Tuesday, October 19, 2010

بیره‌وه‌رییه‌ک‌ له‌ ئازا سه‌کری ) قادری لوتفیانی)


(بیره‌وه‌رییه‌ک‌ له‌ ئازا سه‌کری ) قادری لوتفیانی
"دوایین شێعر و دوایین ماڵئاوایی"
سیاوه‌شی گۆده‌رزی

ده‌فته‌رێکی "شێعر"م له‌ گه‌ڵ خۆم بردبووه‌ پێشمه‌رگایه‌تی. نازانم به‌ زمانی ئیمڕۆ ناوی چی لێبنێم، هه‌ستی گه‌نجێکی کورد بوو به‌رانبه‌ر به‌ خۆشه‌ویستی پێشمه‌رگه‌ له‌ نێوان ته‌مه‌نی 10 هه‌تا 15 ساڵی. ئه‌و قۆناغه‌ له‌ ته‌مه‌ن که‌ هه‌ست به‌ سه‌ر هه‌موو شتێکدا زاڵه‌ و ته‌نیا هه‌سته‌و هه‌ست. پێشمه‌رگه‌کان شێعره‌کانیان خۆش ده‌ویست، زۆر جار پێشمه‌رگه‌کان له‌م سه‌نگه‌ر بۆ ئه‌و ‌ سه‌نگه‌ر بانگیان ده‌کردم و بۆم ده‌خوێندنه‌وه‌. هه‌موو شێعره‌کان پێداهه‌ڵدانی شاخ و به‌نده‌ن و گیانبه‌ختکردووانی به‌تایبه‌تی "هێزی بێستوون"ی حیزبی دیمۆکرات بوون. به‌ لاسایی کردنه‌وه‌ی له‌ "قانیع" شێعره‌کان هۆنرابوونه‌وه ‌و پڕبوون له‌ وشه‌ی کوردستان، خه‌بات، ڕق، تۆڵه‌، دوژمن، شه‌هید، کڵاشینکۆف، ئارپیچی، نه‌سره‌وتن، سه‌رکه‌وتن، کۆڵنه‌دان، چۆکپێدادان، نیشتمان، پێشمه‌رگه‌، هێرش، خوێن و سه‌دان وشه‌ی ئاگراوی له‌و چه‌شنه‌....

وه‌ک پێشمه‌رگه‌یه‌کی تازه‌هاتووی 16 ساڵانه‌، ڕێگه‌م که‌وته‌ "زانکۆ"ی حیزب، ئه‌و سه‌رده‌مه‌ تازه‌هاتووه‌کان ده‌نێردرانه‌ ده‌وره‌ی فێربوونی چه‌ک‌ و ته‌قه‌مه‌نی و به‌کارهێنانی چه‌که‌ جۆراوجۆره‌کان. ناوچه‌ی کامیاران به‌ هۆی دوورهه‌ڵکه‌وتنی له‌ ناوه‌ندی حیزب، هه‌تا نوێپێشمه‌رگه‌کانی هێزی بێستوون به‌ڕێده‌کران بۆ ئه‌وێ لانیکه‌م له‌ چه‌ند شه‌ڕێکدا به‌شدارییان کردبوو و وه‌ک ده‌ڵێن ده‌ست و په‌نجه‌یه‌کیان له‌ گه‌ڵ دوژمندا نه‌رم کردبوو.

"زانکۆ" ناوێکی زل و له‌ قه‌را خۆ نه‌بوو، نازانم هه‌ر بۆیه‌ یان دواتر ئه‌و ناوه‌ گۆڕدرا و بوو به‌ "فێرگه‌". یه‌کێک له‌ مامۆستاکانمان مامۆستا ئازا، نه‌مر قادر لوتفیانی(ئازا سه‌کری) بوو. مامۆستای چه‌ک و چۆڵ نه‌بوو، هی شێعر و ئه‌ده‌بیش نه‌بوو، وانه‌ی سیاسی ده‌گوته‌وه‌. هه‌تا بڵێی ئه‌م مامۆستایه‌ خۆشه‌ویست و له‌ به‌ر دڵانی تازه‌ پێشمه‌رگه‌کان بوو. ساده‌ و ساکار و خۆماڵی بوو. جلێکی ساده ‌و ساکار و هاوکات شل و شه‌وێقی ده‌ به‌ر ده‌کرد. له‌ هه‌مووی سه‌رنجڕاکێشتر جۆری به‌ستنه‌وه‌ی جامه‌دانییه‌که‌ی بوو، پێم سه‌یر بوو بۆ له‌ نێو ئه‌و هه‌موو پێشمه‌رگانه‌دا ته‌نیا ئه‌و وه‌ک باشوورییان جامه‌دانی له‌ سه‌ر ده‌نا. جگه‌ره‌کێشێکی عه‌جایب بوو، جگه‌ری به‌غدای به‌ جگه‌ره‌ هه‌ڵده‌کرد. هه‌میشه‌ کاغه‌ز و قه‌ڵه‌می له‌ گیرفاندا بوون و له‌م پێشمه‌رگه‌ و له‌و پێشمه‌رگه‌ی پرسیاری چیا و به‌نده‌ن و ناوی ناودار و قاره‌مانانی گیانبه‌ختکردووی "دیمۆکرات"ی هه‌رێمه‌ جیاجیاکانی کوردستانی ده‌کرد، دواتر به‌ چاپبوونی "کوردستانی خوێناوی" ده‌رکه‌وت‌ ئه‌و خه‌ریکی کۆکردنه‌وه‌ی که‌ره‌سته‌ بۆ هۆنینه‌وه‌ی "کوردستانی خوێناوی" بووه‌.

ڕۆژێک له‌ گه‌رمه‌ی هه‌را و به‌زمی "زانکۆ"، زوو هه‌ستان، سنگه‌خشکه‌ چوون، ته‌قه‌ و ڕه‌قه‌ی چه‌که‌کان، سیله‌گرتن و گوللـه‌هاویشتن، فێربوونی نه‌زم و دیسیپلینی سه‌ربازی و فێربوونی کورته‌ مێژووی حیزبی دیمۆکرات، هاوڕێیه‌کم به‌ مامۆستا ئازای وت: مامۆستا ئه‌م سیاوه‌شه‌ شاعیره‌ و ده‌فته‌رێکی شێعری هه‌س. مامۆستا ئازا ده‌فته‌ره‌که‌ی لێوه‌رگرتم، چاوی به‌ ده‌فته‌ره‌که‌دا گێڕا، زوو زوو مژی له‌ جگه‌ره‌که‌ی ده‌دا و ده‌یوت هه‌ر بژی، زۆر زۆر جوانن. ده‌بێ ئه‌مه‌یان (پێشمه‌رگه) له‌ جێژنی 26ی سه‌رماوه‌ز، ڕۆژی پێشمه‌رگه‌دا بیخوێنییه‌وه‌. یه‌که‌م جار بوو جێژنی 26ی سه‌رماوه‌ز ده‌گیردرا، یه‌که‌م جار بوو له‌ مێژووی حیزبدا ڕۆژێک بۆ ڕۆژی پێشمه‌رگه‌ دیاری کرابوو

بیست و شەشی سه‌رماوه‌زی 1984 هۆڵی "زانکۆ" له‌ گه‌ڵاڵه‌ (هه‌رێمی سنووری سلێمانی) جمه‌ی ده‌هات. هه‌موو چه‌شنه‌ پێشمه‌رگه‌ و چه‌کدارێکی تێدا بوو، پێشمه‌رگه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی و باشووری، مجاهید و چریک و هی دیکه‌. وه‌ک دابی جێژنه‌کان به‌رپرس و میوانه‌کان له‌ پێشه‌وه‌ و ژن و منداڵ و پێشمه‌رگه‌کانیش له‌ پشته‌وه‌ دانیشتوون. مامۆستا ئازا پێشکه‌شکه‌ری به‌رنامه‌ بوو، دوای خوێندرانه‌وه‌ی چه‌ند په‌یامێک و وته‌ی به‌رپرسی "زانکۆ" مسته‌فای هیجری، پێشکه‌شکار ڕووی له‌ من کرد و وتی ئێستاش شاعیری لاو سیاوه‌ش گۆده‌رزی شێعرێکتان به‌ ناوی "پێشمه‌رگه‌" بۆ ده‌خوینێته‌وه‌. هه‌ستام به‌ خۆم و ده‌فته‌ره‌که‌م و به‌ دڵه‌خورپه‌ ڕووم له‌ سه‌کۆی خوێندنه‌وه‌ کرد، نازانم چۆنم خوێنده‌وه‌ به‌ هه‌رحاڵ به‌ چه‌پڵه‌ڕێزان هاتمه‌وه‌ و دانیشتم.

چه‌ند ڕۆژێک دواتر، بانگیان کردم و وتیان بڕیار دراوه‌ که‌ تۆ بچی بۆ ده‌وره‌ی ده‌رمانی و برینپێچی و ئیتر پێویست ناکا لێره‌ بی و ده‌بێ بچی بۆ "کا‌رێزه"‌ بۆ نه‌خۆشخانه‌ی "25ی گه‌لاوێژ".

له‌ مامۆستا ئازا و "زانکۆ" ماڵئاواییم کرد و ئیتر هه‌تا نزیک به‌ دوو ساڵی دیکه‌ نه‌مدیته‌وه‌. به‌ برینداری گه‌ڕابوومه‌وه‌ ناوه‌ندی حیزب، ڕۆژێک له‌ حه‌وشه‌ی نه‌خۆشخانه‌ی 25ی گه‌لاوێژ له‌ ناکاو چاوم به‌ مامۆستا ئازا که‌وت. هه‌روه‌ک دوو ساڵ له‌مه‌وبه‌ر هه‌مان جلوبه‌رگی له ‌به‌ر و هه‌مان جامه‌دانی له ‌سه‌ر و دیسان جگه‌ره‌ به‌ده‌مه‌وه‌. به ‌په‌له‌ چوومه‌ لای و به‌ گه‌رمی سڵاوم لێکرد و خه‌رێک بوو ئامبێزی بم و ئه‌ملا و ئه‌ولای ماچ بکه‌م، به‌ڵام وه‌ک ئه‌وه‌ی که‌سێکی نه‌ناسراوی دیبێت، زۆر به‌ ساردی وه‌ریگرتم‌. به ‌دڵشکاوی لێی دوورکه‌وتمه‌وه‌ و له‌ بیری ئه‌وه‌دا ڕۆچووبووم که بۆ مامۆستا ئازا نه‌یناسیمه‌وه، ‌ هاوڕێیه‌کم که‌ له‌‌ نه‌خۆشخانه‌ کاری ده‌کرد وتی نه‌تزانیوه‌ مامۆستا ئازا نه‌خۆشه‌؟ ته‌واو تێکچووه،‌ ئه‌وه‌ تازه‌ له‌ لای دوکتور له‌ سلێمانی گه‌ڕاوه‌ته‌وه‌ و وادیاره‌ تووشی نه‌خۆشی له‌ بیرچوونه‌وه‌ بووه ‌و که‌س ناناسێته‌وه‌.

ئه‌وه‌ دوایین دیداری من و مامۆستا ئازا بوو، نه‌ک دوایین دیداری مامۆستا ئازا به‌ڵکوو دوایین ماڵئاوایش بوو له‌و‌ جۆره‌ شێعرانه ‌و ماوه‌یه‌کی به ‌سه‌ردا تێنه‌په‌ڕی که‌ ده‌فته‌رکه‌م سووتاند. به‌ڵام ئێستا و ئێستاشه‌ قادر لوتفیانی(مامۆستا ئازا)، چیرۆکی "بامیه‌ی شیله‌دار" و "کوردستانی خوێناوی"م له‌ بیر نه‌چوونەوە و وه‌ک یادگارێکی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ و ئازا سه‌کری نوسخه‌یه‌کی "کوردستانی خوێناوی"م وه‌ک ئه‌مانه‌ت لای خۆم پاراستووه‌.
یادی ئازا سه‌کری به‌خێر‌!



* وێنەی نەمر قادری لوتفیانی بە سپاسەوە لە ماڵی کاک هێدی لە فەیس بووک خوازراوەتەوە

No comments: