجی خۆمان. ساڵی ١٩٩٩، من دیارە ساڵی ١٩٩٧ هاتم بۆ ڕادیۆی سوید هەتا سێ ساڵ من لە بەشی فارسی کارم دەکرد دواتر وای لێ هات کە ڕۆژێک لە ڕۆژان بۆ کارێکی ماڵپەڕ دانان و ئەوانە پێوەندییان پێوە گرتم و وتیان دەزانین کە تۆ خەریکی خوێندنی ئەو شتانەیت پێمان خۆشە کە یارمەیئمان بکەی ماڵپەڕێک دروست کەین بۆ بەشی فارسی: ئەی وتم زۆر باشە ئەمە شتێکی سەیر نییە کۆد و شتەکانیم بۆ نووسین و پێم دان بەو کەسەی کە قەرار بوو ئەو شتە بکا بە زمانهای جۆراجۆر. ٢١ زمان  هەبوو ئەو کاتە کە بێ ماڵپەڕ بوون. لە سویدا زۆر زۆر تازە بوو ئەم ئیشە ڕەنگە لە زۆر شوێنی دنیاش هەر ئاوا بوو بێت. ماڵپەڕێکم دروست کرد بۆ بەشی فارسی. وتیان یەکیش دروست کە بۆ بەشی عەڕەبی. ئێ وتم هەمان شت. بەڵام هێندێک کۆد جیاواز دەنووسی دەبێتە عەڕەبی. ئەویش کرا ئینجا بە منیان گوت دەتوانی ماڵپەڕێکیش دروست بکەی بۆ بەشی  کوردی بۆ زمانی کوردی. وتم بۆ کام دیالێکتی؟ وتیان ئەمە چییە؟ وتم وەڵا کوردی دوو
دیالێکتی سەرەکی هەیە سۆرانی یە کە لە ڕاستەوە بۆ چەپ دەنووسرێت ئاڵوگۆڕێک پێک هاتووە لە زمانی عەڕەبی و با بڵێین فارسیدا کە پێشتر ماڵپەڕەکانی هەیە. بە تەواوی ئەوان نییە هەندێک وشەی تایبەتی خۆی هەیە بەڵام وەکوو ئەوان دەنووسرێ لە ڕاستەوە بۆ چەپ. دیارە بۆ تێگەیشتنی ئەوان ئەو شتە باس دەکەم.
ئینجا ئێمە دیالێکتێکی ترمان هەیە دیالێکتێکی زۆر گەورەیە، زۆربەی زۆری کوردەکان بەو دیالێکتە قسە دەکەن ئەویش لە ناو خەڵکا پێی دەڵێن کورمانجی.  لە چەپەوەیە بۆ ڕاست لە کوردستانی تورکیا قسەی پێ دەکرێ و دەنووسرێ هەر وەها بەشێکی کوردەکانی ڕۆژئاواش، دیارە ئەو کاتە وشەی ڕۆژئاوا نەبوو، لە کوردستانی سووریا
بە هەمان دیالێکت قسە دەکەن، بەشێکیان هەم بە عەڕەبی دەنووسن بەشێکیشیان بە لاتینی دەنووسن. ئێوە کامەتان دەوێ؟ دەتانەوێ ماڵپەڕ بە چ دیالێکتێک دروست بکەن؟ ئەو کەسەی کە دەگەڵ من قسەی دەکرد کەسێکی ئاڵمانی بوو کە ماڵپەڕوانی ڕادیۆی سوید بوو وتی ئەم شتانە ئەتۆ چۆن دەزانی؟ وتم ئاخر  ئەمن
کوردم. وتی تۆ لە بەشی فارسی کار ئەکەی بەڵام کوردی؟ وتم بۆ شتێکی سەیرە؟ ئەمە چییە تۆ باسی دەکەی؟ شتی وام نەزانیوە ڕۆیشت. و پاشی ماوەیەک هاتەوە و وتی سەرۆکەکەمان بانگت دەکا کاری پێتە. چووم بۆ لای ئەو گوتی دەرگای پێوە دە، دەرگام پێوە دا وتم چی بووە وتی تۆ کوردی؟ ئەمنیش زۆرم پێ سەیر
بوو دیارە وەکوو بیرەوەری باسی دەکەم وتم ئا بێگومان بۆ چ بووە؟ وتی کاکە ئێمە زۆر لەمێژ ساڵە دەمانەوێ بەرنامەیەکی بە کوردی دابنێین.  بەڵام هیچ کوردێک ناناسین لێرە کە ڕۆژنامەوان بێت و بیهەوێ لە ڕادیۆ کار بکات و ئەوانە و با بڵێین ئێمە ترساوین لەوەی ئەو کەسەی دێتە ئێرە حەتمەن چەکی پێ یە حەتمەن  موشکیلەیەک دەنێتەوە و ئەوە سێ چوار ساڵە ئەتۆ موشکیلەت نەناوەتەوە وتم کاکە ئەو قسانە چییە شتی وا چۆن دەبێت. ئینجا وردە کاری زمان و شتی وای لێ پرسیم وتم بەڵێ دوو دیالێکتە سەرەکەکانی کوردی ئەوانەن و بەڵام بۆ چیتانە، ئەو زانیارییەتان بۆچییە؟ وتی  وەڵا حەزمان لێیە ڕادیۆی کوردی لە سویدیش  دابمەزرێت بەڵام ئێمە چەند ساڵە، ئەمە زۆر سەرنجڕاکێشە، وتی چەند ساڵە نەمان وێراوە و نەمان ویستووە کە بەرنامەی کوردی  هەبێت.
کاک بارزان شاسوار کە ئێستا لە خوارەوە دانیشتووە و گوێی لە دەنگی منە  یەکێک لەو کەسانە بوو
ڕەحمان جەوانمەردی: بۆ جواب ناداتەوە ئەڵێی خەوتووە، ئەوە سەعات نۆیە، ئەوە قەلبیشی بۆ ناردی
ناسر سینا: بەڵی، نازانم ، فارس وتەنی سپاس بارزان گیان. ئیفشاگەری لێ دەکەم. بارزان شاسوار یەکێک لەو کەسانە بوو وەختی خۆی ڕادیوی سوید داوای لێکرد بوو کە بەرنامەیەکی وەکوو تاقیکاری دروست بکات بۆ ئەوەی کە سویدییەکان بزانن ئەگەر بەرنامەی کوردی بەم لەهجەیە بڵاو بێتەوە چەندە خەڵک تێی دەگەن. چونکە بیستبوویان کە زمانی کوردی لەهجەی جۆراوجۆری هەیە کەس لە کەس حاڵی نابێت. ئەمە بۆچوونێک بوو کە وەختی خۆی بە درۆ پێیان درا بوو. ئینجا دیارە بارزانیش بەرنامەی باشی دروست کرد بوو پێی دا بوون بەڵام بە هەر هۆیەکی بووبێت ئەو کاتە قبووڵیان نەکرد و بەرنامەی کوردی دا نەمەزرا. پاش ئەوەی کە ئەوزانیارییانەم پێ دان و لە سەر ماڵپەڕەکە و ئەوانە وتیان وەڵا تۆ قەتت لە ڕادیۆی کوردی کار کردووە؟ وتم وەڵا ١١ ساڵم لە ڕادیۆی کوردی کار کردووە و بێجگەلە ڕادیۆ هیچ شتێکی تر نازانم. وتیان ئێمە  بەو زووانە ڕادەگەیێنین کە دەمانەوێ بەرنامەی کوردی دامەزرێنین ئینجا پێمان خۆشە ئەتۆش یەکێک لەو کەسانە بی کە بەشدار دەبیت.هێندێک تاقیکاری تایبەتی خۆی هەیە، نازانم چی و چی بەڵام تۆش دەتوانێ یەکێک لەو کەسانە بیت. ئەکاتە ئەمن ماڵپەڕێکم دانا بوو بە ناوی "  کوردستان پرێس " لەگەڵ ڕۆژنامەوان قەرەنی قادری کە ئێستا لە هەولێر دەژیت بۆ ئەوەڵین جار  فۆنتی کوردیمان بەکار دێنا بۆ ئەم ماڵپەڕە. دیار بوو چەند ساڵێک بوو من لێرە خولێکی تایبەت دەچووم بە ناوی " وێب پابلیشینگ"  حەزم لێ بوو کە هێندێک کاری ماڵپەڕوانی و شتی وا بکەم. ئینجا مەسەلەی زمانیش وای لێ کرد بوو کە دەگەڵ برادەرێک، برادەرێکی فارس کە لە ئەوسترالیا دەژیا داوای یارمەتیم لێ کرد کە بەیەکەوە یەکەمین فۆنتی کوردی دروست بکەین بۆ PC بۆ سیستمی ویندۆز، مایکرۆسۆفت. کە  پاشی چەند مانگێک ئێمە دامان نا، شتەکانمان دانا و یەکەمین ماڵپەڕیشمان لەگەڵ کاک قەرەنی دامەزراند بە ناوی
" کوردستان پرێس" کە ڕاستەوخۆ بە فۆنت کاری دەکرد. بەر لەو ماڵپەڕ و شتەکان، ماڵپەڕی کوردی هەبوو بە سۆرانی بەڵام هەموویان بەس وێنە بوون یانی وێنەیەکیان دەگرت و
ڕەحمان جەوانمەردی: جارێ بە سەر وشەی " ماڵپەر " دا مەڕۆ. بە سەری دا باز مەدە ئەویشمان بۆ باس بکە.
ناسر سینا: باشە بە چاوان [پێ دەکەنێ]، وێنە و شتیان دادەنا لە باتی ئەوەی بە نووسراو بە فۆنت هەبێت. ئەمەش قورساییەکی زۆری دروست دەکرد. دەبوو وێنەکەت ناردبایە بۆ ئینترنێت و دات بەزاندبایە و دەردی سەری خۆی زۆر بوو. بەڵام ئێمە فۆنتمان بەکار هێنا کە زۆر سووک بوو  وردە وردە لە ستانداردی جەهانی نزیک
دەبووینەوە هەر چەند ئەو کاتە هێندێک هەڵەش کرابوو کە ئەگەر ئەمن ئەو زانیارییانەی ئێستا هەمە ئەو شتانەم نەدەکرد. کەمێک منداڵانە بوو
ڕەحمان جەوانمەردی: هەموو پیتێک ئەبوو بکرایە بە وێنە لە واقیعا گیف یا جی پی گی، ئەو وەختە قەدیم، ئەوەڵ
ناسر سینا: بەڵێ، بەڵێ  نووسراوەیەکیان دەنووسی، دیارە لە مەکینتۆشا هێندێک شت هەبوو دەیان توانی بە کوردی بنووسن لە بەرنامەی نایسیس و نازانم هێندێ شتی ئاوا دەکرا تێکستی کوردی بنووسن، بەڵام  دەهاتن وێنەیەکیان دەگرت وێنەکەیان دادەنا سەر ئینترن دەبوو وێنەکە هاتبا خوارەوە ، داونلۆد کرابا ئینجا تۆ بینیبات.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەڕێ وەلێ ماڵپەرێ بوو تەقویمێ بوو، تەقویمی فارسی وە شێعری خەییامیشی بوو. ئەرێ ئەوە زۆر خۆش بوو.
ناسر سینا: ئەوە دواتر هات، ئەوەی ئەمن باسی دەکەم زۆر زووتر لەوانە بوو. ئەمن باسی ساڵی ١٩٩٦ دەکەم ئەم شتانە کرا. ئینجا  باسی وشەی ماڵپەڕت کرد من دەم دیت کە لە سویدیا دەڵێن " هێم سیدا" لە ئینگلیسیدا " هۆم پەیج"  ئەی خوایە ئەم هۆم پەیجە چی لێ بکەین ئەمن کە دانیشتووم ئەو شتە دەکەم چی لێ بکەم.
وەڵا دانیشتم وشەم دروست کرد نێوم نا " ماڵپەڕ". ئینجا لەگەڵ ئەم کاک بارزانە کە ئێستا لە خوارەوەیە و گوێی لە ئێمەیە ئەو کاتە لە " ڕادیۆی دەنگی کورد" لە سپۆنگا کاری دەکرد بەرنامەی وتوێژێکیان بۆ داناین لە بەینی من و برادەرێکی کوردی کورمانج بوو ناوەکەیم لە بیر چۆوە هەر ئێستا دەگەڵ ئەو موناقەشەیەکیان بۆ دانانین قسەمان
دەکرد و ئەوانە کە من پێشنیاری هێندێ وشە دەکەم کە دەبێ دروست بکرێ دە کوردیدا  چونکە ئەمە سەرەتای کارێکی  دیجیتاڵی گەورەی جیهانییە و دەبێ وشەی خۆمانمان هەبێ و تێرمی کوردیمان هەبێ و ئەو بەر ئەو بەر من پێشنیاری ئەو تەرمە دەکەم وەکوو ماڵپەڕ دابنێین وفڵانە شت بە وی دیکە بڵێین خەریکی ئەوەندە با بڵێین دارە دارەی ئەو کاتەی شتی دیجیتاڵی بووم  لە دیارە دوژمنایەتییەکی زۆر کرا، موخالەفەتێکی زۆر کرا شتی وا چۆن دەبێت و ئەم وشانە غەڵەتە  بەڵام ئێستا بە سەر ئەم شتە دا سی ساڵ تێپەڕیوە وشەی ماڵپەڕ وشەیەکی ئەوەندە ئاسایی یە کە نەبێتەوە. خۆشحاڵم بەوە بێگومان، وشەی تریشم زۆر دامەزراند
ڕەحمان جەوانمەردی: وە جوانیشە، وشەی تریشت هەیە؟
ناسر سینا: ئا، وشەی دیکەشم زۆر دروست کرد کە هیچیان جێگایان نەگرت. مەسەلەن بە چاتم وت، چات لە ئینگلیسیدا وشەیەکی  بە هێز نییە، با بڵێین کڕاواتی و ڕێکوپێک و ئەوانە نییە، بەڵکوو وشەیەکی سووکی قسە کردنی ئاسایی یە. ئەگەر بمانەوێ بە کوردییەکەی بڵێین دەبێتە چەق چەق
ڕەحمان جەوانمەردی: جەقە خانە
ناسر سینا: ئا منیش ناوی سایتی ئاوا کە هێندێک چەقەخانەم دروست کرد بوو نێوم نا چەقە خانە. ئەو کاتە
ڕەحمان جەوانمەردی: ئابادان دات کام.  ئەو شتە بوو ئەو دەم نا
ناسر سینا: نا، ئانجڵ فایر هەبوو لەوێ ئەو کاتە ئەمن لەگەڵ سایتی " گویا " کارم دەکرد. گویا دات کام. کە خاوەنەکەی ئەو کاکە
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەویش عەجەب برەوێکی بوو.
ناسر سینا: بەڵێ کۆنە هاوکارێکی من بوو لە زانکۆی ڕادیۆ تێلێڤیزیۆنی ئێران کە دوایە هاتبووە دەرەوە ئێستا لە بی بی سی ئیش دەکات ناوی فەرشاد بوو
ڕەحمان جەوانمەردی: گویا لە ٩٧ و شتە دەستی پێکرد.
ناسر سینا: بەڵێ، بەڵێ ٩٦، ٩٧ دەستمان پێکرد. من لەگەڵ ئەو کارم دەکرد بەڵام بۆ ئەوەڵ جار هێندێک لاپەڕەی کوردی و شتی وام هێنا ناو " گویا"  و هێنامانە پێشەوە و لە لاپەڕەی یەکەم دامان نا ئەو کاتە دەستمان کرد بە هێندێک کار. بەڵام لاپەڕەیەکم دروست کرد بۆ فیلمی کوردی بە ناوی " کورد فیلم"، ئێستاش ماوە ئەگەر یەکێک بییەوێ بگەڕێت دەتوانێ لە ئارکایڤ دات ئۆرگ بیدۆزێتەوە.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئیتیفاقەن ئەمڕۆ شتێکم دۆزیبۆوە ئەمویست بیهێنم دای نێم.
ناسر سینا: دواتر وای لێهات هین بوو با بڵێین فۆنتەکان باش بوون سەرکەوتوو بوون خەڵکێکی زۆر بەکاری دێنان، سووکیش بوون، لاپەڕەکان زۆر سەیر بڵاو بوونەوە، هێندێک هەڵەی فۆنت و شتی وامان کە کرد بوو فۆنتەکان باشتر و باشتر بوون  کە بوو بە شتی ڕەسمی و ئەمن بۆ یەکەم جار  لە ڕادیۆی سویدا ئەم فۆنتە کە ئەو کاتە ناوی " پارس نگار " بوو بەکارم هێنا هەم بۆ بەشی کوردی وهەم بۆ بەشی فارسی و هەم بۆ بەشی عەڕەبی و هەم بەشی سریانی چونکە هەموویان خۆم دروستم کرد بوون لەگەڵ ئەو برادەرەی بابڵێین لە ئەوسترالیا بوو، فارس زمان بوو. ئینجا ئەمانەش کە تێپەڕین ماوەیەکی بە سەر چوو بەرنامەی ڕادیۆ  ئەمریکا ئەم فۆنتەی
بەکار هێنا وەختی خۆی چەند ساڵ دواتر. بەڵام ئیدی شانازییەکەی خۆشبەختانە  بە کوردییەکانی سوید درا کە یەکەم ماڵپەڕی کوردیان دامەزراندۆ کە بە فۆنت کار دەکات، سووک، بە ئاسانی دەکرێتەوە، ئینجا هەموو کەس دەتوانێت فۆنتەکە بەکار بێنێت، شتی زۆر جۆراجۆری لێ کەوتەوە، وێنە دروست کرا، کاری زۆر گەورە کرا
بە ڕاستی دوای ئەوە. یانی بەشی خۆی شۆڕشێکی دیارە ئاستەنگ بەڵام باشی دروست کرد. کە ڕادیۆ سوید ئەم بەرنامەی کوردی دانا دێیەوە بیرم لەوێ باسیان کرد جاری یەکەم کە بەرنامەکەیان داناوە و ویستیان ڕایانگەیاند کە بەرنامە بە زمانی سویدی کە دەمانەوێ بە زمانی کوردی بەرنامە بڵاو بکەینەوە وەکوو بەڵگە
هێنانەوە کە بۆچی پێویستە ئەم بەرنامەیە هەبێت باسی ئەوەیان کرد کە کوردی زمانێکە کە توانایی  کاروباری مێدیایی هەیە بۆیە ئێمە دەمانهەوێ لە پێوەندی گرتنمان دەگەڵ خەڵک دا  لەم زمانە کەلک وەربگرین. ئەمە بە ڕاستی بۆ من جێگای سەربەرزی بوو کە ببینم ڕێکخراوێکی ڕەسمی و جیدی وەکوو ڕادیۆ سوید ئێعتڕاف بەوە
دەکا کە زمانی کوردی  زمانێکی میدیایی گەورەیە.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەگەر بڵێین دوای ئەو ڕادیۆیانەی کە لە بەغدا و کرماشان تاران و ئیرەوان و ئەوانە بووە  لە ئوڕووپا دا یەکەم بووبێ؟
ناسر سینا: لە ئوڕووپا دا بێگومان یەکەم بوو. لە ئوڕووپا دا یەکەم بوو گرینگییەکەشی ئەوەیە ئەو ڕادیۆیە کە من دواتر ناوی " زایەڵە" م لە سەر دانا یەکەم ڕادیۆتی پابلیک  سێرویس بوو ڕادیۆیەک بوو کە ئی حکوومەت  نەبوو خەڵک بۆ خۆی پارەی دەدا بەڵام لە ئاستی ڕادیۆ ناسراوەکانی جیهانی وەکوو بی بی سی، دۆیچێ وێلێ، ڕادیۆی
نەتەوەیی ئەمریکا و ئەو ڕادیۆیانە بوو کە با بڵێین، بابڵێین خاوەنی پێگەیەکی زۆر بەرز بوو.، باوەرپێکراوی بوو. ڕەنگ بێ لە لای خۆمان ڕادیۆکان ئامانجێکی دیکەیان هەبووبێت. رادیۆی کوردی لە ئێران لە لایەن ئەڕتەشەوە دروست کرا  بۆچی بۆ تەبلیغات بە دژی کوردەکان. بە کوردی قسەیان دەکرد بەڵام تەبلیغاتیان دەکرد دژی کوردەکان
پەسنی شا و حکوومەتی شایان دەدا. لە عێڕاقیش  هەر ئاوا. ڕەنگ بوو ئەو ڕادیۆیە کە وەختی خۆی  لە حەیفا ڕادیۆ کوردی هەبووە، بەڵام  دیسان هەر ئامانجی سیاسی لە پشت بووە
ڕەحمان جەوانمەردی: قاهیرەش، قاهیرەش
ناسر سینا: ئێستا چۆنە ڕادیۆیەک دادەمەزرێ کە دەوڵەت لە پشتی نییە هیچ پێویستی بە هیچ پشتیوانییەکی دەوڵەتی نییە پارەی ڕادیۆکە خەڵک دەیدا، شارومەندانی سوید دەیدەن. ئەو کاتە شتێک هەبوو کە پێیان دەکوت تێڤێ لیسێنس یانی هەر کەس خاوەنی ڕادیۆ تێلێڤیزیۆن بایە لە ماڵەوە ئەو دەبوو مانگانە پارەیەکی کەم بدا
بۆ بەڕێوەچوونی ئەم ڕادیۆیانە. کەسیشی مەجبوور نەدەکرد کە ئەو شتە بکەن.
ڕەحمان جەوانمەردی: لێرەش وایە. چۆن؟
ناسر سینا: دەڵێم کەسیش ئیجباریشی نەبوو کە ئەو پارە بدا
ڕەحمان جەوانمەردی: ئێستا نەماوە ئەڵبتە
ناسر سینا: لێرەش نەماوە. لە سویدیشا نەماوە چونکە بەڕاستی وای لێ هات چیدی خەڵکەکە  نەیدەویست پارە بۆ ئەو شتانە سەرف کا پێی وا بوو کە، دیتنی جیاوازیش دیارە زۆر هاتنە گۆڕەوە ئێستا لە سویدا بەشێکە لە باجی گشتی یانی هەموو کەس کە ماڵیات دەدا، باج دەدا دەبێ پارەی ڕادیۆ و تێلێڤیزیۆنیش بدات. دیارە پارەیەکی زۆر نییە بەڵام پارەیەکی کەمیش نییە بوودجەی ئەم ڕادیۆی سوید وە تێلێڤیزیۆنی سوید کە چەندین کاناڵی ڕادیۆیی و چەندین کاناڵی تێلێڤیزیۆنییان هەیە، هەر وەها چەندین سایتیان هەیە کە دەنگ و شتەکان لەوێ بە شێوەی دیجیتاڵی، ڕادیۆ و تێلێڤیزیۆنی دیجیتاڵی بڵاو دەبنەوە  هەموویان لەو ڕێگایەوە دابین دەکرێ پارەکانیان. مەجبوورە ئەو کارە بکا.
ڕەحمان جەوانمەردی: بۆ ئاگاداری پێم وایە ئێستەش هەر بەردەوامی لە سەر وێب سایتەکان  وایە کاک ناسر
ناسر سینا: ئەرێ وەڵا هەر لەوێ. دیارە من تەمەنێکم لێ گوزەراوە. من ٦١ ساڵم
ڕەحمان جەوانمەردی: وامان لێ مەکەوە، وامان لێ مەکە
ناسر سینا: بۆ وە نابێ کە من ڕاستەو خۆ دەخالەت لە کاروبارەکان دا بکەم، نا بەڕاست وایە. ئێستا من بەرپرسی  ماڵپەڕەکانی ڕادیۆی سویدم. ٩ زمانی سویدی هەر وەها بەشی دەنگوباسی ڕادیۆی سوید. ئەوەندە ماڵپەڕ، ٩ دانە ماڵپەڕ، ٩ دانە فەیس بووک، ٩ دانە ئیستاگرام، ٩ دانە تویتر و چەند دانەش تێلێگرام. بەرپرسیی ئەوانە بە من دراوە هەم لە باری تێکنیکی و فێر کردنەوە، هەم ئەو ناوەرۆک و شتانەی کە بڵاو دەکرێنەوە بەرپرسییەکەی بەهەر حاڵ بە منە.
ڕەحمان جەوانمەتدی: کارمندتان هەیە، کارمەندەکان
ناسر سینا: ئا کارمەندی زۆرە نزیکەی ٦٠- ٧٠ کارمەندمان هەیە کە بە زمانی جۆراوجۆر کار دەکەن.
ڕەحمان جەوانمەردی: مەنزوورم ئەوە بوو تۆ ڕەئیسی
ناسر سینا: مەسئوولییەتم هەیە با بڵێین. مەسئوولییەتم هەیە لەویدا
ڕەحمان جەوانمەردی: خۆ من بۆ کرێدیت ناڵێم، ئەڵێم ئیتیفاقەن زیدی کرێدیت بوو بڵێم ئەو هەموو کارەت پێ ناکرێ.
ناسر سینا: وەڵا زەحمەتە، دەردی سەری خۆی هەیە.
CH: سڵاوی دڵی پر ئومێدی ئێمەتان پێشکەش، باشن هەموو لایەک؟
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەوە چی بوو؟
CH: من سەلامم کرد
ناسر سینا: عەلەیکە سەلام کاکە سیوەر
ڕەحمان جەوانمەردی: سیبەر، خەریکی ئەو ئەسپەبە قاشاوێکی بکە، ئێمە زۆرمان ماوە پێنج کەسمان ماوە
ناسر سینا: جا کاکە ڕەحمان ئەمن زۆر درێژی ناکەمەوە
ئامانج: وەڵا ئەمن پرسیارێکم لە کاک ناسر هەبوو کاک ڕەحمان
ناسر سینا: ئەمن ئیدی کۆتایی دێنم بە قسەکانم
رەحمان جەوانمەردی: کوڕە پەنجا پرسیار هەیە ئەتۆ نایەڵین بڕۆی خۆ
ناسر سینا: دە خزمەت دام فەرموو، ئەخر یەتۆ شەوێکی خراپ ئەمنت بانگ کرد.
ڕەحمان جەانمەردی: ئاخر
ئامانج: وەڵا سوئالەکەم ئەوە بوو ئایا لە ڕادیۆ کوردی تاران بووی جەنابت
ڕەحمان جەوانمەردی: کوڕە لە کوێ نەبووە
ئامانج: ئەگەر لەوێ بووی ساڵی چەند بووە؟ لە سەر دەمی " هەوارگەی زەنوێر " دا لەوێ بووی؟
ناسر سینا: من ساڵی ١٣٦٥ من چووم بۆ ڕادیۆی تاران. " هەوارگەی زەنوێر" یش پاش کاک جەعفەری شێخولئیسلامی بە من درا. من نووسەر و بەڕێوەبەری بەرنامەی " هەوارگری زەنوێر " بووم کە ئێوارانی جومعە بڵاو دەکرایەوە.
ئامانج: زۆر ڕاستە من بیرەوەرییەکی یەکجار، یەکجار شیرینم لەو بەرنامەیە هەیە شێعرتان دادێنێ کە ئەوە  ئی کێیە؟ دیارە لە دێهاتەکەوە نامەیەم بۆ ناردن شێعرێکی" بێخود" تان داهێنابوو کە بزانن ئی کێیە؟ خەڵاتی هەبوو من یەکەم هاتمەوە دوو کتێبی " تاریخی مەشاهیری کورد " تان بۆ ناردم قەت قەت  لە بیر ناچێ، مناڵ بووم
و زۆر زۆریشی یارمەتی دام ئەو دوو کتێبە.
ناسر سینا: ئەی چەند خۆشە ئەو قسەیەی باسی دەکەی بەڵام ئەمە شتێکی بۆ من جێگای پرسیارە کە دەفەرمووی مناڵ بووی یانی من  زۆر پیرم دیارە.
ئامانج: وەڵاهی ژێر تەمەن بووم ئەو وەختی.
ڕەحمان جەوانمەردی: باوە ٧-٨ ساڵ تەمەن کەمتر وەردەگرن کاک ناسر. فەرموو
ناسر سینا: ئەرێ وەڵا. کاک جەعفەری شێخولئیسلامی بەرنامەی " هەوارگەی زەنوێر" ی دانا جاری یەکەم چەند ساڵ بەردەوام بوو لەگەڵ خانمێکی هەورامی، هەورامی زمان کە بە سۆرانی قسەی دەکرد ئەو کاتە بە ناوی نەهییەی ڕادار یا بڵێین ڕاهدار، پاش ئەوەی کە کاک جەعفەر ئێرانی بە جێ هێشت و بەرەو دەرەوەی وڵات و دواتر کانادا ڕۆیی بە پێی تەوافوقێک کە پێکەوە کردمان بەرنامەکە درا بە من و من تا ئەو کاتەی کە لە ڕادیۆ تێلێڤیزیۆنی تاران دەرکرام بەرپرسیی ئەو بەرنامەیەم هەبوو.
ڕەحمان جەوانمەردی: مەلا ساڵەی ئیبڕاهیمی
ناسر سینا: بەڵێ مامۆستا مەلا ساڵەی ئیبڕاهیمی یادی بەخێر یەکێ لەو کەسانە بوو کە لەوێ کاری دەکرد.
ڕەحمان جەوانمەردی: کێی دیش؟
ناسر سینا: دیارە بەرنامەی
ڕەحمان جەوانمەردی: تۆ فیرووزی میزانیت دەناسی؟
ناسر سینا: بەڵێ کاک فیرووزیشم دەناسی
ڕەحمان جەوانمەردی: تازەگی فەوتی کردووە، دوو حەفتە لەوە پێش.
ناسر سینا: بەڵێ دەمناسی، دەزانم بە داخەوە ئەمنیش بیستم بەڵێ. کاک فیرووزی میزانی جوان دێتەوە بیرم. کەسانی زۆر گەورەو ڕێکوپێک و بە ناو و دەنگ لەوێ کاریان دەکرد. بمهەوێ ناو بڵێم مامۆستا هەژار موکریانی لەوێ کاری دەکرد هێندێ بەرنامەی دەنووسین، هێندێ شتی تەرجومە دەکردنەوە. مامۆستا خالیدی حیسامی
"هێدی" لەوێ کاری دەکرد، حەسەن سەلاح سۆران لەوێ کاری دەکرد. ماوەیەک مەلا محەمەدی ڕەبیعی بەرنامەی لەوێ پێشکەش دەکرد. مەڵا محەمەدی ڕەبیعی کە دواتر
ڕەحمان جەوانمەردی: لە کرماشان یا لە تارانیش؟
ناسرسینا: لە تارانیش ئیشی دەکرد. من هێندێ بەرنامەییم زەبت کردووە لەوێ، ئیتر دوایی شەهید بوو.، یانی کوشتیان با بڵێین ئێستا ناوی
ڕەحمان جەوانمەردی: قەتڵی زنجیرەیی
ناسر سینا: قەتڵی زنجیرەیی بەڵێ، ڕێک. دواتر
ڕەحمان جەوانمەردی: ڕۆژێ بەرنامەمان بۆ دانا لێرە، سێ سەعات لە سەر ئەو مەوزووعە
ناسر سینا: وەڵاهی بە داخەوە ئاگاداری نەبووم. دەنا شتی باش هەبوو وەکوو بیرەوەری ئەمن لێی بگێڕمەوە. کەسانی دیکە زۆر بوون. کاک جەعفەری شێخولئیسلامی دیارە لەوێ کاری دەکرد، کاک عەلی نانەوازادە لەوێ کاری دەکرد هەر دووکیان ناسراون لە باری زمان و زمانەوانی و فەرهەنگنووسی دا
ڕەحمان جەوانمەردی: حوسێنی عەبباسی
ناسر سینا: کاک عەلی عەبباسی بوو، کاک عەزیزی عەبباسی بوو
ڕەحمان جەوانمەردی: عەزیز ببوورە
ناسر سینا: کاک وەهاب بەقاڵ بوو.
ڕەحمان جەوانمەردی: مەنسووری ئەردەڵان چی
ناسر سینا: کاک مەنسووری ئەردەڵانی فیلمساز بوو. دەی ئەو کایەی کاک بارزان شاسوار کە خۆت شاردووەتەوە لە خوارەوە ئەو بوو. چەند کەسایەتییەکی گەورەی کورمانجمان هەبوو، نیزامییەکان بوون، سەید جەلالی نیزامی ونیزامی نیزامی خەڵکی کوڕانەن، کەسێکی میلانیشمان  هەبوو شێخکانلوو، حاتەمی یەکان چەند حاتەمییەک لەوێ کاریان دەکرد ئەوانە کورمانج بوون. ئینجا لە سەقز برادەرێکمان لەگەڵ بوو خەڵکی، شاعێرێکی زۆر بە ناوبانگ بوو، کاک فاتیحی موحەمەدی، دیارە بەرپرسی تەولیدی بەرنامەکان کاک محەمەدی کەمانگەر بوو، محەمەد سەدیق، محەمەد هومایوونی کەمانگەر. کاک ڕەحیمی فەرەهمەند کە ئێستا چالاکێکی
سیاسیشە هاوکار لەگەڵ وەی
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەلئان هاتۆتە دەرەوە، ئەو ڕۆژە هات قسەی کرد بەڵام لێمان نەپرسی.
ناسر سینا: ئاگاداری ئەو بەشەیان نیم کاک ڕەحیمی فەرەهمەندیش یەکێک لەو کەسانە بوو کە پێشتر بەرپرسی تەولید بوو دواتر مەسئوولییەت و شتی وای لێ سەندرایەوە بەڵام وەکوو تەهییە کونەندە و پرۆدیسور کاری دەکرد چەند کەسایەتییەکمان هەبوو کە، یەک دانەمان هەبوو ئێستا ناویم لە بیر نەماوە ڕەنگە بارزان ناوی
لە بیر مابێ جوولەکە بوو، یەهوودی بوو با بڵێین مووسایی بوو سنەیی وتەنی ناوێکی زۆر خۆشە سنەییەکان پێی ئێژن. ئەی بە ڕاستی ژمارێکی زۆر. ئاغای دادخا  بوو خەڵکی بۆکان بوو. ئاغای ستوودە بوو کە باوکی سەرۆکی شووڕای شێعر بوو لە ئێرانا، کوڕەکەشی تەهییە کونەندەی ڕادیۆ بوو. کاک فەرزادی مەشعووف بووخوشکەزای کامکارەکان. ئەو کەسانەی کە لە ڕادیو دەگەڵ من مەسەلەن لە بەشی چیرۆکی شەو و ئەوانە کاریان دەکرد عەلائەدینی بابا شەهابی بوو،گۆرانی بێژ بەداخەوە فەوتی کرد چەند ساڵ لەمەوبەر. کاک حەمەی فەریدوونی بوو خەڵکی سەقز کە زۆر زۆر زیرەک بوو لە بواری کاری دووبلاژ و شتی ئاوا دا.
ڕەحمان جەوانمەردی: یەزدانیشت لە بیر چوو، ئەویش سەقزی بوو
ناسر سینا: نایەتەوە بیرم. بۆ نایەتەوە بیرم
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا جا چووزانم
ناسر سینا: پیرییە کاکە
ڕەحمان جەوانمەردی: پیرییە، پاییزە وەرزی ژیانە
ناسر سینا: بەڵام بە گشتی دەمەویست ئەو شتە بڵێم کە مەسەلەن کاتێک میدیایەک بە زمانێک قسە دەکا بە ڕاستی دەتوانێ یاستێکی تر بدا  بە گرینگی زمان. هەم وەکوو بڵاو کردنەوە هەم وەکوو تواناییەک کە زمانەکە خۆ بە خۆ وەری دەگرێت. وشەی تازە دێتە گۆڕەوە کە تۆ دەتوانێ ڕاستەوخۆ بڵاوی بکەیتەوە. بە هەزاران ڕەنگە
بڵێم بە میلیۆنان گوێیان لە دەنگی تۆیە کە ئەمە...
ڕەحمان جەوانمەردی: هیچت وەبیر دێ وشەی تازە هاتبێ لە ڕادیۆ بڵاو بووبێتەوە؟
ناسر سینا: زۆر، زۆر، یەکجار زۆر بەشێکیان منداڵێتی ئێمە بوو نەمان دەزانی چ بکەین وشەیەکی فارسی هەیە کە ئێمە دەمانەوێ هاوتای بۆ بدۆزینەوە بە کوردی بیڵێین نەمان دەزانی چی بڵێین. مامۆستا هەژار یەکێک لەو کەسانە بوو کە زۆر یارمەتی ئێمەی دەدا بۆو شتانە. بەڵام ڕاستییەکەی بڵێم ئەم وشانە کاتێک بڵاو دەبوونەوە
ڕەنگە خەڵکی ئاسایی زۆر بەلایەوە گرینگ نەبووبێت کە ئەو شتانە چن.  من یەک شتم ئێستا جەنابت باست کرد وە بیرم هاتەوە ئەو فکرەت هێنا ناو مێشکی منەوە وەبیرم دێت کە چیرۆکی " ئینجە مەمەد" ، ئینجە مەمەدی یاشار کەماڵ
ڕەحمان جەوانمەردی: حەمەدۆک
ناسر سینا: حەمەدۆک کە ڕەنگە ناوێکی، تەرجەمەیەکی زۆر رێک و پێکیش نەبێ ئینجە مەمەد یانی مەمەدی سیس
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا سیس جوانە.
ناسر سینا: حەمە سیس بەڵام کە دەڵێی حەمەدۆک کورتە باڵایی دێتە بەر گوێ
ڕەحمان جەوانمەردی: حەمە لاواز
ناسر سینا: حەمەدی کورت. بەڵام ئینجە مەمەد یانی نا حەمەدی کورت بەڵکوو محەمەدی لاواز، لاغر بابڵێین  سویدی کوتەنی
ڕەحمان جەوانمەردی: جا ئەوە سەقزییەکان حەمە سیسیان هەیە
ناسر سینا: باشتر بێ کارم پێی نەداوە، ئەمە بەحسێکی ترە. [لە سابڵاغیش لەقبی سیس هەیە. نەمر عەزیزی یۆسفی کوڕی حەمەسیسی بوو] حەمەدۆک لە بەشی کوردی ڕادیۆی تارانا ئێمە وەکوو چیرۆکی ڕادیۆیی پێشکەشمان کرد کە نامەیەکی یەکجار زۆرمان بۆ هات. دواتر ئاگادار بووم کە هێندێک کەسایەتی سیاسی کوردیش حەزیان لەوە بوو کە ئەم چیرۆکە دووبارە بکرێتەوە، چەند جارێکی تر لێ بدرێتەوە، کە لێ دراوەش یەکێک لەو کەسانەی کە دواتر زانیمان نامەی نووسیوە و سپاسی کردووە کە ئەو شتە بڵاو بێتەوە کاک مامۆستا عەبدوڵای حەسەنزادە بوو کە با بڵێین وەرگێڕی کتێبەکە بوو. نەمانزانی لە کوردستان با بڵێین لە شاخ لەو بەر ئەو بەرگوێیان لەو ڕادیۆیەیە و ئەوەندە دەوری خۆی  هەبووە.
دیارە لێرە ئەمن نامەوێ کرێدیت بدەم بە کەسێک بەس باسی ئەوە دەکەم  کە میدیا چەند دەورێکی گرینگی
هەیە کە بە زمانی خۆت قسە دەکات، چەندە دەتوانێ پێناسەی تۆ بەهێزتر بکات. هەم لە باری سیاسییەوە، دیارە هەم لە باری ئەدەبی و زمانیشەوە. زۆرم قسە کرد کاک ڕەحمان
ڕەحمان جەوانمەردی: زۆر. زۆرت قسە کرد بەڵام یە شتی تریش ئەبێ بگێڕیتەوە. هینەکەی دوکتور قاسملوو
بە عینوانی شەهید باس ئەکرێ.
ناسر سینا: وایە. لە ڕادیۆی کوردی تاراندا کاتێک کە دوکتور عەبدولڕەحمانی قاسملوو شەهید دەکرێ  ئێمە
هێندێک تێکستیان پێ داین بە هاوکارانمان دیارە ئەمن بۆ خۆم مەسئوولییەتم ئەوە نەبوو کە تێکست بدەن بە من شت بخوێنمەوە بۆ خۆم. بەڵام هێندێک تێکست درا بە هاوکارانمان کە بیخوێننەوە . یەکێک لە تێکستەکان درا بە کەسێک کە ئێستا ناوی ناهێنم چونکە لە ناوخۆی وڵات دا دەژی، برادەرێکی خەڵکی مەهاباد بوو و هەیە. بە پێچەوانەی ئەوەی کە تێکستەکانیان پێ دا بوون بەڵام خۆی ئاڵوگۆڕی لە تێکستەکانا پێک هێنا ئەو تەرجومەیەی کە ئێمە دواتر بۆمان زەبت کرد و بڵاویشمان کردەوە دە بێدەنگی دا ئەوە نەبوو کە  " قاسملوو  ڕێبەری حیزبی هەڵوەشاوەی دێمۆکڕات  وای کرد و کووژرا " و ئەوانە . بەلکوو ئەوە بوو کە " دوکتور عەبدولڕەحمانی قاسملوو رێبەری حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران شەهید بووە". ئەو کاتەی کە ئەو بەرنامەیەمان تسجیلمان دەکرد، تۆمارمان دەکرد ئێمە کەمێک نیگەرانی ئەوە بووین کە ئەو شتە دێتە پێشەوە بەڵام بمهەوێ هێندێک لە شتەکان تێپەڕێنم و باسی نەکەم بە وردە کارییەوە  ئەم شتە بەو حاڵتەوە بڵاو کرایەوە و ڕۆیشتیش، دواتر زۆر موشکیلەی گەورەشی بۆ ناینەوە هێندێک کەس لەو برادەرانە گیران، هێندێک کەسیان دەر کران، نەک لەبەر تێکەڵاوی سیاسی بەڵام یەکێک لەو کەسانەی دەر کرا من بووم، کاک وەهابی بەقاڵ بوو کە ئێستا لە ئەمریکایە،وە زۆر کەسی دیکەش کە ئیزنیان پێ نەدرا لە ڕادیۆ دا ئیش بکەنەوە. ئەم شتانە هەبوون بە ڕاستی. یانی ئێمە دەکەوتیبنە نێو جەوێکەوە کە ئەو کاتە بڵێین تێڕۆری ناوخۆیی، لە ناو خۆیاندا زۆر بوو، تێڕۆری ڕێبەرانی سیاسی کورد زۆر بوو، شەڕ بوو، شەڕی  نێوان ئێران و عێڕاق بوو بەڵام یەک دوو جار نەبێ کوردەکانیان نەهێنا کە دەنگوباس بخوێننەوە. ئەو حاڵتە حەماسییەی کە ئێستا شەڕە، و ئێستا فڵانە با بڵێین شنوەندەگان عزیز ئێستا ئاوایە  ئەوانە کە دەیان دا بە کوردەکان  ئێستا دەیڵێم، ئێستا کە ماوەیەکی زۆری بە سەر چووە کە دەتوانم ئەمن باسی ئەوانە بکەم  بە تایبەت دەنگیان وا لێ نەدەکرد بە حاڵەتی حەماسی نەیان دەخوێندەوە. ئینجا ڕادیۆی تاران پێ خۆش نەبوو ئەو جۆرە کەسانە بێن چونکە جەوەکەی لێ تێک دەدان بابڵێین یانی لێی دەکردنەوە بە فشە. موشکیلەیان زۆر بۆ دروست بوو هاوکارانی بەرنامەی کوردی. من لە بەینی ئەو کەسانەی کە ئەو دەمی کاریان دەکرد لەگەڵ ئێمە  ئەگەر بمهەوێ باسی بکەم ئێستا پێم وا نییە راقە یەک کەسیش لەو ڕادیۆتە دا، ڕەنگە پازدە بیست ساڵ لەوە پێشیش حەتتا باس کەم مابێ کە لەو ڕادیۆیە دا ئیش بکات هەر ئاوا بەردەوام. بەڵام وەختی خۆی ئەم ڕادیۆیە دەرفەتێکی باش بوو بۆ ئەوەی کە وشەی کوردی بڵاو بکرێتەوە بۆ ئەوەی کە گۆرانی کوردی باس بکرێت و لێ بدرێت و لەگەڵ هێندێک کەسایەتی ناسراوەی فەرهەنگی – سیاسی  کار بکرێت، ئەدەبی بە تایبەت هاوکاتیش تێلێڤیزیۆنێکی کوردیش هەبوو کە دواتر، زۆر زۆر زۆر دواتر ئاڵوگۆڕی بەسەر دا هات و ناوی "سەحەر" ی بەسەر دا بڕا ئەو کاتە وا نەبوو. من ئەو کاتە بەرنامەیەکم لە ڕادیۆ، لە تێلێڤیزۆنا پێشکێش دەکرد هەم نووسەری بەرنامەکان بووم با بڵێین هەم کارگەردانی بەرنامەکان بووم  ئەویش هەر بەرنامەی جومعانە بوو، ئەمن حەزم زۆر لە بەرنامەی جومعانە بوو بە ڕاستی، بە ناوی  " دیاریی هەینی"   ئەگەر لەو ناوە دا کەس هەبن کە  تەمەنیان وەکوو من بێ یان هێندێک پیرتر بن لەوانەیە وەبیریان بێتەوە بەرنامەی هەینی  " دیاریی هەینی " بەرنامەیەک بوو لە تێلێڤیزیۆنی کوردی پێشکەش دەکرا لە ساڵانی ١٣٦٦، ٦٧  و ٦٨.  ئەو کاتە جوان جوان وەبیرم دێ کە نامەیەک هات کە بوو بە هۆی ئەوەی پاشی چەند مانگ بەرنامەکانی ئێمە دابخرێت. ئەو نامەیەی کە هات بە زمانی سیاسی وتەنی، سیاسی ئێستا وتەنی تۆمارێکی، تۆمارێکی ئێعترازی بوو  کە لە لایەن ئیمام جومعەکانی کوردستانەوە هات باسیان لەوە دەکرد کە ئەمە بەرنامەیەکی زیدی ئینقیلابییە، دژی ئینقیلابی یە، بڵاو بوونەوەی بەرنامەکە جوورێکیان لەبەر چاو گرتووە ڕێک لەگەڵ بەڕێوەچوونی نوێژی جومعەیە ئەوەش بە دانستە هەڵیان بژاردووە، ئەوە دەبێتە هۆی ئەوەی کە خەڵک لە ماڵە خۆی دانیشێ چاو لە تێلێڤیزیۆنی کوردی بکات، گوێ لە بەرنامەی کوردی ڕابگرێت کە بەشێکیان بەرنامەی شێعر و ئەدەب و چیرۆک و فۆلکلۆر و ئەو جوورە شتانەن. ئەوە دەبێتە هۆی ئەوەی کە جەڵک نەیەت دە نوێژی جومعە دا بەشدار بێت. بۆیە داوا دەکەین ئێمە ئیمامانی جومعەی کوردستان داوا دەکەین کە ئەم بەرنامەیە دژی ئینقیلابییە دا بخرێت. چەند مانگێکی بەسەر چوو کە داخرا بەڵام داخرا. ئێستا ئەو شتانە تۆمار  دەکرێن، زەبت دەکرێن. هیوادارم
ڕەحمان جەوانمەردی: بەڵێ.
ناسر سینا: کەسانێک  هەبن ئەو شتانە بگێڕنەوە ئەوانەی کە وەبیریان دێ. ئەوان وەکوو گوێگر و وەکوو  بینەری ئەو بەرنامانە چۆنیان سەیری  ئەم شتانە دەکرد. بەڵام ئەوە شتێکە ئەمن لەوێدا نووسەری  بەرنامەکە بووم، کارگەردانی بەرنامەکە بووم هەر وەها بەشی ئەدەبەکەی خۆم پێشکەشم دەکرد، ئەمانە لە ڕوانگە و لە دیتنی منەوە بوون. پێم خۆشە دەنگی تریش لەو بارەوەش هەبێت.
ڕەحمان جەوانمەردی: منیش پێم خۆشە. و بە ڕاستیش دەسپێکێکە.
ناسر سینا: ئەوە مێژوویەکە کە من باسی دەکەم. هیوادارم شتی واش هەبێت.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەگەر، ئەگەر من تۆزێک موڕەتەب بایەتم و دیسیپلینێکم ببوایە ئەبوو حەفتەی بەرنامەیەک دا بنێم ڕۆژێک بۆ ئەم بەرنامە ڕادیوییە کوردانە، تێلێڤیزیۆنە کوردیانە کە هەموو خۆشەویستانی وەک تۆ بەڕاستی چووزانم مەودا نەبووە باسی بکەن  یا مەودا نەبوو بنووسرێ یا مەودا نەبووە بە تیر و تەسەلی بێتە ئاراوە و ئەو وردەکاریانەی بگەڕێنێتەوە ئەو ئیتر من فزوولیم کرد و بڕێک شتم لە تۆ ویستبوو پێشتر لوتفت کرد بوو بۆت گێڕابوومەوە بەڵام کاک بارزان نووستوە نیو سەعات. ئێستا نیوسەعاتەکەی گەیشتووە دێتە سەرەوە بەڵام با بچمەوە لای ژینیار و
ناسر سینا: وەڵا بارزانیش بانگ کە
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا قەولی داوە ئەوە هات. ئەوە بە قسەی کردین
ناسر سینا: ئەمنیش هێنامە ژوورەوە قەبووڵی کرد کە بێتە ژوورەوە.
ڕەحمان جەوانمەردی: کاکە بەخێر بێی چۆنی ئاوا بنیادەم دەبێ مەحبووب بێ.  یانی بۆیە خۆی گرت کاک ناسر تا ئێستا، بۆ ئەوەی ئێمە دڵمان دەر بێ بۆی.
بارزان شاسوار: چاوتان ماچ دەکەم
ناسرسینا: ئای لەو دەنگە خۆشەی
بارزان شاسوار: داوای لێ بوردن دەکەم. وەڵا شارەزاییم نەبوو هەم کۆمەڵێ میوان هەبوون ئێستا تەشریفیان برد و گوتم حەتمەن دێمە خزمەتتان. حەزم دەکرد کاکە پێدرام یان دۆستێک هێندێک قسە بکەن هەتا من خۆم دووسێ دەقیقە خۆم دەکەمەوە سەر یەک لە خزمەتتان دەبم.  گوێ دەگرم هەتا چەند دەقیقەی تر.
ڕەحمان جەوانمەردی: زۆر باشە، ئەرێ پێدرام بۆچی ناتوانی بێیتە سەر موشکیلەت چییە کاک پێدرام؟ من قەبووڵم کرد، ژینیار تۆش هەر مەیە.
پێدرام شەهەڵایی: وەڵا موشکیلەم نییە کاک ڕەحمان خەجاڵەتم بەڵام  هاوکات لە ستودیۆ بووم لەسەر کار بووم لە بەر ئەوە، جار جار گوێشم دابووە قسەکانی کاک ناسری سینا
ڕەحمان جەوانمەردی: خۆش بوو؟
پێدرام شەهەلایی: کاک ناسر هەمیشە خۆشە گوێدان بۆ قسەکانی
ڕەحمان جەوانمەردی: حەک مالێکتە. من گەنجینەیە ، ئەئ کاک بارزان؟
پێدڕام شەهلایی: کاک بارزان دڵە دڵ
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵاهی ئەزانی چییە
 دەنگێ بارزان:  ئی شەو وەرە شانشین
ڕەحمان چەوانمەردی: ئەوە هیچیان تۆ لێ فێر بووی پێدرام؟
پێدرام شەهلایی: بێگومان و بێ تەعاروف ئەرێ وەڵا زۆریش، زۆریش. لە کاک ناسری سینا کە زۆر. بابە کاک ناسر نامەوێ پیری کەم بەڵام وەکوو خاڵێکی گەورەی خۆم هەمیشە ئەتوانم ئاواش بڵێم حەتتا ئەوەندە محەبەت و لوتفی بۆ کە ئاگاشی لێم بووە جار جارێک ئەڵێ نەکەی. ئەوە نەکەی وا نییە کاک ناسر؟
ناسر سینا: وەڵا وایە سەد بریا باست نەکردبایە
پێدڕام شەهلایی: نانا قەی ناکا ئینسان وەختێ خوشکەزای ئاوا شلوقی بێ دەبێ باسی بکرێ
[ بە دەنگی بەرز پێ دەکەنێ هههههه]
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەی کێ بەخۆی بڵێ مەکە [ پێ دەکەنێ ههه]
پێدرام شەهلایی: نا دیارە مەسەلەکە چییە، زۆر جار بۆ  مەسەلەی زمان، بۆ  مەسەلەی هێندێ شێعر چووزانم زۆر شتی ئاوا بە هەر حاڵ کاک ناسر. وە ئێستەیش بەینێکە بە ڕاستی کاک ئامانجی ئازیز، هەموو ئەو ئازیزانە گەورەییان کردووە و لوتفیان هەبووە بەرانبەر ئەو چکۆلەی خۆیان گشتیان بە هەر حاڵ کاک ناسر
ئامانج: زۆر زۆر سپاس کاکە پێدرامی ئازیز و هێژا، بەڕاستی ئەمن هەمیشە سپاسی تۆ دەکەم کە سەیر کە بە گەنجی هاتوویتە دەرەوە بەو شێوەیە زمانی کوردی فێر بووبێت، ببێتە مۆدێراتۆری کورد، کوردی بخوێنێ،کوردی بژەنێ، پەنجەی هێندە کوردی بێ یانی ئەوە تالێنتێکە، جێی شانازی دەستخۆش.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئاخر باوکێکی هەیە کە فەوقولعادە دەگمەنە. ئەڵبەت بەس . ئەڵبەت من باوکی ..،.
ئەلبەت باوک و دایک زۆر موئەسیرە، باوە گەورەشی هەر ئەوە بۆ. شەیدا ئەزانم  زۆرت بۆ بە هات.  چۆنی، باشی؟
شەیدا  م.ئا: [ پێ دەکەنێ] سڵاو و ڕێز کاک ڕەحمان، سڵاو وڕێز هاوڕێیانی خۆشەویست و هێژا
ڕەحمان جەوانمەردی: سەرچاو، سەرچاو
شەیدا: بژی کورد و کوردستان، چۆنن باشن شوکور
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەوە تۆ کاک پێدرام ئەناسی کاک بارزان ئەناسی و کاک ناسریش ئەناسی وا نییە؟
شەیدا: وەڵا نا. من کاک ئامانج ئەناسم، کاک بارزان بەڵێ سەد دەر سەد دەیناسم.
ڕەحمان جەوانمەردی: کاک ئامانج چۆن ئەناسی؟
شەیدا: کاک ئامانج چۆن ناناسم ئەی
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەڵێم چۆنی ئەناسی؟
شەیدا: بە شێعر و شاعیری، بە نووسەری ئەوەی کە هونەرمەندی ڕاستەقینەی کوردی یە. بەس یەک گلەیی گەورەم هەس لێتان هاوڕێیانی خۆشەویست!
ڕەحمان جەوانمەردی: لەمن یا لە خۆت
شەیدا: لەخۆم [ پێ دەکەنێ ههه] کە نەبووم لە مەوزووعەکەدا کە بزانم ئەو شتە بە ڕاستی بووە یان نا بەڵام  هاوڕێ کرماشانییەکانمان، کەلهور زوانەکانمان فرە گلەییان بوو وتیان حەتتا هاتینە سپەیسەکە ناڕەزایەتمان دەربڕی ڕەخنەمان گرت کە بۆچی باسی تەخەسوسی لەسەر کەلهوڕی و لەکی نەکراوە چونکە بۆخۆیان بەڕاستی هەر زاراوەهایەکی جیا و قوولیچن، ئەسلەن تۆ هەتتا لەکی و کرماشانی  ناتوانی فرە شتیان وەیەکۆ قالب کەی بێژی یانی بێژم ئەتوانن دوودانە زاراوەی زۆر جیاواز بن وەکوو چۆن هەورامی و کرمانجی جیاوازن لە یەک حەتتا شێوازی پێت!!! و وشەکانیان بۆیەکانە من وتم بزانم بێم بپرسم لە کاک ڕەحمان بزانم مەوزووع چییە
ڕەحمان جەوانمەردی: حەقیانە، حەقیانە و ئەتۆ دەبێ قەرەبووی کەیتەوە
شەیدا: ئا لەو بابەتەوە کە قەرەبووی ئەکەمەوە بەس ڕەخنە ئەگرم. ڕەخنەکەم ئەوەسە هەر ئێستا لەم، هەر ئێستا لەم  هینە، [ پێ دەکەنێ] کاک ڕەحمان تاجی سەری کە ئەگەمە لای ئێوە هەمووتان گەورەمانن تاجی سەرن بەڵام چون تەمەنتان گەورەترە .... فرە قسەی زل بکەم  وەکوو ئێستا.
ڕەحمان جەوانمەردی: [ پێ دەکەنێ] زۆر تەبیعی یە بیڵێ
شەیدا م. ئا: [ پێ دەکەنێ] ئا، ویستم ئەوە بڵێم ئێمە واقیعەن ئەبوا کەسێکمان بهاوردایە بەراستی یا شارەزایی نەبووە یا کەمکاری کردگە لە سەر ئەم زاراوانە چونکە ئێمە لە هەر چوار پارچەی کوردستانیشا.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەتۆ بزانە سەردێڕ چ نووسراوە
شەیدا: ئاخر نووسراوە ڕۆژی زمانی دایکی، ئەسڵەن ڕۆژی زمانی دایکی یانی چی؟
ڕەحمان جەوانمەردی: شەیدا بوێستە شەیدا!
شەیدا: ئافەرین ڕۆژی زمانی دایکی  ئەی خوێنمەوە
ڕەحمان جەوانمەردی: مەوزووعەکە بخوێنەرەوە. مەوزووعەکەی چی بووە، مەوزووعەکەت بۆ بخوێنمەوە؟
شەیدا: مەوزووعەکە لە کوێ نووسیاگە
ڕەحمان جەوانمەردی: لە تەوزیحی ڕوومەکەدایە بە قوربان. جێی نابێتەوە، تۆ فەقەت ئەتوانی ئەوەندە بنووسی و دوای ئەویشە واقعییەتی ئەوەیە کە ئیدێئۆلۆژی زمانی، ئیدێئۆلۆژی زمانی و دژی زمانە بە کەمینەکراوەکان لە ئێران. جا خوب ئەمە چی لێ ئەکەی بڵێین باسی بەلووچی بکەین؟ باسی
شەیدا: نا نانا، باسی خۆمان بکەین. 
ڕەحمان جەوانمەردی: چ زمانێک؟
شەیدا: کوردی، کوردی. ئافەرین بە کوردییەکی غەڵەت باسی زمانی دایکی کردووە
ڕەحمان جەوانمەردی: کە واتە تۆ دەبێ گوێ بدەیەی. گوێ بدەیە دوایە ئاوا قەزاوەت مەکە.
شەیدا م.ئا: بەسەر چاو بەڵام  نانا کاک ڕەحمان مەوزووع قەزاوەتەکە نییە. چاو ڵێکە هاتن ڕەخنەیان گرتگە.
ڕەحمان جەوانمەردی: مەوزووع سۆرانی نەبووە، مەوزووع سۆرانی و کورمانجی نەبووە. ئەوە موتمەئین بە
شەیدا م.ئا: خوب باشە ئێستا من یەک پرسیار ئەکەم لە ئێوە زمانی دایکی من ئێستا بۆ نموونە دایکی من جافە بابم هەورامی یە باشە! زمانی دایکی من چییە
شیکا: هەورامی نییە و گۆرانی یە جا فێری بە و وەرەوە
شەیدا م.ئا: نا هەورامی یە دڵەکەم ئیجا بۆت ئەڵێم بۆچی چونکە هەورامی خۆی مەجمووعی..، دەی ماڵەکەم لەخۆتەوە مەپەڕە مایکەکە با قسەکەم تەواو کەم. هەورامی یە چونکە مەجمووعەی زاراوە گۆرانییەکانە دڵەکەم. من لەوێ ئەژیم، من لەناو هەورامیانا ئەژیم. هەورامی هەیە و گۆرانیش هەیە. تۆ ناتوانی ئێستا
ڕەحمان جەوانمەردی: شەیدا ئێستا  گۆرانییەکەمان بۆ بڵێ جا دوایی ئینتیقادەکانیشت تەواو کە، باشە.
ئۆکەی.
شەیدا م.ئا: من ئێستا کاک ڕەحمان ویستم تۆ یان کاک ئامانج، چون ئەو دوو کەسە... جارێ کاک ئامانج فرە بۆم  موهیممە، گرینگە ئەزانم، مەوزووعەکەم  بۆ ڕوون کەنەوە چونکە بە ڕاستی زۆر گلەییان بوو جۆرێک کە  ئەسڵەن یەکێک  لەو بەینە هاتە ناویان وەکوو کێشەکە ها گەورەکا بە قەسدی  بەڕاستی و کردی بە ئاژاوەیەک کەسێکی ڕەنجاند
ڕەحمان جەوانمەردی: دەفعەی ئەوەڵ نییە شەیدا!  ئەو شتە پێش دێ. من دەزانم ئەو برادەرە کە لێرە بوو ئینسانێکی زۆر زۆر دروستە و حەتمەن ئەمن دڵنەواییشی لێ دەکەم  وەلی حەقیقەت ئەوەیە ئێمە خەتایەک مورتەکیب نەبووین. قەرار وا نەبووە
شەیدا م.ئا: نانا هەر ئەو ناڵێم
ڕەحمان جەوانمەردی: دەقەیەک بوێستە
شەیدا م.ئا: بەسەر چاو
ڕەحمان جەوانمەردی: قەرار وا نەبوو باسی یەکێک لە زمانە کوردییەکان یان یەکێک لە زاراوە کوردییەکان بکرێ موتڵەقەن. کاک جەعفەر ئەم سێمینارانەی کە ئەیدا، تەنیا لە ڕوومەکەی منیشدا نەیداوە بابە، ئەسڵەن کارەکەی،  کاریەتی دەرسێتی، لە سەر زمانی  فارسی کە چۆن بە ئیدێئۆلۆژی کراوە و تەئسیر دا ئەنێت  لە سەر پاکردنەوەی زمانەکانی تر لەسەر ئەوە بووە. ئێستا ئیتیفاقی کەسێکیش هەورامی بووە هاتووە بە هەورامی قسەی کردووە، یەکێ هاتووە سۆرانی بووە بە سۆرانی قسەی کردووە، یەکێ هاتووە کورمانجی بووە بە کورمانجی قسەی کردووە و ئەو بەڕێزەش دەبوو هاتبا قسەی بکردایە و ئیدی تەواو بوو. لێرە دا هیچ کەسێک هەڵاواردنی نەکردووە، ئەگەر من نەزانم هەڵاواردن چییە شەیدا، ئەو بەڕێزانەی کە لێرە بوون هەموویان ئەزانن. باوەڕت بێ  ئەوەی کە پێت ئەڵێم هیچ  هەڵاواردنێک نەکراوە بە عەمد وەلێ مەعلوومە وەختێک تۆ ئاخێوەرێکت نییە وەختێ کەسێک نییە  کە لە سەر ئەو زمانە قسە بکا دیارە ئەوە کەماسی یە. من ئەوەڵ کەسیش کە هەورامییەک هات کولێ زەوقم کرد. ئی ئەو هەموو ئێمە خەریکین قسە ئەکەین بە سۆرانی باش بوو یەکێ هات بە هەورامی قسەی کرد. حەتتا وەختێ کە شەیدایەکی دیکە لێرە بوو ئەو بە کورمانجی قسەی کرد بە کورمانجی قسەی ئەکرد لەگەڵ کاک جەعفەر کەس نەبوو قسەی لەگەڵدا بکا. مەنزوورم ئەوەیە کە موتڵەقەن لێرە دا  عەمدێ لەکارا نەبوو موتڵەقەن.
شەیدا م.ئا: دروستە، دروستە
ڕەحمان جەوانمەردی: با ئەوەش بڵێم من قەت کەس دەعوەت ناکەم  مەگەر بۆنەیەک بێ کە ئەو بەڕێزم دەعوەت کرد بوو، ئەینا  بە ڕاستی خەڵکی تر دەعوەت ناکەم بڵێم بێن بۆ ئێرە ئەینا ئەگەر بەرنامە ببوایە حەتمەن کەلهوڕی و بڵێین گۆرانێکیشمان دەعوەت ئەکرد وە بە زیادیش خەڵکی هەورامی و بە زیادیش خەڵکی کورمانجیشمان دەعوەت ئەکرد.
شەیدا م.ئا: بەس ئەشێ من بابەتەکە دوایی گوێ ئەگرمەوە حەتمەن و ئەوەش کە دوایی خۆم و خۆت لە سەری قسە ئەکەین چونکە بە ڕاستی ئێستا ئاژاوەیەک گێڕیاوە و حەتتا تۆهمەت  لە دووسێ هاورێ دراوە وتم با بزانم مەوزووعەکە چییە لە خۆمانەوە بڕیار نەدەین، نە لەم دیو و نە لەو دیو. ئەمم وتگە پێیان من ئەڕۆم
ڕەحمان جەوانمەردی: جێی خۆیەتی من سپاست دەکەم
شەیدا م. ئا: ئێستا بۆ نموونە کاک ڕەحمان من کەسێکم من وتم ئێمە لە ماڵیشا جافی قسە ئەکەین، جافییەکە زاڵ بووگە بە هەر حاڵ چ خویشک چ برا، چ دایک و باوک گشتمان مەسەڵەن سۆرانی قسە ئەکەین. بەڵام گشتمان هەر بۆ نموونە لە باوکمانەوە. جار جار باوکم دائەنیشت من خۆم ڕاستییەکەی کورمانجی نازانم بەڵام باوکم دائەنیشت ئەخباری کورمانجی گوێ ئەگرت لێی حاڵی ئەبوو ئەزانی ئەڵێم چی یانی بۆیان موهیمە، بۆمان موهیممە گرینگە کە زاراوەکانی تر بزانین چونکە جیا لەوەی کە ئێمە ئەرکی سەرشانمانە ئەو زاراوەی خۆمانە کە دایکیمانە حیفزی کەین ئەرکی سەرشانیشمانە  کە بە ڕاستی یارمەتیدەری یەک بین لە بابەتی ئەوەی کە کولتوورەکانی خۆمان بناسین بزانین لە کوێوە هاتووین، لە جییەوە دەستی پێکردووە چونکە بە ڕاستی بەڕاستی
ڕەحمان جەوانمەردی:  [ شتێک دەڵێ نامەفهوومە]
شەیدا م. ئا: یەک دەقە تو خوا، یەکێ لە تەفرەقە گەورەکان لە بەینی کوردا ئەکرێ لە سەر ئەو زمانەیە.  خۆتان باش دەزانن.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەسڵەن مەوزووعی ئەو کابرایە هاتووە بۆ ئێرە نەتەنیا ئەو تەواوی ئەم ڕوومەش  هەمیشە لە سەر ئەوە سابیت قەدەم بووە کە هیچ کام لەو زمانانە نابێ زوڵمیان پێ بکرێ بەرخیلافی کەسانێک کە دێن ئەڵێن ئەبێ زمانێکی ڕەسمی ببێت و یەک زمان ببێت و هەمووی ئەبێ ئەو زمانە فێر ببیت و بە زۆری سەرنێزە بەقییەش ئەبێ بە دوای دا بڕۆن  لەم ڕوومە دا شەیدا دووهەزار جنێو بە من دراوە لە سەر ئەوە کە وتوومە هیچ زمانێک لەگەڵ زمانەکەی ترا نابێ هەڵاواردنی لەگەڵدا بکرێ. باوەڕت بێ، ئێستا زەگاڵییەکەمان بۆ بڵێ با بچین بۆ لای کاک بارزان!
شەیدا م. ئا: [ پێ دەکەنێ]  با جارێ قسەکان بکەین کاک ڕەحمان
ڕەحمان جەوانمەردی: دە کردت . با بچین بۆ لای کاک بارزان قسە بکا!
شەیدام.ئا: [ پێ دەکەنێ] ئاخر ماوەیەکیشە خەریکم کورمانجی فێر ئەبم بزانم  فێر بووگم.
ڕەحمان جەوانمەردی: کاک بارزان، بزانە کورمانجی دەزانێت شەیدا! چ گیرێکمان کردۆ
بارزان شاسوار: ئیزنم هەبێ دیسان سڵاو بکەم بۆ خزمەتی ئێوە
ڕەحمان جەوانمەردی: تکایە بە قوربان تکایە سەرچاو
بارزان شاسوار: ئەمن شاهیدم شەیدا خانم ئەو فەرمایشتانەی کە مامۆستا ڕەحمان فەرمووی دەقیقەن  وا بوو، هیچ ڕەبتی بەوە نەبوو، چونکە ئەو برادەرەی هات لەبەر ئەوەی لە ئەوەڵەوە لەوێ نەبوو بە هەڵە تێگەیشت میسالی بوو ئەوەی کە گوتیان ئەوە وایە. ئەو مامۆستایانەی کە هەن، مامۆستا ڕەحمان، دوکتور جەعفەر، پرۆفێسۆر جەعفەری شێخولئیسلامی، کاکە بێهرووز، ئەو کەسانەی کە تەخەسوسیان هەیە و ویجدانیان هەیە تێ دەگەن کە ئەو مەسەلانە بێ فەرق و جیاوازی دەبینن. دوو، زۆر کەس لێرەیە، ئەڵبەتە دوای ئەوەی کە من دەمەوێ هێندێک شت کورت کورت پرسیار کرا  حەتمەن دەگەڵ هونەرمەند پێدرام، ئامانج، پێدڕام چوو ما؟ ئەوشۆ پێم خۆش بوو مووزیکێک و گۆڕانی و ئەوانەش بووبایە بۆ ئەوەی تەنەوعی تێدا بایە. ئەمن سڵاو و چاوماچکردنێکی زۆر گەرمی  هاوکار و برا مامۆستای عەزیزی خۆم کاک ناسری سینا عەرز ئەکەم. لە خزمەتیدا هێندێ پرسیار و شت کرا. ناسر یەک لایەنی کە زۆر زۆر بە توانایە مامۆستا ڕەحمان کە بۆخۆشی پێم وایە یەک کەلیمە دوو جوملە بەحسی کرد  ئەسڵەن ناسری سینا ئوستادی کاری دوبلاژە، کاری ...
ڕەحمان جەوانمەردی:  ئا، نەمبیستووە، نەمبیستووە
بارزان شاسوار: کاری دوبلاژێکیشمان کرد کاری گا و کیسەل، مانگاکە دەنگی کاک  ناسر بوو، کیسەڵەکەش بۆ خۆم
ڕەحمان جەوانمەردی: بابێتەوە جا  بێتەوە ئەبێ بیکەن بۆ مان تۆزێک، با بمێنێتەوە لامان
بارزان شاسوار: وەستایە، دوایی کارەکانی دوبلاژی تری  زۆر زۆر ناسر ئوستاد بوو لە کارەکانی. بێجگەلە ڕادیۆ. لەبەر ئەوە خەڵک خاتراتی هەیە لەگەڵی لەبەر ئەوە کەمتر باسی دوبلاژی کرد. فیلمی عیسا مەسیح و ئەوانە کۆمەڵێکی زۆر سێریاڵ و ئەوانە. ناسر تەنەوعی دەنگی و دوایە مەنووچێهری ئیسماعیلی لە نزیکەوە بینیویەتی
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەو مەنووچێهری ئیسماعیلی  عەجەب ئوعجووبەیەک بوو
بارزان شاسوار: ناسر لە نزیکەوە بینیویەتی.
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەمیش دیتوومە، هەر وەک جوو زانم  وا یەک دوو ڕۆژێک لە کارێکا بوو.
بارزان شاسوار: یەکێک بە مەنوچێهری ئیسماعیلی گۆتییە ئەمە دەنگی بە گەنجی تۆ دەچێ یان بۆ خۆی  پێم وایە گوتییە ئەمە دەنگی بە گەنجی تۆ دەچێ. ئەو ئیستیعدادە کە کاک ناسری بینیوە.
ڕەحمان جەوانمەردی: تۆ ئەو خودایە ئەو میکڕۆفۆنە لەمن بستێنن هەر دووکتان قسە بکەن، ئەوە تۆ دەکەم بۆ مۆدەرەیتۆر و بەیەکەوە قسە کەن باشە.
بارزان شاسوار: ناسری سینا هونەرمەند پێجگەلەوە کە کاری سپیکەری.  بیرم دێ ئێمە لە ڕادیۆ
" پەنجەرە" ئیشمان دەکرد، کارمان دەکرد دیوانی نازانم کۆمەڵێک دیوانی شێعر هەبوو، ناسر شەو کە شێعری دەخوێندەوە پرسیاریان دەکرد لە کام کتێبخانە هەیە  لە کوێ هەیە، یانی ئەو فۆرم و شیوازە جوانەی کە ناسر پێشکەشی دەکرد دەبوو بە ڕەفیق سابیر بیرم دێ. دەبووە هۆی ئەوە کە کتێبەکە دەرپرسرا  یانی دەفرۆشرا خەڵک پرسیاری دەکرد ئەو کتێبە ئی کێیە و ئەوانە. ئەمەوێ  بڵێم  ناسر هەم بەشی تێکنیکی  هەم بەشی خوێندنەوە و تێئۆری و هونەری. مەسەلەن من شتی تێکنیکی ئێستاش گێژ و وێژ و  کامپپیوتێر و شت باش نازانم. من تۆزێک فانتێزی  و ڕێکلام و ڕێکلامێکمان هەبوو
ڕەحمان جەوانمەردی: بوێستە با شتێکت پێ بڵێم. شتێکی زۆر قەویت هەیە. دێکۆر و ساز کردن و دیزاینەکەت فەوقولعادەیە.
بارزان شاسوار: ئەمن فەقەت پێشکەشیم کردووە
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەخر دیومە، کاکە دیومە. ئەو شتانەی کە پێشکەشت دەکرد ئەوەندە مونەزەم و تەنزیم بوو کاک ناسرم لە تێلێڤیزیۆن نەدیوە من هەر لە ڕادیۆ دەنگیم بیستووە
بارزان شاسوار: ناسر ئوستادی
ڕەحمان جەوانمەردی: وەلێ براکەی  سینەماکاریشە ئیتر، ئەوەش بڵێ
بارزان شاسوار: ناسر لە بەر ئەوە، ناسر بۆخۆی فەوقی لیسانسی لە بەشی سیناریۆنووسین لە دانیشکای هونەر هەڵە نەبم. و ناسر لەوانەیە پێی خۆش نەبێ من بەحس بکەم دەزانن کە کۆنکوور دەدەن  دەچن بۆ وروودی دانیشگا، دەزانی لە ڕشتەی هونەر دا  ناسر سینا شاگرد ئەوەڵی هەموو ئێران بووە؟
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا ئەوانەت نەوتووە، ئەوەم نەبیستبوو. ئەوەت داشاردووە.
بارزان شاسوار: بەڵام لە ڕشتەی  کۆنکووری هونەرکەدە دا ناسر شاگرد ئەوەڵ بووە، عەکسی لە ڕۆژنامە لێ درا. ناوی نووسرا  کە خڵاسیشی کرد هەر شاگرد ئەوەڵ بوو، مەعدەلی  ١٩ و ئەوە بوو ئەگەر هەڵە نەبم.
ڕەحمان جەوانمەردی: شا ئەو  عەلاقە
بارزان شاسوار: ماسترەکەی لە بەشی سێناریۆ نووسینەکەی خۆی  لە سینەما و ستودیۆ دوور خستووەتەوە دوایە ئیمکانات و ئەوە نەبووە، ناسر خۆی لە ڕادیۆ بینیوەتەوە بەشی فارسی، بەشی ئەوانە، بەهەر حاڵ
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەزموونێکی نەبووە، ئەزموونێکی نەدیوە؟
بارزان شاسوار: هەی جان
ڕەحمان جەوانمەردی: ئەزموونێکی بووە کە بیبینیت لەو بوارەدا، سێناریۆ نووسییەکەی؟
بارزان شاسوار: بەڵێ بینیومە، بۆی ناردم خوێندوومەتەوە و ناسر بە زەوقە هەڵە نەبم تێزی ماسترەکەشی ڕەبتی بە زمانی کوردی، زمانی دارسی، تەرجومە. ناسر کەسێک بووە کە لەگەڵ ئەحمەد شاملوو، لەگەڵ کاک بەڕۆز کۆمەڵێک شتی شێرکۆیان تەرجومە کردووە کارەکانی شێرکۆ بێکەس بە فارسی.  فارسییەکەی زۆر باشە ناسر، هەم فارسییەکەی، هەم کوردییەکەی. موتەوازیعە لێرە
ڕەحمان جەوانمەردی: دیومە، دەزانی چییە ئێمەش حەزی لێ دەکەین باسی ناکەین.
بارزان شاسوار: ناسر موتەوازیعە باس ناکا ئوستادی منە.
ڕەحمان جەوانمەردی: وەڵا ئوستادی منیشە بە قوربان
بارزان شاسوار: لە نەوەدەکان ڕادیۆمان هەبوو مامۆستا ڕەحمان. هەم تێکنیکی دەکرد هەم سپیکری دەکرد  هەر دووکی یانی زۆر زۆر بە توانا. ئەمن ڕێکلام و مێکلام و بۆ ئەوەی خەرجی ڕادیۆیەکە دەر بێ ، ڕێکلامم نویسیبوو، ئەمن کورمانجم سۆرانی دوایی فێر بوومە، باشیش فێر نەبووم هەر. تێ دەگەم بەڵام کە دەگاتە قسە کردن و نووسینەکە سەقەتم. ئینجا ڕێکلامێکم نووسیبوو  بۆ سەلام کوردە، سوپر مارکێتی هەبوو پارەیەکی دەدا وەکوو ڕێکلام و ئەوانە جا من تێکستەکەم ئاوا نویسیبوو: " لە شیری مامر ڕا بگرە هەتا گیانی ئادەمیزاد، نە لە ئاسمان و نە لە ئەردا، تەنیا لای سوپر مارکێتی سەلام کوردە". شتێکی ئاوام نوویسیبوو  بۆ خۆم خوێندمەوە بە دەنگ و مووزیکم دانابوو خەڵکەکە پێی سەیر بوو ئەوە لە شیری مامرەوە تا گیانی ئادەمیزاد نە لە عاسمانا، نە لە ئەرد تەنیا لای سوپر مارکێتی سەلام کوردە. دنگ دنگ دنگ موسیقا دەهات و ئەوانە. بۆ دووکانەکە دەچووم، زۆر ڕازی بوو دەیگوت دووکانی خۆتە بارزان ئەوە چت گوتووە خەڵکەکە دێ ئادەمیزاد نازانم چ چ چ گوتم وەڵا شتەکە هاتووە ئەویش لوتفی ناسر بوو کە تەهییەی دەکرد و مووزیک و ئەوانە. هێندێک شتی کە بەحس کرا ناسر هاوشارییەکانی تۆ مامۆستا ڕەحمان، فەریدەی یەزادنی و فاتمەی یەزدانی، فەریدە سەداسەد لەگەڵمان بوو، هەم چیرۆکی شەو ئینسانی زۆر بە ئیستیعداد بوو. مامۆستا حوسێنی مەولایی بوو ئەوانە خەڵکی سەقز بوون لە ڕادیۆ بوون. ئەو کچانە فاتمە و فەریدە، بە تایبەتی فەریدە زۆر زۆر بە ئیستیعداد بوون. داستانی شەوانە و ئەوانە.
ڕەحمان جەوانمەردی: هاوماڵ بووم لەگەڵیان، لە ماڵی ئاغای یەزدانی بووم من