له سه‌ر زاراوه کورد نه‌بوغزێنین
له سه‌ر زاراوه کورد نه‌بوغزێنین
وێڕای سڵاو وده‌ستخۆشی له‌کاک حه‌سه‌نی به‌ڕیز و هه‌موو ئه‌و به‌ڕیزانه‌ی دی که خۆیان به چه‌مکی زمان وزمانه‌وانی یه‌وه ماندوو کردووه وده‌یکه‌ن ،من به وردی هه‌موو ئه‌و نووسراوانه ده سایتی ڕوانگه‌دا ده‌خوێنمه‌وه وجا چ ئه‌وانه‌ی دژبه‌ر به هه‌ڵوێسته‌کانی دوکتور حه‌سه‌نپوورن و چ ئه‌وانه‌ی له گه‌ڵ هه‌ڵوێسته‌کانی به‌ڕێزیانن و چ ئه‌وانه‌ی له ڕاست نووسراوه‌کانی ماموستا جه‌ماڵ نه‌به‌ز هێندێک ده‌مارگرژ بوون وچ ئه‌وانه‌ی پێی ڕازی بوون ، ئێمه وه‌ک کورد جا سۆرانی ،بادینی ،کرمانجی ،هه‌ورامی ، زازاکی ، یان هه‌ر زاراوه‌یه‌کی دیکه‌ی کوردی که قسه‌ی پێده‌که‌ین ده‌بێ ئه‌و واقیعییه‌ته بسه‌لمێنین که کورد یه‌ک گه‌لی دابه‌شکراوه و خاوه‌نی یه‌ک فه‌رهه‌نگی سه‌تاسه‌ت هاوبه‌ش نییه و ئه‌و زاراوانه‌ی که له سه‌ر سنووره‌کانه‌ی ئێران و تورکییه قسه‌ی پێده‌که‌ن جێوازیان هه‌یه بۆیه‌شه له دیوی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان پێی ده‌گوترێ شکاکی و له باکوور پێی ده‌گوترێ کرمانجی ،هه‌ر وه‌ها له سنووری ئێڕاق و تورکییه له دیوی باشووری کوردستان پێی ده‌گوترێ به‌هدینان یان بادینان و له باکوور پێی ده‌گوترێ کرمانجی ، هه‌ڵبه‌ت ڕنگه زۆر به جوانیش له یه‌کتری حاڵی ببن به‌ڵام جێوازیان هه‌ر هه‌یه وه‌ک ده به‌شی زاراوه‌ی سۆرانی دا زاراوه‌ی مه‌هابادی ، بۆکانی وبانه‌یی و مه‌ریوانی و سنه‌یی ، وده‌زاراوه کرماشانی و ئیلامی وکره‌ندی و قه‌سری شیرینی دا جێوازی هه‌یه ،به‌ڵام سه‌ر جه‌می ئه‌وانه هه‌موو کوردن ، جا ئه‌گه‌ر دوکتور حه‌سه‌نپوور باسی جووت ستانداردی زمانی کوردی ده‌کا ،به‌ڕیزیان وه نه‌بێ که به‌ردی به ئاسمانێدا داداوه و حاشا له کورد ده‌کا و خۆی پێ کورد نییه و یان خه‌ریکه دووبه‌ره‌کی ده‌خاته نێوان کورده‌وه ، نا وانییه ،هه‌ڵبه‌ت من خۆم زمانناس و زمانه‌وان نیم به‌ڵام کوردی ده‌زانم و هیچ ده‌مارگرژ نیم له وه‌یکه کورد له سه‌ر زاراواه‌ی سۆرانی یان کرمانجی ساغ بێته‌وه وه‌ک زمانی ستاندارد و فه‌رمی بۆ نووسین و خوێندنه‌وه ، ئێمه چ بمانه‌وێ ونه‌مانه‌وێ ئه‌و له‌تانه‌ی کوردستان که به ئێران و ئێڕاق و تورکییه و سوورییه‌وه لکێندراون بێجگه له تێکه‌ڵاوی فه‌رهه‌نگی ده‌گه‌ڵ گه‌لانی سه‌ر ده‌ستی ئه‌و وڵاتانه وه‌ک فارس و تورک و عه‌ڕه‌ب ،تێکه‌ڵاوی ز‌مانیشمان ئێگجار زۆره و هێج عه‌یبیش نییه چون تاوانی ئه‌و تێکه‌ڵاوییه به ویستی خۆمان نه‌بووه ئێستاشی ده‌گه‌ڵ بێ نییه ، ئێمه ئه‌گه‌ر به وردی سرنجێک بده‌ینه ئه‌و سایتانه یان ئه‌و تله‌ویزیۆنانه‌ی که له باشوور بڵاو ده‌بنه‌وه وشه‌ی عه‌ڕه‌بییان زۆر ده‌گه‌ڵه یان ئه‌وانه‌ی که له ڕۆژهه‌ڵات وشه‌ی فارسییان ده‌گه‌ڵه ، جا مه‌به‌ستی من له‌و چه‌ند دێڕه ئه‌وه‌یه که ئێمه ئێستا هیچ نه‌بووه له خۆڕا ئه‌و و ئه‌م تاوانبار نه‌که‌ین که خه‌ریکه زاراوه‌ی سۆرانی یان کرمانجی به سه‌ر کورددا داده‌سه‌پێنن یان کورد نین و حاشا له کورد ده‌که‌ن ویان له گوێن ئه‌و جوره تاوانه بێ بنه‌مایانه ، ئێمه ئه‌گه‌ر سرنجێک بده‌ینه وڵاتانی ده‌ور وبه‌ری که‌نداوی فارس هه‌ر هه‌موویان عه‌ڕه‌بن ،ڕه‌نگبێ خاڵوزا وئامۆزا و خزمی نیزیکیش بن که هه‌ن ،وڕه‌نگه جێوازی زاراوه‌ییشان له ئی ئێمه‌ی کورد زه‌قتر و به‌رچاوتر بێ و به جوانیش له یه‌کتر نه‌گه‌ن که ئه‌گه‌ر هه‌موویان کۆکه‌ینه‌وه به قه‌رای کرماشان و سنه وهه‌ولێر وسلێمانیان حه‌شیمه‌ت نییه به‌ڵام نیزیکه‌ی به ده ده‌وڵه‌تن و هه‌ر یه‌که‌ش بۆخۆی نێوێکی هه‌یه وه‌ک کوێت ،دوبێ ، ئه‌بوزه‌بی ، شارجه، قه‌ته‌ر ، یه‌مه‌ن ،..هتد جا ئێمه‌ش وه‌ک کورد ڕۆژێک له ڕۆژان دیمان له باری زمان و زاراوه و یه‌کگرتنه‌وه‌ی خاک موشکیله‌مان بۆ په‌یدا ده‌بێ و ده‌بته هۆی شه‌ڕ و براکوژی و له‌یه‌کتر دابڕانی هه‌میشه‌یی ، با کوردیش ببته چوار ده‌وڵه‌ت وه‌ک ئێستا که به نێوی باشوور وباکوور وڕۆژهه‌ڵات و ڕۆژئاوا که‌وتۆته سه‌رزاران با ئه‌وده‌میش ببته ده‌وڵه‌تی کوردستانی باشوور له جیاتی باشووری کوردستان یان ده‌وڵه‌تی کوردستانی باکوور له جیاتی باکووری کوردستان ، ..هتد ، ئێمه وه‌ک کورد که ئێستا باشوور نیوچه ئازادبوونێکی به خۆیه‌وه دیوه بیپارێزین جا چاکه یان خه‌راپه جێی باسی ئه‌و نووسراوه‌یه نییه ، وه‌رن با خۆمان ئاماده بکه‌ین بۆ درووستکردن و بنیاتنان نه‌ک بۆ تێکدان و شێواندن و له بناغه ده‌رێنان ، با کوردیش ببته چوار ده‌وڵه‌ت چ ده‌بێ مه‌به‌ست له ئازاد بوونی ئه‌و چوار پارچه‌یه جا با یه‌کنه‌گرنه‌وه و هه‌ر یه‌ک ببته ده‌وڵه‌تێک و هه‌ر ده‌و جوغرافییایه‌دا به‌و زاراوه قسه بکه‌ن و بیکه‌نه زمانی ستاندارد ، یان دروشمه و خۆ ڕانان ؟ یه‌ک واقیعییه‌تیشه ئه‌وه‌ی تا ئێستا له سه‌ر زمان و زمانهوانی نووسیویانه بێجگه له یه‌ک دوو که‌سیان نه‌بێ ، ئه‌وانیدی هه‌ر هه‌موو به منه‌وه هه‌ر وا سه‌رزاره‌کی شتێک ده‌نووسین ده‌نا هیچمان له‌و بواره‌دا پسپۆڕ نین به‌ڵام هه‌موو که‌س مافی قسه کردنی ده‌و بواره‌دا سه‌تاسه‌ت ده‌بێ پارێزرابێ وه‌ک تا ئێستا پارێزراوه ، زمان شتێک نییه که به حیزب و سیاسه‌ت چاره‌ی بکرێ به‌ڵکوو ئه‌وه شتێکه نه‌ته‌وایه‌تییه و ئه‌وانه‌ی که خۆیانی له قه‌ره‌ی ده‌ده‌ن ده‌بێ زانا وپسپۆڕ ده‌و بواره‌دا بن و بیلایه‌ن له هه‌موو زاراوه ، ئیدۆئۆلۆژی ،ناوچه‌چێتی ، حیزبایه‌تی ،بیر وباوه‌ڕ بن ، ته‌نیا له سه‌ر پێکهاته و مێژوو و زمانهوانی زمانی کوردی وه‌ک تاقمێک ئاکادێمیست و لێزان هه‌ڵسوکه‌وتی ده‌گه‌ڵ بکه‌ن چون زمان هی فڵان سه‌رؤک و سه‌روه‌ر و ئاغا و سواڵکه‌ر و سیاسه‌توان و عاشیره و عێل و هۆز نییه به‌ڵکوو هی گه‌لێکه و به‌س که ده‌بێ به ئه‌مانه‌ته‌وه هه‌ڵسوکه‌وتی ده‌گه‌ڵ بکرێ .هه‌ڵبه‌ت با ئه‌و هه‌له‌ش بقۆزمه‌وه و هێندێک گله‌یی له‌و نووسه‌ر و شاعیره به‌ڕیزانه بکه‌م که ده‌و ڕۆژنامه و سایتانه‌ی باشووردا شت و بابه‌ت بڵاو ده‌که‌نه‌وه که هێندێک ڕه‌وتی زمانهوانی و ڕێنووس و ڕیزمان و وشه‌ی ڕه‌سه‌ن ڕه‌چاو بکه‌ن و ئه‌و وشه عه‌ڕه‌بی و فارسییانه وا سه‌ر و کلک قرتاو به جێی وشه‌ی کوردی ده‌خواردی ئه‌و گه‌له کۆڵه‌واره مه‌ده‌ن ئه‌و کاره ده دوا ڕۆژدا ده‌بته کۆسپێک له سه‌ر ڕێی زمانی پاراو وڕه‌سه‌نی کوردی و کورد گوته‌نی قسه که‌وته زارێکی ده‌که‌وێته شارێکی دوایه ئه‌و وشانه‌مان بۆ له زاران کۆ نابته‌وه و داده‌سه‌پێن وه‌ک وشه ی پۆزش و ته‌نسیق و ته‌ناول ، ته‌نویر و، ته‌ته‌وڕات ، ئیستیحاله ، مڕاسلات و موبڵییات و مراودات وناوزه‌د ، له میانه ، و سه‌تان وده‌یان وشه‌ی ناله‌بار و بێ تامی له گوێن ئه‌وانه ، هه‌ر به هۆی ئه‌و تێکه‌ڵ پێکه‌ڵ بوونه‌یه ئه‌و براده‌رانه‌ی باشوور بۆ ده‌رمان یه‌ک ڕسته‌ی ده وشه‌ییان ڕه‌وان و بێ نه‌قه نه‌ق و منگه منگ بۆ ناوترێ ، چون نه فارسیی ڕه‌سه‌نه نه عه‌ڕه‌بی ڕه‌سه‌نه و نه کوردی ڕه‌سه‌ن ، باشه ئێمه‌ی کڵۆڵ به قه‌ولی ناسری ڕه‌ززازی له دیوی ڕۆژهه‌ڵات ته‌نانه‌ت ناوی کوردیشمان لێ پاوان بوو ئه‌گه‌ر ئاوامان ده گه‌ڵ زمانی کوردی هه‌ڵسوکه‌وت کردبا ،جێی ڕه‌خنه و گازنده نه‌بووین به‌ڵام خۆ ئێوه نیزیکه‌ی به په‌نجا ساڵه کوردی ده‌خوێنن و ئه‌وه حه‌فده ساڵه نیوه ده‌وڵه‌تێکیشتان هه‌یه به‌ڵام وا ده گه‌ڵ ئه‌و زمانه هه‌ڵسوکه‌وت ده‌که‌ن هه‌ر ده‌ڵێی به زۆری کوردیتان قسه پێده‌که‌ن ، تکایه به‌رپرسیاره‌تی خۆتان ده‌وبواره‌دا زیاد بکه‌ن و به تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی وا ده گۆڤار و ڕۆژنامه و سایتانه‌دا بابه‌ت ده‌نووسن ، من بۆ نموونه‌ی ئه‌وڕۆ که دڵۆپێکه له ده‌ریایه‌ک ، سه‌رذێڕی سایتی په‌یامنێرتان که زمانی فه‌رمی ده‌وڵه‌تی کوردستانه بۆ دێنمه‌وه بزانن ئه‌وه‌ی نووسیوێتی .لێی تێده‌گا عێراقی - پرۆسه‌ی موژده‌كانی چاكه راگیرا ، که‌س نییه له‌و به‌رێزه بپرسێ ئه‌و ڕسته لێنگ قووچه و لاق له حه‌وایه چییه ؟ نه سه‌ری دیاره و نه به‌ری ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر بابه‌ته‌که‌شی ده‌خوێنێوه هه‌ر ده‌گه‌ڵ ئه‌و سه‌ردێڕه ناگونجێ ، هه‌ر ئه‌وی به سه‌ر زارمان دا هات نابێ بیاننووسین ، من به‌شبه‌حاڵی خۆم چه‌نه‌م چووه ئه‌وه‌نده‌یان بۆ بنووسم به‌ڵام وه‌ک نه بای هاتبێ و نه باران ، به داخه‌وه هێندێک له‌و سایتانه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتیش تووشیان به تووشی ئه‌و ئازاره‌وه بووه هیوادارم وه‌دڵی نه‌گرن و وه‌ک ڕه‌خنه‌یه‌کی دلسۆزانه بۆ زمانی کوردی وه‌ربگیرێ و وه‌رن با به هه‌موومان حه‌ولی ڕاستکردنه‌وه و پاراوی ئه‌و زمانه بده‌ین و وه‌ک سیاسه‌ته‌که‌مانی لێنه‌که‌ین و هه‌ر تاقمێکمان ببینه ده‌روێشی ئه‌و ڕێبه‌ر و ئه‌و سه‌رۆک و خه‌ڵکمان کردبێته کۆتاڵی نێو دوکانه‌که‌مان ، هه‌ر که‌سیش ئاسته‌مه ڕه‌خنه‌یه‌کی گرت زوویه‌کی ته‌مرێکی دوو قه‌بزه‌ی لێ قایم بکه‌ن و تاوانباری به تێکده‌ر و ڕووخێنه‌ر و ......هتد بکه‌ن سه‌رکه‌وتوو بن
حه‌سه‌ن ڕ
No comments:
Post a Comment