باسی کوردستان له ڕۆژنامه‌ی "آذربایجان دا - 22 ، به‌شی 2
باسی کوردستان له ڕۆژنامه‌ی "آذربایجان دا - 22[ به‌شی دوه‌م]
کوردلر "داستان" ( کورده‌کان ، چیرۆکه شێعر)
ئه‌مجاره به‌شێکی دیکه‌ی چیرۆکه شێعری "کوردلر" به زمانی ئازه‌ربایجانی ده‌خوێننه‌وه. دوای بڵاو بوونه‌وی به‌شی پێشوو به‌ڕێز ئه‌نوه‌ری سوڵتانی ئه‌و کورته تێبینییه‌ی بۆ ڕوانگه ناردووه:
"سپاس بۆ نووسینەوەی چیرۆکە شێعرەکە، هیوادارم هەمووی لە ئازەربایجانییەوە وەربگێڕیە سەر کوردی.سه‌بارەت بە شاعیرە ئەرمەنییەکە من بۆچوونێکم هەیە گەرچی بە تەواوەتی لێی دڵنیا نیم ئووانیس یا هووانێس کاراپێتیان (کە ناسناوی شێعریی "شیراز" ە)، چیرۆکە شێعری "سیامانتۆ و خەجێ زارە" ی لە ساڵی ١٩٣٥ دا چاپ کردووە کە هەمان خەج و سیامەندی کوردییە بەڵام لەوێدا خەج کوردە و سیامانتۆ ئەرمەنی.
من دووری نازانم ئەو چیرۆکە شێعرەش هی ئەو بێت که ناسیاوی باشی لە کورد و ژیانی کوردەواری هەبووە.بۆ زانیاریتان کۆپی چەند لاپەڕە لە سەرەتای چیرۆکی هەرەبەرزی "سیامانتۆ و خەجێ زارە" تان بۆ دەنێرم کە ئالیک خاچادوریان وەریگێراوەتە سەر فارسی و ساڵانێکی زۆر پێش ئێستا لە تاران چاپی کردووه".
له‌گه‌ڵ سپاس بۆ ئه‌و تێبینییه‌ی به‌ڕێز سوڵتانی،ئه‌گه‌ر چی نێوی پچووکی " هو وانێس" لای هه‌ر دووک شاعیر وه‌ک یه‌ک وایه به‌له‌به‌رچاو گرتنی جیاوازی ئاشکرا له نێوان پاشناوی "غوکاسیان" و "کاراپێتیان" ده‌کرێ جارێ هه‌تا لێگه‌ڕینی زیاتر ئه‌و دوو شاعیرانه به دوو که‌سی جیاواز دابنێین.
کوردلر "داستان" ( کورده‌کان ، چیرۆکه شێعر)
هووانێس غوقاسیان ترجمه ایده‌نی: مظفر درفشی
مامه ..... بو منم هاسو
هاسو .....
مامه بیلیردیم که یقین بوردا اولارسان
چون قدیم دن اولان تپه میزدی بو
من ایچدیم گلنده او بولاغدان که
سن منه ایچمگه حق ویرمیرسن
ایچدیمه نه قدر یینه دویمادیم
اوف بولاغ! اوف تپه! اوف آنا وطن
هاسو:
مامه دانیشنیرسان منه باخیرسان
من چوخ ایستردیم که همین بو لحظه
ایلییک سوزلری، بیر بیره بیان
اوره‌ک سوزلرینی تیز سویله‌ییدیک
من قاچاق مامه‌یم من یارالییام
تعقیب اولونورام، کومک ایستیره‌م
آخ هاسو جوانام، ئولوره‌م ناکام
هاسو:
اوزاق اول، اوزاق اول شرفسیز خائن
بیرده آلدادیلماز بو چوبان هاسو
اولایدون قدیم کی شرفلی مامه
سنی چوخ سه‌وه‌ردی جانیندان هاسو
سنی قورویاری هر بیر بلا دان
ولی باخ بو کسگین شفقلی خنجر
هاسونین بلینده قالماییب مگر
بیر ناموس اوغروسون کسمکدن اوتر
مامه:
آخ هاسو قولاق اس یالواریرام من
قانیم دامجیلاییر وطن یولوندا
قهرمانلیق گوجی وار در قولوندا
بیزیم کرد ایلینده عادت اوزه‌ره
شریعت اوزه‌ره بیر رسم وار در
سن یاخشی بیلیرسن او رسمی هاسو
منیم سویله‌مگیم داهی تکرار در
رسمدر که دشمن مقابلینده
کومک ایستییه‌نه پناه ویره‌رلر
ناامید ایتمزلر پناهنده‌نی !
بونی امر ایتمیرمی بیزه، پیغمبر؟
هاسو:
ولی بیر حالدا که شرف خاینی
انسانین ناموسین الیندن آلا
اونون قارشوسیندا نه ایتمک اولار
سینه سین خنجرله یارماقدان سوا؟
مامه:
هاسو، آند ایچره‌م ایناندیغیما
مقدس قرآنا، بین حقیقته
ذره قدر یوخدور منیم گناهیم
خاین اولمامیشام من صداقته
شاهد در الهیم،طبیعت، گونش
که سیزون عشقوزه ذره خیانت
ایتمه‌ییب،ایتمره‌م، اشتباه در بو
امینم که قالماز گیزلی، حقیقت
مامه:
ایندی ژاندارمالار دالیمجا گلور
داهی الده‌ن گیدیر ایلون اوغلی
اوزم یالواریرام سون نفسیمدر
نجات قاپلاریدور، یوزمه باغلی
اگر سن مانقور سن، اگر ایگیت سن
پناه ایستیره‌م ای گاسو سندن
هاسو:
سویله ایشیدره‌م، سویله سوزلرون
سن بیله دییورسن " گناهسیزام من"
پس زینه سه‌ومیردی منی ترک ایتدی
یوخ! بیله اولارسا،دالی آلارام
بوتون لعنت لری که گونده‌رمیشم
سنه انزجارلا،هر سحر، آخشام
سویلیورسن که زینه یوره‌کدن منی
سه‌ومیرده‌ی،سن اونی آلداتمیبوسان!
مامه:
آه هاسو نه بیلیم، نجور سویلیوم
نه قدر دوزمه مالک در انسان !
آه هاسو مامه‌نین جوان کونلونده
وار ایدی قدیمده‌ن بیر ضعیف شعله
گاه آلوولاناردی، گاهدا سونه‌ردی
نه ایدی بو شعله، بیلمیره‌م هله
یوخ یوخ زینه سنین آروادین ایدی
و من ده بیر نفر شهامتلی کرد
یولداش ناموسینه خائن نظرله
بیلیرسن که باخماز شرافتلی کرد
او حسی آرادان آپارمیش ایدیم
سونموشدی یوخ ایدی ضعیف شعله ده
ولی گلمیشیدیم گیلزلی کن کنده
دهشتلی قارانلوق، تار بیر گیجه‌ده
سیزین چارداغیزین قاپوسین دوگدیم
تا توشه گوتوروب آپارام داغا
قاپونین بو سسین ایشیدجک زینه
سانکه آییغیدی دوردی آیاغا
سن یوخودا ایدون ولی زینه‌نین
یوخوسی گلمیردی آچدی قاپینی
قلبی چرپینارکن، قاباغا گلوب
اویدی الیمده‌کی بو کارابینی
اونین یوره‌گی نین چیرپیتی سینی
شدید بیر صورتده من ایشیدیردیم
اونون بو حالیبدان تعجب لنیب
سوزلی اولدوغونی احساس ایدیردیم
تیتره‌ر بیر سس ایله او منه دیدی
بوغازی غصه‌دن دوتولموش ایدی
هاسو:
نه‌دیدی؟ ده‌گیلن بیر آیدین دانیش
مامه:
آه هاسو قلبی نین دردلرین دیدی
من قاچاق دوشدوکدن آی یاریم سونرا
بیر گون محکه‌مه‌نین رذل ماموری
اگلشه‌رکن سنون سفره باشیندا
سنین سفره‌ن ایسه نعمت له دولی
اطمینان ویریردی سنه که حتما
کومک ایتسین سنه فمیز ویره‌رکن
سن اونا خوش گونلر آرزو ایتدین
ال لرون سینه ده عجز حالیلن
بو زمان مست اولان شرفسز مامور
ال آتدی زینه‌نین گل یاتاغینا
زینه‌یه اولونان بو اهانتی
سن گوردون ایتمه‌دون ولی اعتناء
غضبدن زینه‌نین رنگی قیزاردی
جوشه گلدی قیزیل قهرمان قانی
ایاقلاندی اونون یوکسک شرفی
اهانت اوخونون اولدی نشانی
ولی سن، ولی سن ینه دولدوردون
مامورین جامینی می ناییلین
آیا بیله ایله مانقورلی بیر شخص
ناموسین قورویان شرافت بلین
سن الینده دوتوب مشروب باده‌سین
سویله دون بویورون، بویرون ایچون
سن ساتدون شرفی، ناموسی، عرضی
تکجه ئوز جانینی قوروماق ایچون
نقل ایتدی بونلاری زینه، آغلادی
آغلادی ینه ده گلدی قاباغا
بو کارابینمده‌ن دوباره اوپدی
نظر سالدی منه، باشدان آیاغا
دیدی ای قهرمان، ای ایگیت مامه
آروادین اولارام،سنله گیده‌رم
بو آجی حیاتی، شرفسیزلیگی
غیرت سیز اریمی من ترک ایدره‌م
هاسو ایگیت دگل او مانقور دگل
او ظلمه باش اگدی، او ویرگی ویردی
او ساتدی، وطنین، ائلین، شرفین
او که ائلین رسمین یاخشی بیلیردی
و لیکن من سندن دفاع ایله‌دیم
اونا تسکین ویرمک صد دینده‌کن
هاسو:
دوغری سویلیورسن بونلاری مامه؟
آیا بو سوزلری دوغری دییرسن؟
مامه:
ایچدیگیم آندلاری تجدید ایدیره‌م
که دوغری دانیشوب، دوز سویلیوره‌م
اینانمیرسان اگر وور منی هاسو
وور قوی اوره‌گینده‌ن سیلینسین الم
آل مندن انتقام قوی اولوم راحت
بوشالسین کدر دن سئونده کونلون
مامه ال اوزبدور جاندان، جیهاندان
ئولوم تعقیب ایدیر، مامه‌نی بو گون
قوی منده ییخیلیم نئجه که زینه
ژاندارم گولله‌سیندن سویلدی یئره
یوره‌گی حسرتله چرپینان حالدا
دنانی ترک ایدوب گیتدی گوگلره
او اینجه بدنی من بیر کوولده
دشمن قور‌خوسیندان ایلدیم پنهان
ابدی یوخلادی زینه، دویمامیش
نه قیزیل گونشدن و نه رزقو دان
هاسو:
مامه. زینه ئولدی؟ آخ زینه ئولدی
سویلیورسن اونی ژاندارم ئولدوردی ؟
پس کومک ایتمه‌دی گونش، طبیعت
مگر بو صحنه‌نی تانری گورموردی؟
مامه:
محروم اولدی مانقور، قیزیل گلیندن
آه نامرد دشمنه لعنت، مین لعنت
دانیشمیرسان هاسو نه‌دن پست سن؟
آیا تاثیر ایتمیر سنه بو ضربت ؟
او گون که حیله‌گر قاری دوشمنلر
قارا گولله‌ایله نابه‌د ایدیلر
بیزیم جوانلاری، مرد اوغول لاری
ائلین شرفینی ئیدورلار هدر
ئوز راحتلیگونده‌ن ئوتری ینه ده
سن دلشاد یاشایوب گون گچیریرسن
رقابت فکریله، عمر ایلیبیرسن
یوردون اود دوتوبن، یانارکن وطن
ولی سن آسوده گوزله باخیرسان
ائلیوین چکدیگی مذلت لره
ظالملر چنگینده ایله بیر وطن
توش گلیر گونده مین مشقت لره
هاسو: .............
مامه:
هر گون آیاقلانیر ائلین شرفی
وطنین توپراغی مین اهانت له
ولی سن باخورسان هیچ نه دیمیرسن
یاشارمی بیر ایگیت بو رذالت له ؟
هاسو:..............
مامه:
آه،معلوم اولور که بیزلر هیچ نه
بیر یئره باغلامیر، مگر انتقام
آه هاسو، آه هاسو منه جواب ویر
هر لحظه کئچدیکجه من بویانیرام
یارمدان توکولن قانین ایزیله
ایندی ژاندارمالار گلیب یته‌رلر
هر لحظه دشمنلر یاخینلاشیرلار
یوخومدور فشنگم دفاعدن ئوتر
یا منه فشنگ ویر دشمنه آتیم
ویا خنجرئیله، گل یار سینه‌می
قوی دشمن الینه دوشمه‌ییم دیری
سنده سیل اوره‌کده‌ن منیم کینه‌می
بیلیرم انتقام مرادی ایله
منی بو مدتده چوخ آختارپسان
وورگیلن! وور منی سن ئوزون ئولدور
قوی منی ژاندارما دوتماسین آسان
هاسو:
آخ مامه..، اص مامه باغیشلا منی
من غافل اولموشام! من گناهکارام!
آند اولسون وطنه،ائله‌م شرفه
منده بو لحظه دن، سنیله وارام
عشق اولسون او ایگیت یولداشلارینا
هانی که اونلارا باشقا ایگیت ده
آرتیری بو گوندن کئچیر جانیندان
گرکدور شهامت اولسون ایگیت ده
آل مامه، آل گیلن بو گولله‌لر له
ده‌ل دشمن باغرینی سوندوریکیمی
حیف که آپاریپ شکارا رزقو
وفالی دوستیمی، کارابینی
یوخسا سینه گروب بو آزغینلارا
گوستره‌ردیک کوردین رزمین اونلارا
کورد ضرب شستینی ویره‌ردیک نشان
قوجامان تاریخه، قهرمانلارا
سوپوره‌ردیک رذل ژاندارمالاری
بو عزیز، مقدس،توپراق یوزونده‌ن
آه مامه باغیشلا من نه دییره‌م!
بیر حالنده ایکه یارالیسان سن
[ به داخه‌وه ژماره‌ی 208 له به‌ر ده‌ست دا نییه]
[ له ژماره‌ی 209 دا پاشماوه‌ی "کوردلر" بڵاو نه‌کراوه‌ته‌وه]
فیشلدایوب، گلیر بیر قارا گولله
مامه‌نین کولوزین دله‌ره‌ک کچیر
بو گون دشمن ایچون بیر قارا گوندور
مامه‌نین گولله‌سی شمشیرتک بیچیر
رشید دور، گوزه‌ل دور هیکلی اونون
گوزلرینده دویور انسان، صداقت
انه‌سی گنیش دور قامتی اوجا
یوکسلیر یوزونده‌ن نور شجاعت
اونون قولاغیندا، زینه آسلویان
مرجان گوشواراسی تلو تلو ایدیر
گوزه‌ل خنجری نین صدف دسته‌سی
اصفهان ایشیدور، ایشله‌نوب ماهر
گییوبدور اگتینه قوزی یولینده‌ن
ساغزه توخونموش قرو قازاخیق
بریقینه سرینمیش ابریشم شال
جوان هیکلینه اولوب یاراشیق
او شالدا پرله‌شیپ کسگین قمه‌سی
که یته‌مز کیمسه‌نین پنجه‌سی اونا
چمگیندن آسلانان ناگان طپانچه
باغلیدر بیر گوزه‌ل قیطانا
و لیکن نه قدر که پاکدور کونلی
سیماسی، بدنی، روحی، عصبی
او قدر شدید در شیطانا قارشی
دهشتلی کینه‌سی، آغیر غضبی
چولقایوب تپه‌نی، باروت توسدوسی
یاییلیر کارابئین سسی داغلارا
وولغان تک قوغرانور تپه‌ده‌ن آتش
سانجیلوب یارادیر، بیر ینی یارا
چوبان هاسو ، چالیر شیرین نغمه‌لر
گتیریر مامه‌نی شوقه، هوسه
گوئیا سویلیور نغمه‌سینده او
وور، ایگیت وطنی ویرمه ناکسه
وور قاچان ژاندارمی سرگیلن یئره
وور، ویرمه دشمنه بیر لحظه امان
سنین هر ووردوغون آغیر بیر ضربت
وطنی ساغالدیر، ایگیت قهرمان
وورگیلن ای داغلار عقابی مامه
محو اولسون وطندن قوی موذی ایلان
اودلی قورقوشومی یاغدیر باشینا
قوی یاغی دشمنین چکسون الامان
وور مامه، وور مامه یاخیندر دشمن
نیه مکث ایدوبسن! نیه وورموسان؟
یوخسا یوخدور فشنگ، یوخسا یورغونسان؟
آخ ایگیت وورولدون دیمه آنیندان
آه عزیز یولداشیم..، عزیز یولداشیم
دوشمه‌میشدی سنین گوزلرین یئره
من کوردم، هاسویام، ایگیت مانقورام
شاهد اول! ای گونش، ای داغ، ای دره
زینه‌نین، مامه‌نین، آنا وطنین
ائلمین،خلقیمین انتقامینی
آلمایونجا آزغین قاری دشمنده‌ن
ئولدوره بیلمه‌ر هیچ قوه منی
یئره ووردی قره‌لغینی
ایگیت هاسو، رشید هاسو
باخدی باتان آل گونشه
اورکده‌ن بیر آه چکدی او
باخدی ایگیت یولداشینا
گوردی دوشوب حرکت سیز
اوه‌وگیندن آلوو قالخوب
انتقاملا اولدی لبریز
آل گونشین قانی ایله
سانکه بویانمیشدی چوبان
بو منظره‌م بو فاجعه
ایلیوردی قلبین آلقان
کولوزینی ویروب یانا
داش دالینا سورونه‌رکن
قوجالاندی قهرمانی
قوپدی اونون شن یوزونده‌ن
جان یولداشم! عزیز مامه
جان او کوردین قهرمانی
جان ای ایگیت انقلابچی
جان کوردستان پهلوانی
آخ قوچاقم نه قورخوسو
نه فداکار جوان ایدون
نه پاکیزه حیات سوردون
شرفله ده ئولدون بو گون
یوخ سهو ایتدیم ئولمیوبسن
سن ئولمزسن، سن دیری سن
سیلنمز دورسنون آدون
کورد ائلینین تاریخینده‌ن
درێژه‌ی هه‌یه .....
No comments:
Post a Comment